MADAMO ang nagapangduha-duha kag nagapati nga wala na sang tsansa nga makita ang istruktura nga taytay nga magaangot sa Iloilo kag Guimaras. Indi matago ang pagpangyubit sang iban, ilabi na ang nagakontra sa administrasyon ni Presidente Rodrigo Duterte.
May nagasiling nga bisan landong sang taytay ang wala pa nakita. Sala ila nga pahayag bangud ang landong sini amo ang feasibility study nga yara sa kamot sang National Economic and Development Authority.
Natapos na ang pre-feasibility study sang 32.47-kilometer Panay-Guimaras-Negros bridge project suno kay DPWH Secretary Mark Villar.
Aprubado na sang NEDA Board sadtong Enero 28, 2020 ang ini nga proyekto nga ginalakipan sang 13-kilometer nga Panay-Guimaras bridge kag 19.47-kilometer Guimaras-Negros bridge.
Ginalauman nga mabuhinan ang malawig nga tion sa pagbiyahe sa tunga sang Iloilo kag Buenavista sang 35 minutos ukon gikan sa 45 minutos nga mangin 10 minutos na lamang. Samtang, ang kalawigon sang tion sa pagbiyahe sa tunga sang Buenavista kag Pulupandan ang mangin 15 minutos na lamang gikan sa 60 minutos.
Ang plano nga pagpatindog sang kaangay sini kadaku nga proyekto ang indi pareho sa pagkay-o sang kawayan nga latayan nga pantaw sa kilid. Indi ini odinaryo lang nga pagtibsok sang kawayan kag baluan sang alambre agud nga magpag-on.
Kahibalo man ang tanan nga sa idalom sang aton burukrasiya, tuman ka lawig sang proseso bangud madamo sang ginatun-an kag ginasiguro nga ini nga proyekto ang indi mabutang sa wala tupa ukon mangin uyang sa pondo sang pungsod. Indi kita malipat nga ang pondo nga gamiton diri ang hulamon gikan sa iban nga pungsod kag bayaran ini sa malawig nga panahon. Dapat mapuslan kag may balik sa ekonomiya ukon makahatag sang progreso sa isa ka lugar nga makabenepisyo sini.
Nagapati ako nga madayon ang pag-obra sang taytay bangud may mga dalan na nga nahuman nga amo magasug-alaw sa taytay sa husto nga tion. Naglapad na ang mga karsada sa banwa sang Buenavista, San Lorenzo kag Sibunag. Ginkay-o naman ang dalan ukon Iloilo Circumferential Road II padulong sa patindugon nga taytay. Ang Iloilo Circumferential Road 3 ang naumpisahan naman kag dali na lang nga matapos.
Mas kaladlawan nga nahuman na ang taytay apang wala pa sang karsada nga naga-angot sa iya. Ini ang rason kon ngaa ginauna ang dalan agud nga kon mahuman na ang taytay mangin masulhay na ang paglarga sang mga salakyan.
Ang maalam nga tawo mas may madalom nga ihibalo sa kahimtangan sang proyekto kag mas makahangop kon ngaa madugay ini ipatuman.
Indi man kita malipat nga yara kita sa panahon sang pandemya kag ang ini nga sitwasyon nagaapekto sa pagpatuman sang proyekto.
Ginsiling sadto nga Chinese construction company ang una nga nagka-interes sa proyekto apang sang ulihi nag-atras bangud sa pila ka mga sirkusmtansya kag nagsulod ang gikan sa pungsod Korea.
Ginpahayag ni Finance Secretary Carlos Dominguez III nga handa ang Korea sa pagsuporta paagi sa pagpondo sa Panay-Guimaras-Negros Bridge Project sa Western Visayas.
Sa karon, target nga mahuman sa fourth Quarter sang 2022 tubtub sa fourth quarter sang 2023 ang Detailed Engineering Design ukon DED suno sa NEDA 6 kag posible nga maumpisahan na sa 2024 kag matapos tubtub sa 2030.
Madugay ini antes umpisahan bangud nga madamo sang dapat ikonsiderar nga tun-an. Una ang proyekto mismo, ang iya pagatindugan, ang iya mangin desinyo, ang kakusog sang huyop sang hangin, ang pwersa sang daludo sang tubig, ang mga sapat nga nagapuyo sa lugar nga matandog sang sini nga proyekto, kon bala makasablag ini sa alagyan sang mga isda kag mga pispis kag madamo pa nga mga bagay nga dapat talupangdon kag solusyunan antes ini mahuman.
Indi pa man mapiho kon pila gid ang eksakto nga pondo bangud posible nga nagasaka ini sa tagsa ka tuig bangud man sa dikta sang presyo sang mga materyales sa merkado.
Huo, mahapos lang magpakamalaut. Ang mga nagapakamalaut sini ang piho nga amo man ang una nga magalatay kon mahuman na ang taytay.
Sa sikolohiya sang tawo, ginaharog kag ginasulsog ini sang mga nagapakamalaut agud nga dasigon sang gobyerno ang paghulag bangud sa likod sang pinsar sang nagabatalya yara ang handom nga makabenepisyo na siya.
Madamo na ang nagpasalig sini apang karon lang nahatagan sang kaundan paagi sa pagtuon kag pagpangita sang pondo kag handa nga magpatuman sini nga proyekto. Karon lang natandog ang mga karsada nga mangin alagyan, naglapad kag sementado.
Mabudlay papatihon ang nagamurarat nga indi makakita. Mabudlay kumbinsihon ang nagapamati nga indi makabati. Mabudlay pahangpon ang maalam nga sarado ang paminaron.
Mataas ang akon paglaum nga ang ini nga proyekto ang matigayon kag makahatag sang daku nga bulig kag progreso sa tatlo k amga isla nga i-angot sini.
Ginasigahum ko nga magaabot ang adlaw nga ang tanan magalaaw kag magadayaw sa sini nga taytay. Ini ang mangin alagyan padulong sa kauswagan.
Mas mahapos na ang pagbiyahe, mas mapadasig ang pag-umwad mas maduso ang turismo sang tatlo ka isla. (bertladera@gmail.com/PN)
