NAGADALAGAN ang mga traysikol sa palibot sang syudad sang Iloilo nga wala sang protekyon ang mga pasahero.
Natukiban sang damlag lang nga kapin sa 80 porsyento sang nagabiyahe sa syudad sang Iloilo ang wala sang prangkisa ukon 1,092 lang ang aktibo sa 3,876 ka mga katapo ang nakaparehistro sang tinalikdan nga tuig.
Ginbuyagyag ini ni Kagawad Mario Silvederio sang MH del Pilar, Jaro, nga amo man ang presidente sang Metro Iloilo City Federation of Tricycle Owners and Drivers Association.
Gindangop sang asosasyon ang ini nga bagay kay Councilor Romel Duron bilang chairman sang Committee on Transportation sa City Council apang wala gid naaktuhan.
Nagpaathag ang opisina ni Duron nga gin-reject sang Land Transportation Franchising and Regulatory Board ang Local Public Transport Route Plan (LPTRP)nga ginsumiter sang syudad bangud sa kakulang sang pagtuman sa pila ka resikitos.
Nagakahulugan, suno kay Duron, nga ang syudad indi maka-isyu sang mga prangkisa para sa mga traysikol.
Nag-umpisa ang moratorium sa pag-isyu sang prangkisa sa mga traysikol sadtong tuig 2017 sa mandu sang Department of Transportation kag Department of Interior and Local Government kag ang duha ka ahensya nagpanugyan sa mga local government unit nga magsumiter sang ila LPTRP antes kakason ang moratorium.
Napatuhoy ang LPTRP sa plano nga nagadetalye sa ruta, sahi kag kadamuon sang sahi sang salakyan nga kinahanglanon para sa transportasyon. Ginahanda ini sang LGU santu sa gintalana nga giya sang LTFRB kag DOTr nga amo man ang maga-aprubar sa plano.
Bangud sa moratorium, ang syudad sang Iloilo indi maka-isyu sang bag-o nga mga prangkisa kag bisan pa sini, ang mga traysikol padayon nga nagabiyahe kag padayon nga nagadamo. Bangud man nga indi sila makakwa sang prangkisa, napilitan sila nga magbiyahe nga ilegal nga kalabanan nagabiyahe kon gab-i agud makalikaw sa dakpanay.
Sa nakalipas nga tinuig, wala gid natandog ang LPTRP. Ginpabungulan kag ginpabulag-bulagan. Nagahulat ayhan nga may madisgrasya nga pasahero antes maghulag?
Wala man kita nagamandar ukon naga-apura sa ila apang maathag ang peligro nga ginapangatubang sang mga pasahero sa tagsa ka magsakay sa traysikol ilabi na kon gab-i. Wala sila sang iban nga opsyon bangud nagakinot sila sa gasto sa plete.
Kuntani, ginpangabay anay ang DOTr kag DILG nga i-renew lang ang mga prangkisa nga una na nga naisyu sadto agud nga may proteksyon ang driver kag pasahero sa anuman nga aksidente nga mahimo matabo. Athagon naton nga dapat indi anay maghatag sang bag-o nga prangkisa.
Athagon man nga ang moratorium bala para sa bag-o nga prangkisa lang ukon lakip man sa naga-renew? Bangud kon para sa tanan ang moratorium, apektado ang palangabuhian sang mga driver kag tag-iya sang traysikol, apektado man ang mga pasahero nga nagasalig sa biyahe sang traysikol sa adlaw kag gab-i.
Imbis nga magpamusi-musi, dapat ginpakigbato nga kahimtangan sang mga apektado. Indi kita magsupak, wala kita nagasupak sa plano apang samtang wala pa sing klaro dapat padayon anay ang ila pagbiyahe.
Mabatas man ninyo nga pagutman ang tawo samtang padayon ang inyo nga pagplano?
Dapat hangpon ni Duron ang rason kon ngaa yara siya sa konseho. Dapat tindugan niya ang mangin tingog sang mga apektado.
Pwede man hingyuon sa DOTr kag DILG nga athagon ang moratorium kag tugutan anay ang mga may prangkisa na nga makabiyahe samtang wala pa sang LPTRP nga naaprubahan.
Nabudlayan ang pila ka katapo sang asosasyon nga makapa-renew bangud sa kapigaduhon dala sang pandemya. Kon may kabalaka si Duron, pwede man niya pasaran sang ordinansa nga hingyuon ang discounted fee para sa prangkisa agud indi mabug-at para sa ila ang pag-renew kag ibalik lang sa normal nga balayran kon makalampuwas na kita sa pandemya.
Pwede man niya hingyuon sa DOTr kag DILG nga ipaiway anay ang moratorium bangud may pandemya.
Mahal na ang pletehan sa traysikol apang indi pa makontrol sang gobyerno. Wala gid kita sang may nabatian nga nagapangabay ukon nagapanahumdom sa pag-regulate sa pletehan nga taglumapaw ang sukot sa pasahero.
Kuntani magpanalunton na sa pinsar kag balatyagon ni Duron nga konsehal siya sang syudad kag dapat proteksyunan niya ang interes sang pumuluyo kag mangin tingog sang mga apektado nga sektor sang transportasyon kag mga pasahero.
Bilang abogado kag anay nagatrabaho sa LTFRB, naglaum kita nga mas maalam siya sa pagsolbar sa sini nga problema.
Kinahanglan lang ni Duron nga mangin mahugod sa iya trabaho. Dapat determinado man siya nga masolusyunan ang problema kag dedikado sa pagbulig sa syudad nga matapos na ang LPTRP.
Ipabatyag sa pumuluyo ang imo presensya sa konseho. Pabatian sila sang imo tingog nga nagadampig sa ila. Ibalik sa pumuluyo ang bulig nga ginpangayo mo sa ila sadto sa panahon sang kampanya. (bertladera@gmail.com/PN)
