MALAWIG na nga tinuig nga nagahulat kita kon san-o gid mausar ang Ungka flyover ukon una ko nga gintawag nga UFO.
Nag-umpisa ang konstruksyon sini sadtong Enero 2022. Ang flyover four-lane nga may 453.7 lineal meters nga kalabaon, lakip ang approaches.
Ginlauman sadto nga kon mahuman na ang 680 million pesos nga flyover makabuhin ini sa kalawigon sang biyahe padulong sa airport sang kapin sa 20 minutos gikan sa anay 40 tubtob 45 minutos suno sadto kay Regional Director Tiburcio DL Canlas sang DPWH-6.
Bisan pa nga ginpaagyan na ang pihak nga linya sang taytay sadtong Hunyo 30, 2022 kag may seremonya pa nga ginhiwat sadto. Lubos nga ginbuksan ang kontrobersyal nga flyover sadtong Setyembre 6, 2022 apang liwat nga ginsarado sadtong Setyembre 18, 2022, kapin sa 12 ka adlaw matapos nga ginbuksan sa publiko.
Natukiban nga naga-usmod ang flyover. Nagareklamo ang mga nagalabay nga motorista nga daw nagabalud ang taytay.
Ginpahayag sang third-party consulting firm nga Abinales Associates Engineers + Consultants nga ila ginrekomendar sa Department of Public Works and Highways (DPWH) ang pagkay-o sang vertical displacement sa piers 4, 5 kag sang flyover.
Ang Department of Public Works and Highways (DPWH) nagbayad sa third-party consulting firm sang 13,480,880 pesos para sa paghiwat sang geotechnical investigation nga magadeterminar sa kabangdanan sang vertical displacement sa pag-usmod sang piers 4, 5 kag 6 kag nag-formulate sang angay nga intervention para sa sini nga depekto.
Sa nabilin nga 13 ka piers, ginekomendar man nila ang underpinning sang sini nga mga piers kag abutments, lakip ang naga-igsister nga bored piles, paagi sa hugot nga jet grouting. Ang jet grouting dapat 100 meters ang dalom agud nga mapunggan ang pagsalop.
Bangud sa pigado nga pag-obra sang 680 million pesos nga flyover sa Barangay Ungka II, Pavia, Iloilo , ang mga taxpayers maga-abaga naman sang kapin sa 250 million pesos nga dugang nga galastuhon para sa pagkay-o sini.
Suno kay Abinales nga dugangan ang bored piles sa piers 4, 5 kag 6 nga dapat may dalom nga 40 metros ukon masobra pa. Sa karon, ang bored piles yara sa 28 metros lang ang dalom sa pier 4 kag 26 metros sa piers 5 kag 6.
Umpisa Mayo 13, 2022 tubtob Abril 14, 2023, ang cumulative settlement nga nabalhag sa piers 4 amo ang 431 millimeters, sa pier 5 amo ang 583 millimeters, kag sa pier 6 amo ang 488 millimeters.
Sa kaangay nga panahon, ang cumulative settlement nga nabalhag sa pier 1 amo ang 82 millimeters, sa pier 2 amo ang 151 millimeters, sa pier 3 amo ang 150 millimeters, sa pier 7 amo ang 20 millimeters, sa pier 8 amo ang 17 millimeters, sa pier 9 amo ang 21 millimeters, sa pier 10 amo ang 20 millimeters, sa pier 11 amo ang 70 millimeters, sa pier 12 amo ang 88 millimeters, sa pier 13 amo ang 114 millimeters, sa pier 14 amo ang 41 millimeters, sa pier 15 amo ang 51 millimeters, kag sa pier 16 amo ang 27 millimeters.
Maathag nga may depekto sa nahuman nga proyekto. Dapat may manabat ukon accountable sa sini nga kapalpakan.
Kinahanglan solusyunan ang problema sa proyekto agud nga indi mauyang ang kwarta sang tawo nga gingamit sa sini nga proyekto. Apang ang gastuhon sa mangin solusyon dapat indi pag-abagahon sang pumuluyo.
Tubtob subong wala pa maathagan kon may sala sa desinyo, kon may sayop sa pagtuman nga ginhimo ang kontraktor, kon wala natuman ang panugyan sang mga ahensya sang gobyerno tuhoy sa kahimtangan sang lugar kon sa diin nagtindog ang proyekto kag kon diin diri ang mayor nga kabangdanan sa pag-usmod sang taytay.
Indi lamang solusyon ang aton kinahanglan agud nga mapuslan ang proyekto. Kag, masakit pa tungod sa kwarta gihapon sang pumuluyo magagikan ang igasto diri. Ang kinahanglan sa karon amo nga matumod kon sin-o ang may sala kag amo ang dapat nga mag-abaga sa kagastuhanan sini.
Kon magpadayon ang ini nga sitwasyon, nga ang buhis sa gihapon ang mag-abaga sa anuman nga kapalpakan, lauman naton nga madamo pa nga proyekto ang posible mapabay-an kag mangin palpak sa pagpati nga wala sila sang salabton kag may gobyerno man nga magatabon sa ila kapalpakan.
Nagalaum ang pumuluyo nga matumod kon sin-o ang may kapalpakan kag kon sin-o ang dapat manabat. (bertladera@gmail.com/PN)
