WALA na seguro sang mas gapalingon sang ulo nga problema parti sa pagtuo Kristiyano sangsa kon san-o gid natawo si Jesukristo.
Ina tungod ang Bibliya wala nagamitlang sang kon san-o gid natawo si Kristo.
Nontheless, ang Simbahan Catolica nag-designar gid sa sining pagkatawo ni Jesukristo sa Disyembre 25. Ang iban nga liwan ang pagpati, nagapatuon ugaling sang pagkatawo ni Kristo sa bulan sang Setyembre. Ti, sin-o gid ang husto sa ila?
Ang liwan nga pagpati iya sang ang iban nga Kristiyano nga indi katoliko katulad sang mga protestante.
Gapati ini sila nga kon may basehan man ang Simbahan Catolica sa pag-selebrar sang kaadlawan ni Kristo sa Disyembre 25, ini amo lang nga dunganan ang mga pagano Romano sa ila masadya nga selebrasyon sang Kaadlawan sang Diyos Adlaw (Sol Invictus) nga gintuohan sang Roman Empire sadto agud mapasaylo ini sila sa pagtuo Kristiyanismo.
Ginatindugan pa gani nila nga imposible nga natawo si Kristo sa Disyembre 25.
Sunu sa ila, imposible ini kay sadtong pagkatawo ni Kristo sa palahuwayan sang mga hayop, didto nagabantay sa guban sang karnero ang ila tagbantay (shepherds) sa wayang.
Tigtulugnaw ang Disyembre, gani dapat kuno nga ang mga shepherds wala tani gapasayang-sayang sa wayang, kundi nagapasilong upod sa ila mga karnero.
Ginhatag pa nila ang rason nga ang mag-asawa Jose kag Maria nagkadto sa Bethlehem agud magpa-rehistro sa Roman census. Dapat masulhay kuno ang panahon agud makaparehistro ang tanan didto kag indi sa panahon sang tuman nga kalamig.
Mabakod matuod ini nga obserbasyon sang realidad sang amo nga panahon, nga nagatulod sa mga indi kumpormi sa pagpati nga natawo si Kristo sadtong Disyembre 25.
Sa ila kalkulasyon, dapat ang pagkatawo ni Kristo matuon sa maayo nga panahon katulad sang Setyembre.
Wala kita sang opisyal nga panugdaon sang Simbahan Catolica parti sa sini nga pagdeklarar sang kaadlawan ni Kristo sa Disyembre 25.
Ang nahibal-an ta sa karon amo lang ang aton nabasahan sa lain-lain nga pagpahayag nga indi direkta halin sa Simbahan Catolica.
***
Ang Gregorian Calendar amo ang ginasunod sa karon sang kalabanan nga mga pungsod, lakip ang Pilipinas.
Ginhingadlan ini kay Papa Gregory XIII nga nagpatuman sini sa mga simbahan sadtong 1582.
Bag-o sini, sa daan nga Julian Calendar, ang panugod sang tuig ginpat-ud sang lain-lain nga pungsod sa nakatundan sang Uropa (Western countries) sunu sa la nahamut-an nga festival – Disyembre 25, Marso 25 sa Pransya, Setyembre 1 sang Byzantine Empire, kag Rusya sa Marso 1 tubtub sang 1492, bag-o ginpatuman ang Gregorian Calendar sadtong 1582.
Kon ang ginpili basehan amo ang pagsugod sang tuig sa Marso 25 sang gin-anunsyo sang anghel ang pagmabdos si Santa Maria paagi sa Espiritu Santo, ang kapanganakan ni Kristo matupa gid man sa Disyembre 25, siyam ka bulan pagsugod sa pagmabdos ni Santa Maria.
Nagagwa ugaling nga indi ini ang rason kon ngaa ang Disyembre 25 ang ginakilala sang Simbahan Catolica bilang kapanganakan ni Kristo.
Sunu sa Catholic Answers Magazine, may ara gid ya documented evidence sang pagkilala sa Disyembre 25 sa mga Kristiyano sadtong 354 A.D. pa.
Ang isa sini makita sa sinulatan ni Hyppolytus sang Roma. Sa sini nga sinulatan niya gin-explicar niya diri sa iya Commentary on the Book of Daniel (c. A.D. 204) nga ang pagkatawo in Kristo sa Disyembre 25 ginapatihan na sadto pa sang mga Kristiyano.
Sa iya man sinulatan nga The Chronicon, gapati man siya nga si Kristo gintawo siyam ka bulan pagkatapos sang “anibersaryo sang pagtuga” (Anniversary of Creation) nga kadungan sang pagmabdos kay Kristo.
Sunu sa kya kalkulasyon, ang kalibutan gintuga sa tion sang vernal equinox sa Marso 25, nga ang buot silingon sini nga ang pagkatawo ni Kristo nagtupa gid man sa Disyembre 25. (w_mateojr@yahoo.com/PN)
