INDI katingalahan kon ngaa mapatupling sa ospital sang gobyerno ang aton kubos nga mga kautoran. Libre diri ang madamo nga serbisyo. Libre man diri ang madamo nga mga bulong nga indi nila masarangan tanan baklon sa botika.
Apang sa kalaba sang linya sang nagapa-konsulta diri, ang iban matatapan na lang sa masunod pa nga adlaw kag ginaantos na lang ang paghulat sa sunod nga adlaw tubtub masarangan niya antuson ang iya ginabatyag.
Malain pa kay kon palahero lang kamo nga kinahanglan dayon sang pagtatap basi gahingalo ka na bag-o makalab-ut sa unahan kay wala gid sing luyag magpaulihi. Labi na gid kon senior citizen kag talabangan pa.
Gani ma-obligar ang mga himata mo nga dalhon ka sa pribado nga ospital kon diin, sa masami, may lugar pa sa iban nga mga pasyente.
Ugaling kay pila man ka pilu ang balayran sang pasyente sa pribado nga ospital, nga indi lubos masabat sang PhilHealth kag mga discount para sa mga senior citizen, nga sa masami diutay man lang.
Gani, makasiling ka na lang nga “Bahala na ang Diyos…Paligban ta na lang ugaling kon manugwa na.” Kag kon sin-o na lang ang imo mapalapitan nga makabulig.
Sanday mayor ayhan, si cong, si konsehal, si manong kag kon sin-o nga manang nga maka-desponer? Kon wala gid, manimahon ka na gid lang sa ospital kay indi makagwa sa ospital ang imo pasyente tubtub nga makabayad. Ang iban gani ginapalagyuhan na lang ang ospital.
Malain pa kon bisan sa pribado nga ospital gasulobra man ang pasyente bisan dira sa ER, katulad sang nagahimugasa sadto ang mga pasyente sang Covid-19.
Malain pa gid kay samtang may mga bakante pa nga mga kwarto sa pasyente, indi na magamit ang mga ini tungod kulang ang mga nars kag doctor kay nagpaamulya na sa abroad.
Tani may exclusive nga waiting room nga serbe ER man sa mga ospital para sa mga senior citizen agud maakomodar sila dayon kag matagaan sing pauna nga tambal samtang nagahulat sa kon diin nga ward ukon kwarto makasulod.
Kon indi man paagi sa isa ka kasuguan, bisan na lang sa inisyatibo sang ospital nga may konsyensya.
***
Gina-imbitar ang tanan nga alumni sang YMCA Rizal Youth Leadership Training Institute (RYLTI) sa isa ka Reconnection/Reunion sang grupo sa palaabuton nga Pebrero 15-17 sa Camp Higher Ground sa Barotac Viejo.
Sunu kay Fluellen Ortigas sang 6th Institute nga ginhiwat sa Cebu, at least 25 na ang naka-confirm sang ila pagtambong diri. RYLTI alumnus ini siya sang Central Philippine University. Kaupod ko si Flue sa 6th Institute sa Cebu kag isa man ako sa na-qualify sa pagsulod sa RYLTI halin sa University of Iloilo.
Lakip sa nakabaton imbitasyon sa sining pagtililipon si retired RTC 6 Judge Pepito Gellada (5th Institute) kag ang iya asawa nga si Atty. Lorna Gellada (8th Institute).
Si Pete ang una ng presidente sang RYLTI Alumni-Iloilo. Sa karon, ang holdover nga presidente diri amo si former Iloilo City Councilor Ed Penaredondo (7th Institute) tungod wala pa sang eleksyon nga natabo.
***
Gintukod sang YMCA Philippines ang month-long RYLTI sadtong 60s. Natawo ini “to restore honesty and integrity in public service” kay kinahanglan naton ang matarong nga “future leaders” sa gobyerno kag sa katilingban, sa kabug-usan.
Diri sa RYLTI ginatudlo ang mga “virtues of honesty, justice, excellence and love of country” sa ejempo ni Dr. Jose Rizal kag sang iban pa nga mga baganihan naton.
Gintukod ang RYLTI sang YMCA RYLTI Foundation sang 1961 sa ika-100 nga anibersaryo ni Dr. Jose Rizal.
Nagsugod hiwaton ang RYLTI sang 1962 sa Manila sa mga pili nga 15 university students diri.
Ang regular nga RYLTI ginhiwat sadtong 1963 sa Dapitan kon diin nagpuyo si Rizal in exile, nga gintambungan sang 89 ka mga “outstanding students” halin sa nagakalain-lain nga mga unibersidad kag kolehiyo sa pungsod.
Halin sadto ang tuigan nga RYLTI ginahiwat na sa nagakalain-lain nga historic places sa pungsod.
Nauntat ang paghiwat sang RYLTI sa katung-anan sang 90s tungod sa financial crisis pagkatapos sang 29th batch sadtong 1995.
Gin-revive ang RYLTI sang 2007. Kag nangin venue na ini sa pag-training sang mga kabataan agud mangin”transformational leaders” nga indi lang sang pungsod kundi sa bug-os nga global community.
Sa nag-gradwet sa RYLTI, madamo sa ila ang yara karon sa importante kag ginataha nga mga pwesto sa gobyerno kag kon diin pa sa sosyedad./PN
