MADAMO na sang natun-an ang pumuluyo gikan sa leksyon nga ginhatag sang corona virus disease 2019 bilang health crisis.
Namulalungan nga madamo na sang nag-angkon sang huyog sa pagtanum, ornamental man ukon ulutanon, kag nangin mapisan sa pagpangita kag pagpili sang mga tanum nga makadugang sa kaanyag sang ila panimalay kag ugsaran.
Nangin sentro man sang pamalaklon ang mga plorera ukon flower pots, plastic, ceramic, ukon himo sang ano man nga sahi sang materyal, ang ginakulang kag halos indi na makita sa mga balaligyaan.
Bangud sa community quarantine, madamo sang nagbalik sa kinaandan ukon ang pagtatap sang mga tanum sa ila ugsaran. May mga nakapaminsar kon paano ini panginpuslan paagi sa pagbaligya sa mga may luyag ukon intresado.
Mas manami kon pasulabihon man sa pagtanum ang mga ulutanon nga daku ang bulig sa matag-adlaw nga kinahanglanon sang panimalay. Ang tanum nga utan pwede makonsumo kag makwartahan kon ibaligya sa kasilingan.
Apang, antes pa man nagbalik ang huyog sang tanan sa pagpananum sa ila tagsa ka ugsaran, may yara na sang ordinansa ang probinsya sang Iloilo nga ginatawag “Laswa sa Lamesa.”
Sa positibo nga paglantaw, makabig gid man nga nahatagan na sing kahulugan sa panahon sang pandemya ang “Laswa sa Lamesa” nga ordinansa ni first district Board Member Marcelo Valentine Serag.
Nahibaluan nga ang Provincial Ordinance No. 2017-163 ukon ang “An ordinance promoting organic vegetable gardening ‘Laswa sa Lamesa’ on every household in the province of Iloilo and providing funds therefor” naaprubahan sadtong tuig 2018 nga nagatuyo nga mabuligan ang mga malnourished nga kabataan kag ang mga barangay iga-require nga magpahamtang sang ila vegetable garden ukon nursery kag mangin requirement sa paghatag sang barangay clearance.
Nagakahulugan nga indi mahatagan ang nagapangayo sang barangay clearance kon wala siya nagatuman ukon may ipakita nga vegetable garden ukon container garden sa iya ugsaran.
Kon sadto daw mabudlay ipatuman bangud masaku ang tanan sa pagpangita sang ila palangabuhian, apang sa karon, bisan indi ka na magpahanumdom tuhoy diri, nagamatu-mato na lang ang tagsa ka panimalay nga nagtanum kag ila pa ginapabugal sa social media.
Tuyo lamang sang sini nga ordinansa sadto nga mabuligan nga makalampuwas ang probinsya sa problema sang malnutrisyon, ilabi na sa mga kabataan nga nabuyo na sa pagkaon nga mantikaon.
May katungdanan man sa sini nga ordinansa ang Provincial Agriculture Office nga magpanghatag sang libre nga binhi sang mga tanum, ilabi na sang mga ulutanon, agud maganyat ang pumuluyo sa pagpananum.
Natalupangdan man nga madamo na ang nagamatu-mato sa pagbakal sang binhi sa mga agricultural stores kag wala na nagademanda pa sa bulig gikan sa gobyerno bangud nahangpan nila nga importante ang gilayon nga pag-akto para sa ila kaugalingon nga benepisyo.
Indi man kuntani angay paminsaron, apang kon wala nagtuhaw ang pandemya, wala man nakareyalisar ang tawo sa kaimportante sang container garden ukon backyard garden nga madugay na nga ginaduso bangud sa madamo nga benepisyo nga magahatag sini sa komunidad kag sa kada pamilya.
Nagalaum kita nga indi kuntani malipatan sang pumuluyo ang leksyon ukon pagtulun-an nga ginpamuklat sa aton sang pandemya. Kuntani ipadayon naton ini nga hilikuton bisan pa nga magtahaw na ang kahangawa nga ginadala sang covid-19 sa aton.
Matuod gid man nga ang kapuslanan sang isa ka bagay lubos nga maapresyar ukon lubos nga matalupangdan sa panahon nga ini ang ginakinahanglan.
Ginpabuyan-buyanan lamang sadto sang kadamuan, halos wala na ginahatagan sang importansya apang ang panahon na ang nagdikta sa tanan nga dapat magtanum sa ugsaran, panginpuslan ang bakante nga lugar, agud nga may maluto nga manami nga utan.
“Laswa sa lamesa” ang solusyon sa puraot nga sitwasyon. Makapapag-on ini sang aton immune system, makapabakod sa aton lawas batok sa balatian kag agud indi kita madali nga iguon sang covid-19.
Antes pa man nagpanghalit ang pandemya sa ikaayong-lawas kag sa ekonomiya, sadtong 2018 pa lang may solusyon na kita kag ini amo ang “Laswa sa Lamesa.” (bertladera@gmail.com/PN)
