[av_textblock size=” font_color=” color=” av-desktop-hide=” av-medium-hide=” av-small-hide=” av-mini-hide=” av-medium-font-size=” av-small-font-size=” av-mini-font-size=”]
[/av_textblock]
[av_one_full first min_height=” vertical_alignment=” space=” custom_margin=” margin=’0px’ padding=’0px’ border=” border_color=” radius=’0px’ background_color=” src=” background_position=’top left’ background_repeat=’no-repeat’ animation=”]
[av_heading heading=’Panugdaon ni Matt’ tag=’h3′ style=’blockquote modern-quote’ size=” subheading_active=’subheading_below’ subheading_size=’15’ padding=’10’ color=” custom_font=” av-medium-font-size-title=” av-small-font-size-title=” av-mini-font-size-title=” av-medium-font-size=” av-small-font-size=” av-mini-font-size=” admin_preview_bg=”]
Ni Wenceslao “Mat” E. Mateo Jr.
[/av_heading]
[av_textblock size=” font_color=” color=” av-medium-font-size=” av-small-font-size=” av-mini-font-size=” admin_preview_bg=”]
Lesson 101 sa Dengvaxia
IMPORTANTE nga sa bisan ano nga pagtuon kinahanglan ta magsugod sa una nga leksyon. In other words, sa Lesson 101 anay kita magsugod, bag-o maglumpat sa Lesson 102 ukon Lesson 103.
Kilalahon ta man ang kamatuoran nga “A little knowledge is dangerous.” Indi kita magpatuga-tuga sa paglumpat sa mas mataas nga kinaalam ukon ihibalo sa diin kulang kita. Labi na gid kon naga-risgo kita sa bagay nga wala kita sing lubos nga preparasyon ukon nagakaigu nga pagpangamlig.
Batunon ta, por ejemplo nga sa patag sang siyensya kulang kita sang ihibalo diri, gani indi kita dapat mag-risgo nga daw sobra gid ang aton kinaalam.
Man, basi maka-disgrasya kita, katulad sang sining pag-risgo sa pagpabakuna sang aton kabataan sa Dengvaxia vaccine sa dengue nga indi pa naton pihu kon ano gid ang madangtan sang kabataan despues.
Sa pagpahibalo na sang Department of Health (DOH) may mga 700,000 na nga kabataan ang nabakunahan sa National Capital Region, Region 3 kag Region 4A. Indi ini lahog-lahog nga problema kon matabo.
Sa pagpahayag sang Sanofi Pasteur mismo, nga manufacturer sining Denvaxia, may ara kuno sing “severe reaction” ining anti-dengue nga vaccine sa mga kabataan edad 9 ka tuig pataas nga wala nakaagi dengue.
Isa pa, dapat man bantayan gid naton ang nabakunhan nga kabataan kay ang epekto sini mabatyagan pa kuno sa sulod sang mga duha ka tuig pagkatapos mabakunahan sila. May nagasiling gani nga ang “severe reaction” sining anti-dengue vaccine posible sa sulod pa sang lima ka tuig.
Sa isa ka press conference, ang Sanofi Pasteur nagpahayag nga ang potensyal nga kaso sang “severe dengue” sa paggamit sang Dengvaxia “not fatal,” ukon indi makamamatay.
Ang regional head for dengue sang Sanofi, nga is Joselito Sta Ana, nagpahayag sa mga reporter nga ining “severe cases” naga-involver lang sang duha ka adlaw nga hilanat, pagnubo sang platelet count kag bruising ukon contusion, sa diin may pagsulong sang dugo sa pila ka bahin sang lawas nga kuno madali maremdyuhan sang cold compress ukon local application sang cold pack.
Ang problema ugaling diri amo nga ang pagpahayag sining opisyal sang Sanofi ginhimo nila sang sini lang. Gani daw may paglimbong ining pahayag sang Sanofi, kay kon wala ngaa subong lang nila ginsugid ini?
Tungod sini, indi kita lubos magpati sa sining sugid sang Sanofi kag maghimo sang tikang sa bulig sang mga international health experts kag sang World Health Organization (WHO) agud maamligan gid naton ang aton kabataan, samtang sige ang aton monitor sa kahimtangan nila. Dapat maghimo man gani kita sang medyos tubtub maseguro naton nga hilway na sila sa ano man nga peligro.
Kinahanglan ta gid ang bulig sang mga intenational health experts tungod gani wala kita sing lubos nga expertise sa Pilipinas angot diri.
Ang aton advice sa aton mga otoridad sa katulad nga problema, sa diin gina-risgo naton ang ikaayong lawas sang mga kabataan, amo nga sa liwat indi kita magpatuga-tuga pagpanguna sa mga hilikuton nga wala kita sing lubos nga ihibalo.
Mas maayo nga hulaton ta lang ang iban nga manguna sa pag-eksperimento, kag hulaton ta ang resulta sini tubtub mapamatud-an na nila ang pagka-mapuslan sini.
Sa nahibal-an ta na, ang Pilipinas amo ang una gid nga nagbakal sining anti-dengue vaccine sadtong 2015 sa balor nga P3.5 billion, nga ginsundan lang sang Mexico kag Brazil, kag sang sobra pa sa isa ka dosena nga iban.
Better nga sunud-sunuran lang anay kita kag maghulat sa kon ano man ang resulta sang pagtuon kag pagpanalawsaw sang may lubos nga ikasarang sa sini nga mga bagay./PB
[/av_textblock]
[/av_one_full]
