SA KASO sang mag-asawa sa Pavia, Iloilo nga asymptomatic gali sa COVID-19 sang ma-testingan sila, ngaa wala sila ginpa-ospital sang mga health authorities kundi ginpa-home quarantine lang?
Ina seguro tungod man sa findings nga “mild” lang kag daw wala lang gani ang igu sa ila sang COVID-19, kag pwede mag-ayo bisan sa ila lang puluy-an sa diin pwede sila ma-isolate sa iban nga myembro sang pamilya kag mga kasilingan agud indi makalaton.
Wala kita ugaling matugda dira kay iya ina desisyon sang aton mga health authorities nga indi naton mabais tubtub otherwise mapamatud-an nga may problema ining panugyan nila.
By the way, ang mga asymptomatic amo yadtong mga carriers sining virus nga wala nakitaan sang sintoma, katulad sang hilanat, dry cough ukon ubo, kag kabudlay sing paginhawa lapaw sa regular nga incubation period nga 14 ka adlaw nga natalana sa mga Symptomatic.
***
By the way, may bag-o na nga mga kategoriya sa pagkilala sa mga COVID-19 cases.
Ang World Health Organization nagatawag na karon sa ila nga Confirmed (nga infected), Probable (na-testingan na apang gahulat resulta), kag Suspected (nagapakita sintoma, wala pa ma-testing, kag nalinya na sa dapat i-rapid testing).
Ang hangop ta sini, however, nga sige gihapon ang contact tracing agud ma-determine ang mga Suspected tubtub mahibal-an kon ano gid ang ila case status.
Kon ako ang pamangkuton, luyag ko idugang ang kategoriya nga Possible cases sa dapat ma-prioritize sa rapid testing.
Sa scientific language, indi pareho ang Probable sa Possible cases, sa diin mas mabug-at ang “likelihood” sang una sa naulihi.
Samtang indi malakip sa Probable kag Suspected cases, tungod wala man sila gapakita sang mga sintoma, may mga rolyo ining Possible cases ugaling nga importante sa away batok Covid-19 nga dapat mag-andam ang mga pumuluyo sa ila.
Sa sining Possible cases nga dapat una man ma-rapid testing, malakip diri ang mga public officials nga nagapakigsimpon sa mga tawo, cook or chef sa mga otel kag restaurant, public relations people, mga “prostitute” nga nagapakighirup sa mga “risk-taker”, kag iban pa.
***
Naakig gid kuno ang pila ka national officials kay namuyayaw si Mayor Jerry Treñas sa ila. Pero ngaa?
Tungod ini sa ila kapalpakan, sunu kay meyor, sa pag-coordinate sa siyudad sang Iloilo sang problema sa COVID-19 sang na-stranded sa Cebu kag Metro Manila nga land-based kag seafaring OFWs nga papulion tani diri.
In fact, apektado man gani ang probinsya sang Iloilo angot sa amo man nga problema.
Naglupok (namuyayaw, hambalon pa) gani si meyor sang nahibal-an sini nga may OFWs nga nakapauli sa siyudad nga wala siya kahibalo kag nakapauli na gani ang isa sa ila nga igu murahon positive gali sa COVID-19 nga wala anay ma-quarantine.
Ginbasol ini ni mayor sa indi pagsunod sa protocol, ukon pagsulundan, sa pagpatigayon sing nagakaigu sa pagpabalik sining mga OFW.
Nadugangan pa gani ang kaakig ni meyor sang gintagaan siya (kag si Gov. Arthur Defensor Jr.) sang pihu nga petsa kon san-o papulion ang 100 ka OFW nga na-stranded sa Metro Manila.
Sus, a! Papulion mo sila nga wala anay maseguro kon may abtan sila nga quarantine facility sa ila pag-abot diri!
In fact, indi lang si meyor kag Gov. Arthur Defensor Jr. ang nagreklamo. Pati na gani ang mga banwa sa idalom sang League of Iloilo Mayors nga may obligasyon agud meantime ma-quarantine ining manugpauli nga mga OFW sa sulod sang 14 ka adlaw bag-o tugtan magpauli sa ila mga puluy-an.
Ang malain pa kay daw may gana pa ining mga natungdan nga mga opisyales nasyonal nga pakalainon si meyor. Aba, kag nagreklamo pa ini sila kuno kay Presidente Duterte tungod kuno sa sining pagpamuyayaw ni meyor sa ila. Kag luyag pa gani nila ipa-suspendir si meyor!
“Maayo gani agud makapahuway-huway man ako,” saligbat gani ni meyor nga daw nalipay pa sa ining nabatian niya nga sugilanon.
Aba! Kon ipa-suspendir ninyo si meyor, unaha ninyo anay ipa-suspendir si Presidente. Man, si Presidente gani ang maestro sang pagpamuyayaw sa publiko. Indi bala?
Ang problema sa inyo kay gapangita lang kamo sang “scapegoat” kag sang mapaukpan sang inyo kapalpakan. Kamo ang dapat i-suspendir, indi si meyor, kay kamo ang haslo sa inyo katungdanan! (w_mateojr@yahoo.com/PN)
