KALMANTE na ang hampak sang balud. Tahaw na ang huyop sang hangin. Nagkulpa na ang emosyon nga naglikop sa tagsa ka dughan kag paminsaron.
Madamo sang mga tinaga na ang nabungat. Madamo na sang nabatian nga panukmat. Madamo naman sang balatyagon ang napilasan. Dapat sa karon nagapapali na ang pilas nga naaguman sang tanan.
Halos duha ka semana na ang nakalipas. Madamo na sang napatay ang ginpanglubong. Madamo man sang mga pilas ang nagkuyom. Nabilin na lang ang handurawon sang masakit nga lahog sang kapalaran.
Nagalaum kita nga makatuon sang leksyon ang tanan. Makatalupangod kuntani kita sa mga angay nga pagahimuon agud nga makalikaw sa kasubong nga sitwasyon. Kuntani makahimo na kita sang mapag-on nga tikang agud nga mahagan-hagan ang disgrasya sa kalalawran.
Ang tagsa ka trahedya nagapamuklat sa aton mga mata. Nagapadulog sa aton komportable nga hulag kag nagapahanumdom nga indi dapat kita malingat sa pagpaniguro kag lubos nga pagtuman sa mga pagsulundan.
Natublag ang kinaandan nga pagginawi nga ginahimo sang Guimarasnon kag napilitan sila nga magsunod sa mga pagbag-o nga ginapatuman sa karon.
Indi madula ang higayon nga may yara gid sang magaantus kon may pagbag-o nga ginapatuman ukon ginahugot ang patakaran.
Nahangpan naton ang mga hibubun-ot sang Guimarasnon sa ila pagpila sang tuman ka lawig kag naga-uyang sang daku nga panahon. Nahangpan naton ang ila sakripisyo lamang nga makatabok, pakadto-pakari. Nahangpan naton nga may kaugalingon sila nga oras nga ginasunod nga indi dapat masablagan sang mga patakaran sa oras sang pagbiyahe, ilabi na sa tion sang gab-i.
Indi dapat pagkabigon nga kompetisyon ukon upang sa pangabuhi sang mga tripulante ang pagsulod sa ruta sang mga bag-o nga sahi sang mga salakan nga moderno, mas daku kag mas damo ang kapasidad nga makaakomodar sang mga pasahero.
Lauman na sang mga tripulante ang ini nga senaryo bangud sa palaabuton ini na ang magadominar sa kalalawran sa tunga sang Iloilo kag Guimaras.
Makalipas ang duha ka tuig umpisa karon, mahimo madula na kahoy nga mga sakayan kag indi na makapasakay sang mga pasahero kaangay sa naandan.
Manibag-o ang tanan bangud magasangkad ang mga pantalan, mas mangin kombenyente ang pagbiyahe kag mas luwas bisan pa nga nagapanakayon sa tion sang gab-i.
Matuod nga nagapang-alang-alang kita sa paghakus sa estranghero nga bag-o lang sa aton panulok. Nagapanilag kita sa kon ano ang kinaiya kag kon ano ang madulot sa aton kabuhi.
Pagkatapos sang madamo nga luha, mangin klaro ang panulok sang Guimarasnon sa mas masanag nga palaabuton sa sektor sang ila transportasyon.
Sa pagbag-o nga matabu, mangin masulhay ang pagsinarayo sang Guimarasnon, mas mahapos dawhaton ang ginakakunyagan nga pag-uswag, kag ila maaguman ang pagtin-ad nga labaw sang sa ila ginalauman.
Ginapanugyan naton sa Guimarasnon nga indi magkatahap ukon magkahangawa sa paghakus sa pagbag-o.
Ini ang pamaagi nga makaabante ang probinsya sang Guimaras padulong sa ginahandom nga kadalag-an kag kauswagan. Tama na ang pagpang-alang-alang bangud nawigit na, tuman na kalayo, ang Guimaras sa Iloilo kon pagtin-ad ang istoryahan.
Paminsara bala, malip-ot ang biyahe sa tunga sang Iloilo kag Guimaras apang ang distansya sang ekonomiya tuman ka layo. (bertladera@gmail.com/PN)
