PARA sa akon ang Jeepney Modernization Program “anti-poor”, ukon kontra-imol, kag kontra man sa panugyan sang Konstitusyon nga naga-encourage sang “private (free) enterprise”.
Ang Constitution sa State Policies, Sec. 20, sa kabug-usan, nagasiling: “The State recognizes the indispensable role of the private sector, encourages private enterprise, and provides incentives to needed investments.”
Ining provision sa private enterprise nagatumod sa hilway nga pagnegosyo, samtang dapat may pagbulig man diri ang gobyerno sa pagpasanyog sang pangabuhi sang magagmay nga mga negosyante.
Natural lang nga sa idalom sang private enterprise may kinamatarong ang mga negosyante sa pagpakig-kumpetensya sa pagganyat sa mga kustomer agud baklon ang ila produkto, basta sa matarong lang nga paagi.
Ang indi matarong nga paagi nagalakip sang “unfair competition” kag monopoliya, ukon pag-kontrol sang negosyo sang isa ukon pila lang ka negosyante.
Ang Sec. 9 nagapanunyag man: “The State shall promote a just and dynamic social order (that will)…free the people from poverty…” Indi agud itum-ok pa gid ang mga pigado, labi na gid kay ining programa nagahatag pa sa mga manggaran sing bentaha sa ila na nga daan maayo nga kahimtangan.
In other words, ang Jeepney Modernization Program taliwas sa ginapanugyan sang aton Konstitusyon sa nahinambitan na nga mga provision.
Maathag nga anti-free enterprise ini sa pagdikta sa kon sin-o ang magpartisipar diri kag kon pila ang gastuhon nila, nga wala sing pagkabalaka labi na gid ang indibdwal kag magagmay nga mga operator nga masobra seguro mga 100,000.
Dapat tagaan ini sila sang choice ukon kinamatarong sa pagpili sang mapahanugutan nga klase sang salakyan santu lang sa ila ikasarang kag luyag.
Madamo sa aton mga operator may espesyal gani nga pagkahamuot sa jeepney, nga bunga sang “ingenuity” sang Filipino nga nagahatag bugal sa aton tanan.
Ti, ngaa pabaklon gid kita sang ubra sang pangayaw nga manufacturer samtang yara man ang mga lokal nga manufacturer nga experto na sa pag-ubra sini, katulad sang Sarao Motors kag pila pa ka lokal nga mga manufacturer nga makuha nila sing mas barato?
Ang ginatugyan sang DOTr amo ang ubra sining mga pangayaw ng manufacturer nga magabili sing P1.2 tubtub P1.6 ka milyon, samtang makuha nila ini sa Sarao Motors kag iban pa sa mga P500,000 lang samtang santu man sa gina-requirer sang gobyerno, katulad sang paggamit sang 4BC1 nga four-cycle engine.
Indi lang paghatag ini sang dugang nga huol sa magagmay nga mga operator, kundi pagpalabi pa ini sa mga dalagku nga negosyo nga amo gid ang makabentaha sa sining programa, sa lugar nga makabulig sa mga pigado.
Ang pagpilit sa mga operator sa luyag gid sang gobyerno taliwas ini sa gina-encourage sang Konstitusyon nga private, ukon, free enpterise. Diniktador ina ya!
Pabay-i lang ang operator ang maghimo sang ila desisyon sa diin indi man sila matam-an. Magamay man lang gani ang mabulig sang goberno sa ila problema, ti ngaa mamilit gid ini sang iya luyag nga ang operator man ang makarga sang kahul-anan?
In short, ang ining Jeepney Modernization Program anti-poor kag anti-free enterprise, nga kontra sang Konstitusyon.
Nagaupod kita sa tanan nga nagasikway sini – ang mga magagmay nga mga operator kag indi!
***
PASIPLAT
Interesting Facts About West Visayas
By Atty. Rex S. Salvilla +
(President: Iloilo Historical Association and West Visayas Historical Research Foundation, Inc.)
‘Sports and Recreation – Post War’ – Part 1
(Halin sa Book 7, pahina 14)
Pagkatapos sang gyera (World War 2) madamo pa nga mga taga Kabisay-an Nakatundan (West Visayas) ang nagpasakop sa sports nga nag-excel sa mga kumpetisyon pungsodnon kag pangkalibutan.
Sa swimming yara sanday:
* Adelaida Ardeño sang Iloilo City – national swimming champion
* Heidi Coloso sang Iloilo City – “Queen of Women Swimmers in Asia” sadtong 1950s; nagdaug sing 2 ka gold sa 1954 2nd Asean Games sa Manila sa100-meter free style kag 100-meter butterfly strokes; mga gold medal sa 3rd Asean Games sa Tokyo sadtong 1958 kag 4th Asean Games sa Jakarta, Indonesia (1962); kag gapanag-iya sang 3 ka national records sa free style kag backstroke.
* Nancy Deano sang Dingle, Iloilo nga nagsalu sang titulo ni Coloso bilang “Queen of Asian Women Swimmers”. (May kasugpon)/PN
