KON NANGIN sensitibo kita sa pag-obserbar sa palibot kag nangin mausisa kita sa paghibalo sa mga hitabu nga nagaluntad, posible nga namutikan na naton ang amat-amat nga pagpanumbalik sang sitwasyon kaangay sadtong antes nagpungko si anay Presidente Rodrigo Duterte.
Wala pahuway ang operasyon sang aton mga otoridad sa pagpatuman sang kasuguan batok sa ilegal nga druga. Liwat nga nagdata ang baligyaanay. May mga bag-o nga tagduso nga nadakpan kag may yara sang nadakpan nga sadto napriso na apang liwat nga nagduso sang ilegal nga druga kag liwat naman nga nadakpan sa karon. Wala gid namadla. Madamo sila sang rason nga amo ang nagtulod sa ila sa pagpabilin sa sitwasyon. Posible nga ini lang ang nakita nila nga mahapos nga paagi agud nga mabuhi kag makaangkon sang kwarta.
Madamo na sang nadakpan. May yara na sang napatay sa operasyon. May mga ginpamatay nga ginpanghal-id lang sa kilid sang dalan, sa kahilamunan kag sa mga maligwin nga lugar.
Ayhan makapamangkot kita sa aton kaugalingon kon indi pa bala delikado ang mga dalanon kon gab-i? Kon bala, wala sang peligro sa masumalang nga mga tawo? Tungod indi kita makapakot kon ano ang dalagan sa pang-ino-ino sang sin-o man nga aton masumalang sa dalan kag wala kita kahibalo kon yara sa impluwensya sang ilegal nga druga.
Madata ang ilegal nga druga sa probinsya sang Iloilo. Ginpahayag ni 2nd District Senior Board Member June Mondejar nga nakabati siya sa pahayag ni Iloilo Provincial Police Office Director Police Colonel Ronaldo Palomo nga madata kag maka-alarma ang paglapta sang ilegal nga druga sa probinsya sang Iloilo.
Nakibot si Mondejar sa sini nga pahayag apang ginhangop ang pulong kag nagapati siya nga posible man ini tungod nakita sang mga drug traffickers, users kag pushers nga daw nahatagan sila sang ligwa sang nagbiya na sa pwesto si Presidente Rodrigo Duterte.
Madamo ang natagam sadto tungod sa hugot nga kampanya batok sa ilegal nga druga. Madamo ang nagkalamatay, madamo sang mga alkalde kag iban pa nga opisyales ang na-angot sa ilegal nga druga kag may mga nagkalamatay. May mga drug lords, pushers kag personalities nga nagkalamatay kag nagkaladakpan.
Indi mahinago nga sa sina nga panahon nangin tuman ka signipikante ang pagtahaw sang ilegal nga druga indi lang sa probinsya sang Iloilo, kundi lakip man sa bug-os nga Pilipinas.
Posible nga nagbatyag sang kaligwa ang mga drug traffickers, pushers kag users, ukon ang mga nagapangabuhi sa ilegal nga druga. Nadula ang ila katahap kag wala sila sang kahadlok gani nga ila ginpasanyog ang ila illegal activities paagi sa pagbaligya kag paggamit sang ilegal nga druga.
Tungod sa ginabatyag nga kaligwa sa ila paghulag, liwat nga nagsupog ang baligyaanay kag nagdata ang ilegal nga druga nga nagresulta naman sa pagluntad sang magkatuhay nga krimen.
Sandig sa nagakalatabu nga mga sitwasyon, nakabungat si Col. Palomo nga nagduging, nag-rampant kag alarming ang ilegal nga druga diri sa probinsya sang Iloilo.
Ang ini nga pahayag ni Palomo ang ginadayaw ni Mondejar tungod gina-aku sini ang matuod nga sitwasyon. Sa sini, mahibaluan sang mga opisyales sa probinsya kag sang mga pumuluyo ang matuod nga sitwasyon. Manami ang IPPO director tungod may kaisog sa pagpahibalo kon ano gid ang matuod nga sitwasyon tuhoy sa ilegal nga druga.
Manami man nga may pag-aku sa matuod nga sitwasyon apang mas manami pa gid kon may ginahimo agud nga mahagan-hagan ang sitwasyon.
Ginapangabay ni Mondejar nga dapat makahimo sang mga istratehiya ang kapulisan kag PDEA agud nga masolusyunan ang pagdata sang ilegal nga druga sa probinsya sang Iloilo.
Kinahanglan nga buligan sang mga opisyales sang probinsya, kabanwahanan, kag labi pa gid ang mga barangay officials kon ano ang ila mabulig ilabi na nga yara gid sa forefront sa kampanya batok sa ilegal nga druga. Ang papel sang mga barangay officials importante sa kampanya batok sa ilegal nga druga kag ini man ang rason kon ngaa may yara sang Barangay Anti-Drug Abuse Council ukon BADAC.
Ginapanugyan man ni Mondejar sa kapulisan kag PDEA nga tun-an kag pungkuan kon ano nga istratehiya ang angay nga himuon. Dapat buligan sang pumuluyo kag opisyales, ukon whole of province approach, agud mangin madinalag-on ang kampanya kag indi lang pag-isalig sa PNP kag PDEA ang pag-away sa ilegal nga druga.
Madamo sang barangay ang nagakampante matapos madeklrarar nga drug-cleared na sila. Kahibalo man kita sang kinatuhay sa tunga sang papel kag aktwal nga senaryo. Ginapangabay sang iban nga barangay officials ang ila pumuluyo nga natumod nga imbolbado sa ilegal nga druga nga magpalayo gikan sa ila kag didto sa iban nga lugar magpamulya. Tungod sini, may madakpan nga persona sa iban nga lugar bisan pa nga indi sila tumandok sa sina nga lugar kon sa diin sila nagatransaksyon.
Nagadata ang baligyaanay tungod man nga mahapos diri nga makaganar sang kwarta. Madamo sang nagabakal bangud madamo man sang mga balay-ilimnan ang bukas na kag ginarumbuhan sang mga mahuyugon sa umalagi nga kasadya. Upod sa ila grupo, naga-inom sang makahulubog nga ilimnon kag nagagamit sang ilegal nga druga.
Ang pagpanumbalik sang kinaandan nga mga hilikuton kag bangud hilway na ang paghulag sang pumuluyo, ang higayon nga matentar sa pag-usar sang ilegal nga druga ang indi man mapaiway sang iban. Tungod sa demand sa sini nga druga, nagadamo man ang manugbaligya nga nagaresulta sang pagdata sini.
Ginapanugyan sini sa pumuluyo nga dapat paminsaron ang negatibo nga epekto sang ilegal nga druga, ilabi na sa pamatan-on nga maguba ang ila puturo, ang ila pagtuon kag kabuhi.
Tinguhaan gid naton nga matapna tungod madamo ang mahalitan. Buligan naton ang PNP kag PDEA agud nga matapna ukon mahagan-hagan ang paglapta sang ilegal nga druga sa probinsya sang Iloilo. (bertladera@gmail.com/PN)
