NANGIN mahapos na ang kabuhi sang tanan sa patag sang komunikasyon.
Una nga nag-uso ang text paagi sa beeper. Sang ulihi gintingob ini sa features sang cellphone kag text messaging.
Subong mas nangin mas mahapos pa gid bangud sang social media kag social apps. Pinakasikat diri ang Facebook nga may binilyon na ka members.
Ang Facebook may mga features nga nagpahapos sang komunikasyon kag pagpahibalo sa iban sang mga hitabu sa atun kabuhi.
Ginapahapos na sang teknolohiya ang aton kabuhi. Apang duna gid sa tawo ang sakun. Sakun bangud ang kahapos sang kabuhi ginaabusuhan. Kaangay lang sang Facebook. Gingamit ini sa pagpatalang, pagpanunto kag madamo pa nga katuntuhan. Makalolooy lang ang mga biktima nga wala sang sala kundi ang magsalig sa mga nasumalang sa social media.
Nangin matunog subong ang eskandalo sang Cambridge Analytica kun sa diin ginkawat ang data sang mga Facebookers agud maggamit nga maimpluwensyahan ang opinion sang mga botante sang politiko nga nag-hire sa ila. Maathag nga nag-abusar ang tawo sa kahilwayan nga ginhatag sa ila sang Facebook.
Diri sa Pilipinas may 1.2 million data sang mga Filipino Facebookers ang nakawat man. Ini ayhan ang naggamit agud maimpluwensyahan ang mga botante nga Filipino sa nakaligad nga election?
Madinalag-on ang kampanya ni President Rodrigo Duterte gamit ang social media. Bisan subong ang iya mga ginatawag nga Diedhard Duterte Supporters ukon DDS nagagamit sang Facebook agud pangapinan ang President. Madata man ang ila pagpalapta sang mga fake news agud patalangon ang mga Filipino.
Ini man ang ginagamit nila agud atakehon ang mga nagakontra sa administrasyon. Sila ang naghari sa social media nga ang tanan nagahipos na lang kun ara sila. Ini ang maathag nga halimbawa sang pag-abusar sa kahilwayan sa social media.
Subong ginabasol pa sang tanan ang facebook kay wala kuno ginhalungan ang ila personal data. Pero ang pamangkot: sin-o bala ang nag-abuso sa libre nga pamaagi sang komunikasyon nga ginhatag sa atun ni Mark Zuckerberg? Kita ang nag-abusar, kita ang nagpatumbaya pero kita pa ang nagapamasol.
Ayhan matapos na ang palapta sang mga fake news subong bangud sang pag-shutdown sang Facebook sang mga websites nga nagadala sang peke nga mga balita kag impormasyon. Resulta: ang mga DDS nagasala na pangita kun ano naman ang medium nga ila gamiton.
Kabay nga kita nga mga simple lang nga social media users nga naggamit sini para sa koneksyon kag komunikasyon indi man mahalitan sa kasakon sang iban. (jpranco1975@gmail.com/PN)
