NAGLABAY na naman ang isa ka kahigayon nga liwat mapadulungan ang mga sementeryo sa palibot sang syudad sang Iloilo. Liwat na naman nga nakita ang kahimtangan, kaangay sang makitid nga alagyan, nagadanaw nga dalan, kag nagaginutok nga mga pantyon nga nagalapaw na sa masarangan nga akomodaron sang patyo.
Kaangay sa aton gintalakay diri sang nagligad nga tuig, gindumdom naton ang Regulation Ordinance No. 2013-238 nga nagatuyo sa pagtukod sang columbaria ukon small bone boxes sa mga sementeryo.
Lima na ka tuig ang ordinansa, apang wala sa gihapon sang maathag nga plano ang tagdumalahan sang syudad kon san-o ini ipatuman, kon paano ini ipatuman kag kon hatagan ini nila sang katumanan.
Naghumlad sa mga mata sang mga opisyales sang syudad ang kahimtangan sang mga patyo, kag sa pila ka dinag-on nga naglipas, ila liwat nga nakita ang malala nga sitwasyon nga napabay-an na sa malawig nga panahon.
Ang ila pagbisita sa mga patyo liwat nga nagbukas sa ila pang-ino-ino nga dapat talupangdon ang kahimtangan sang mga sementeryo, imprubahon ang mga alagyan, plastaron ang mga pantyon kag nadumduman naman nga balikan ang aprubado nga ordinansa agud nga mapahamtang na ang ginaplano nga columbarium.
Kuntani indi lang piyesta minatay mabisitahan kag madumduman nga talupangdon ang mga patyo. Kuntani indi lang istorya ang ibilin nga pasalig sa tanan agud nga maimprubar ang kahimtangan sang mga patyo.
Kuntani subong pa lang, pagatukuron na ang isa ka hubon nga magatuon kon paano mapatuman ang ordinansa. Dapat may hubon nga magabalay sang plano kon ano ang mangin plastada sang pagpahamtang sang columbarium, diin nga patyo ang unahon, kag paano ini ipatuman. Diri mahibaluan kon pila ang dapat nga ipain nga pondo sang syudad sa paghawan sa lugar, sa pagpatindog sang columbarium, sa papgsaylo sang mga tul-an ukon kalabira sang mga minatay, kon paano sila kalagingon nga indi magsalangisag ang mga himata sang patay kag kon paano ipadayon ang proyekto sa iban pa nga mga patyo nga ginadumalahan sang syudad.
Matuod nga magasto ang pagpalubong sa karon, mahal ang lungon kag ang serbisyo sang punerarya.
Dapat timbangon kon diin ang mas magasto kag kon diin makakinot, sa pagpalubong sa kinaandan nga paagi ukon isuhestyon sa mga himata nga sunugon ang bangkay ukon iproseso sa crematorium.
Mangin mahapos sa mga himata kon abo na lang sang ila minatay ang ila bitbiton, gamay nga lugar ang ila kinahanglanon kag pwede nila nga dal-on sa ila balay kag magpain sa isa ka bahin sang altar nga pahamtangan sang abo nga nasulod sa urno.
Indi na sila mabudlayan sa pagpagutok sa mga patyo kag wala na sila sang tuigan nga balayran sa gina-okupar nga pantyon sang ila minatay.
Suhestyon lamang ina para sa mga pumuluyo nga luyag makaangkon sang alternatibo nga paagi sa pag-atipan sa ila minatay.
Apang sa bahin sang gobyerno sang syudad, dapat talupangdon na ang kahimtangan sang mga patyo, mahimo man nga magpangita sang lote sa gwa sang city proper agud didto ipahamtang ang ginaplano nga columbarium./PN
