PILA NA ka eleksyon ang naglabay sa aton kabuhi apang ngaa tubtub karon ang iban indi pa hamtong ang ila panimuot. Imbis nga mangin lohikal, padayon sila nga nangin emosyunal.
Matuod nga indi naton makontrol ang emosyon sang kada isa apang indi ini lisensya agud nga manghalit kita sa iban.
Angay naton nga ipatudok sa aton paminsaron nga ang kada isa may naluyagan nga kandidato. Kaangay man ini sa pagpili mo sa sahi sang putahe nga nauyunan mo nga isud-an agud nga mas mabusog ka sa imo pagkaon.
Indi naton mahimo nga piliton ang iban nga magkaon sa aton paborito nga pagkaon, ukon tingalon ang iya baba kag idasok ang pagkaon, tunlon nga wala na ginaligon-ligon. Naglipas na ang panahon nga aton ginakaugtan – ang diktador nga pangginahum. Yari na kita sa sibilisado nga panahon. Halos kadamuan ang may mataas nga tinun-an kag nakatapas na sa eskwelahan.
Kon kahibalo lang kuntani ang iban nga magrespeto sa ginasakdag sang iban nga tawo mangin wala sang gamo ukon indi mangin magarot ang eleksyon sa Pilipinas.
Kinahanglan gid bala nga piliton, pugaon, pahugon kag pakamalauton ang indi magsakdag sa imo kandidato?
Kinahanglan gid bala nga gub-on ang inyo pagtamdanay bilang mag-abyan, bilang maghimata, bilang magkakilala bangud lamang sa pulitika?
Tubtub san-o kita makamarasmas nga ang pulitika umalagi lamang. Kabay pa nga indi indi mangin gamay nga kalayo nga wala nakontrolar kag naglamon sang kabuhi kag pagkabutang.
Kabay nga indi mangin abo ang mga importante sa aton kabuhi paglipas sang eleksyon.
Kuntani imbis nga atakehon ang iban nga wala gana sa aton kandidato, hatagan sang atensyon kon paano makaganyat sa iban nga basi pa lang magligwat ang ila panan-awan kag magsakdag man sa imo nahamut-an.
Dapat magtuon na kita kon paano magkampanya nga wala nagatapak sa kinamatarong sang iban. Dapat tun-an naton kon paano magkumbise sa iban nga wala nasimpunan sang pamahog ukon pangyaguta. Mas mahaylo naton ang iban nga tawo kon kahibalo kita magrespeto sa panan-awan kag panindugan sang iban.
Tandaan naton nga ang nagaynay nga ilig sang tubig amo lang ang makatata sa matig-a nga bato. Indi kinahanglan ang pwersa. Tun-an ang paggamit sang diplomasiya.
Halin sang una asta subong, wala gid ako may gin-unfriend sa akon Facebook account ukon nangin kaaway sa personal nga kabuhi bangud lamang sa tuhay nga panindugan sa pulitika.
Wala man ako naga-post sang kontra sa wall ukon Facebook account sang mga kilala ko nga may tuhay nga panindugan sa akon.
Dapat mangin hamtong na kita. Dapat kahibalo kita magrespeto sa luyag sang iban. Kabigon naton nga mas importante ang pagtamdanay kaysa sa piniliay.
Ipahibalo lang ang kapasidad kag abilidad sang imo ginapatihan nga kandidato kag indi na magpanghamlit pa sang lunang sa iban.
Isa ka pinasahi nga hitabu diri sa syudad sang Iloilo sang may mga nagapanawagan nga i-boycott ang mga negosyo nga nagasakdag sa indi nila kandidato. Masakit ini nga lahog sa lokal nga industriya, sang magagmay nga negosyante nga bangud lamang indi magpareho ang ila kandidato pabudlayan na ang ila negosyo.
Kuntani dulaon ta na ang mapiguson nga sahi sang panimuot. Kuntani kahibalo kita magseparar sang pulitika kag sang negosyo.
Indi angay nga halitan ang negosyo sang iban bangud lamang nga indi magsibu ang inyo naluyagan nga kandidato.
Imbis nga magpangita kita sang away ukon konta, dapat pabaskugon naton ang aton kampanya pabor sa aton ginasakdag nga kandidato.
Likawan naton ang magbahin-bahin. Indi kita mag-insister sa iban nga kita lang ang maayo, nga kita lang ang husto, kag kita lang ang dapat masunod.
Dapat kahibalo kita magtolerar sa panindugan kag panan-awan sang iban. Indi kita ayhan masaklaw kon ang aton ginahimo nga pamigos sa iban himuon man nila sa aton?
Tandaan naton nga nagapangampanya kita para makatipon sang pwersa. Kon mangaway kita, mabuhinan kita sang tagsakdag.
Nagaumpisa pa lang ang mainit nga sitwasyon. Madamo na ang napaso, may nagakuriit na sa kasakit. May nagbatyag na sa halit.
Malawig pa ang panahon antes makalampuwas sa sini nga eleksyon. Sa paglipas sang inadlaw, madamo pa ang mahalitan kon indi naton paghalungan ang aton emosyon.
Emosyon lamang ang nagagatong sa aton akto. Kon kahibalo kita magtapna sa aton emosyon, indi kita makahalit – kag indi kita mahalitan – sang iban.
Kabay nga ang natabu nga kontrobersiya, ilabi na sang post sa Facebook, ang makahatag sang leksyon sa tanan. Pagtulun-an nga dapat mangin giya tubtub nga makapili na kita sang mga lideres sang aton banwa.
Kon mahapos mangaway kag mabudlay mangampanya, palihog pahigad na lang sa pulitika. (bertladera@gmail.com/PN)
