Naghugpaas ang mga nagapaupas sang damang sang nagsulod ang kapulisan sa balay nga ila ginahiwatan sang ila ilegal nga pasugal sa Barangay Lapayn, Leganes, Iloilo sadtong Oktubre 11, 2018.
Ginpahayag sang hepe sang Leganes Municipal Police Station nga si Police Senior Inspector Dadje Delima nga may naghatag sa iya sang impormasyon angot sa madugay na nga aktibidades sa nasambit nga lugar.
Gilayon nila nga gintipon ang iya hubon kag ginlunsar ang operasyon kon sa diin bangud madamo ang dalakpon kag kabus ang numero sang kapulisan rason nga 17 ka kalalakihan lang ang ila nadakpan nga gikan sa magkatuhay nga lugar kahimtangan sa kabuhi.
Narekober nila ang 32,080 pesos nga patad kag mga damang, mga kahon nga suludlan sang damang, lipak nga ginapaupasan sang damang, lamesa, digita weighing scale kag listahan sang mga damang nga nagapasakop sa paupas.
Natukiban nila nga tuman ka dalagku sang taya sang mga nagapusta sa paupas kon sa diin naglab-ot ini sa 17 mil pesos.
Ginkasuhan sa paglapas sa Republic Act 9287 ukon ang Illegal Gambling Law ang mga nadakpan apang may pila sa ila ang gilayon man nga nakapiyansa.
Natukiban man sang kapulisan nga ginsimbugan sang tinonto ang nasambit nga paupas bangud nga mismo ang mga damang ang ginhimo nila nga adik sa ilegal nga druga.
Imbis nga dextrose ang ila ginapakaon sa damang paagi sa pagpatulo sini sa algodon kag ibutang sa damang agud nga iya suyupon, ginsimbugan pa gid nila sang gintunaw nga ilegal nga druga. Matalupangdan ang tuman ka hugot nga pagkubot sang damang, halos nagapalanig-a ang mga kamoy samtang nagalatay sa kamot.
Ginapakondisyon ang damang nga daw halos wala sang pahuway kag aktibo sa pag-upas bangdu nga nakahigop sang ilegal nga druga.
Ang pagpaupas sang damang nga ginapustahan ang ginakabig na ang sugal kag ang paggamit sang ilegal nga druga ang mas nagapadugang sa paglapas sa kasuguan.
Kuntani paminsaron man sang tanan ang daku nga mabulig sang damang sa pagkontrol sa pagdamo sang mga insekto lakip na ang mga lamok nga nagadala sang balatian sa tawo.
Mismo ang Department of Environment and Natural Resources nga makabig nga natural nga pestisidyo ang mga lamok kaysa sa maggamit sang kemikal nga pestisidyo nga nagatuga sang tuman ka makalatalagam nga biological agents.
Indi man matupungan ang mabulig sang mga damang sa pagtapna sa paglapta sang dengue, malaria kag Zika virus bangud sila mamentinar kag mapapas ang pagmuad sang mga lamok.
Kabigon naton nga abyan ang mga damang, indi pagdakpon kag isulod sa mga kahon kag ipaupas sa iban.
Samtang nagagamay ang ila populasyon, mas nagadamo ang lamok kag mas madamo ang insidente sang nagakaangkon sang dengue kag iba pa nga balatian dala sang lamok.
May natabu na sadto nga pagdata sang pagpanakop sang damang, rason nga may mga kasuguan, may mga ordinansa sa lokal nga pamunuan nga nagamandu sa pagdakop sa mga nagapangdakop sang damang.
Ang natabu sa Leganes kuntani mangin leksyon man sa iban kag magsugid sa kapulisan kon may nagapustahay sa paupas sang mga adik nga damang. (bertladera@gmail.com/PN)
