[av_one_full first min_height=” vertical_alignment=” space=” custom_margin=” margin=’0px’ padding=’0px’ border=” border_color=” radius=’0px’ background_color=” src=” background_position=’top left’ background_repeat=’no-repeat’ animation=”]
[av_heading heading=’NFA inutil agud tambagan ang problema sa bugas’ tag=’h3′ style=’blockquote modern-quote’ size=’30’ subheading_active=’subheading_below’ subheading_size=’18’ padding=’10’ color=” custom_font=” av-medium-font-size-title=” av-small-font-size-title=” av-mini-font-size-title=” av-medium-font-size=” av-small-font-size=” av-mini-font-size=” admin_preview_bg=”]
Ni Wenceslao “Matt” E. Mateo Jr.
[/av_heading]
[av_textblock size=” font_color=” color=” av-medium-font-size=” av-small-font-size=” av-mini-font-size=” admin_preview_bg=”]
February 10, 2018
[/av_textblock]
[av_textblock size=’18’ font_color=” color=” av-medium-font-size=” av-small-font-size=” av-mini-font-size=” admin_preview_bg=”]
KON san-o pa nga kinahanglan sang pumuluyo ang NFA agud maibsan ang ila problema sa bugas, amo man ngadaw wala sing mahimo ang NFA.
Sus, daw mga bag-uhan sa ila obligasyon agud masabat ang problema sang supply kag presyo sang bugas, samtang malaba namanang ila tahod agud tapatan ang problema.
Ang masakit pa kay gin-pahibalo sini sa mga kubos ta nga mga pumuluyo nga kulabusan na sila sang ila tilig-angon nga mabakal sing barato paagi sa NFA rice.
Sang Lunes (Pebrero 6) gid lang gin-advise sini nga tatlo na gid lang ka adlaw ang stock sang NFA kag, tungod sini, ginpa-untat anay ang pagpabaligya sini sa publiko. Ti, ano ang baklon sang aton mga kubos nga pumuluyo nga NFA rice sini?
Samtang nagbutyog na ang bili sang commercial rice, nga halos doble, on average, ang presyo sa NFA rice.
Ang bili sang commercial rice subong sa pungsod nagadalagan halin P36 tubtub P65 ang kilo, depende sa klase sang bugas. Sa pag-abot sang TRAIN law nga nagpataas sang mga buhis, sunu sa isa kanagabaligya bugas sa Iloilo Central Public Market, nagsugod na taas ini sang P0.30 tubtub P0.50 kada kilo pagsugod sadtong Hwebes, Pebrero 9.
Ang NFA rice naman, depende sa lugar, nagalab-ut lamang sadto sang P27 tubtub P32 kada kilo.
Sang sini gid lang ugaling, ginsilingsang NFA nga suficiente ang bugas sa pungsod kag kon gin-suspender anay ang pagbaligya sang NFA rice, ina tungod lang kay gina-priority sini ang kinahanglanon sang mga calamity victims, katulad sang mga bakwit tungod sang pag-alburoto sang Mayon Volcano.
Sus, nagliwat naman ugaling ang tono sang NFA. Siling niya nga kinahanglan gid man nga mag-import sing bugas, which means, sa hangop kag kahangawa sang tawo may kulang gid man sa aton stock sang bugas.
Ti, maano kita sini in the meantime? Ma-mantener kararuton sa bahin sang iban? Ukon piliton ta magtig-ang sang mais?
Indi na ya problema sa kadam-an sang mga Cebuano nga anad sa pagkaon sing mais. Pero, daw indi gid seguro sang nagakaon sang kan-on (linuto nga bugas) matulon ini bisan sang aton kubos nga mga pumuluyo nga anad sa kan-on.
Puede seguro kon bugas upod nga tig-angon sa mais nga gin-bugas (ginaling nga mais). Natilawayan ini sang madamo ta nga mga utod sa Guimaras sa panahon sang puraot, sa diin konkis-a gani kaduha, sa lugar nga katatlo, lang sila nagakaon sa isa ka adlaw.
Ugaling, lain gid ang naandan ta nga linuto nga bugas kay medyo masapra ini kon kan-on para sa aton. Segurado naton nga ang kalabanan nga Pilipino ma-ugtas gid sa amo nga sitwasyon kag basi isumpa pa nila nga may NFA sa ila lugar.
Madamo sini sa ila ang maganiwang sa ugtas, labi na gid kon mapilitan man sila magkaon sing kaduha lang kada adlaw.
-0-0-0-
Galibug ang ulo ta gani sa deklarasyon sang NFA nga suficiente ang produksyon sang bugas diri sa pungsod, samtang kinahanglan man kita kuno mag-import sang bugas. Mga 250,000 ka metric tons kuno ang dapat ta i-import!
Aber, athaga ninyo kon ano gid ang matuod? Daw ginapasala lang ninyo ang mga pumuluyo. Suficiente ang aton rice production pero ma-import kita? Ano ina man?
Ma-import kita kay short ang aton produksyon kumpara sa aton consumption, ukon ginakaon. Indi bala?
Ang matuod, pirme lang kita short sa aton produksyon sa bugas, kag milagro lang nga indi kita maka-import. Labi na gid sa mga panahon nga ini nga mas masakit ang igu sang mga bagyo sa aton nga nagahalit sang sobra sa aton humayan.
In fact, sang sini lang gin-aprubahan na gani ni Presidente Duterte ang pag-import sang 250,000 MT nga bugas.
Meantime, gaaantos ang aton mga pumuluyo sang pagsugod na saka sang bili sang commercial rice kay wala na kita mabakal nga NFA rice./PB
[/av_textblock]
[/av_one_full]
