GINTUKOD nga may maayo nga katuyuan. Luyag sang nagpasad nga maamligan ang mga estudyante nga nagatabok sa dalan agud nga indi sila mabunggu-an sang mga salakyan.
Sadto pa man, sa umpisa nga natukod ang overpass sa dalan Luna sa distrito sang La Paz, madamo na sang nagareklamo kon ngaa kinahanglan pa nga magsaka agud makatabok nga tuman ka lapit kon lakton lang nga makapadulong sa pihak nga bahin sang karsada.
Madamo sang nagareklamo kag nabudlayan nga magsaka Ginakabig sang iban nga mas nagpabudlay sa ila sitwasyon kag mas ginapili nga maglakat padulong sa kon diin ang pedestrian lane ukon sa kon diin pwede makatabok agud nga makadangat gilayon sa pihak nga bahin sang karsada.
Napun-an sang reklamo kag wala ginhatagan sang interes sang pumuluyo nga usaron ang ini nga istruktura nga kon panginpuslan mas makabulig kuntani nga makapahagan-hagan sa guot sang trapiko sa sini nga lugar.
Sadtong Pebrero 6, 2018, tungod nga halos ginalikawan kag daw indi pag-usaron sang mga pumuluyo ang overpass, gintalupangod ini sang pamunuan sang syudad kag ginkay-o agud nga mapuslan sang mga Ilonggo.
Kadungan sini, ginhingyo sang gobyerno lokal ang mga tumalabok nga usaron ang overpass.
Ginbutangan sang tinawo sang Public Safety and Transportation Management Office (PSTMO) nga magapangdakop sa mga yadtong indi mag-usar sang overpass.
Ginatugtan lang nga makatabok sa pedestrian lane ang mga senior citizen kag persons with disabilities.
Sadtong Marso 2018, naghiwat ang PSTMO sang “traffic education campaign” agud tudluan ang mga estudyante sa tanan nga lebel, lakip ang mga menor de edad, kon paano magsunod sa patakaran sa trapiko.
Naglipas ang panahon, liwat nga nalimtan ang kapuslanan sang overpass.
Agud liwat nga mapalab-ot sa igdulungog sang mga pumuluyo nga dapat usaron ang overpass, liwat naman nga ginbuksan sadtong Hunyo 10, 2019.
Apang, natublag naman ang mga pumuluyo sa report nga may persona nga nagapanglagas sa overpass nga may uyat nga kutsilyo.
Suno sa Grade 7 student sang Iloilo National High School, isa ka semana matapos ginbuksan ang overpass, naaktuhan sini nga may lalaki nga nagasuyop sang rugby. Madamo ang nahadlok nga magsaka sa overpass sa pasuni nga may nagatenir diri nga nagapanglagas nga may bitbit nga kutsilyo kag tubo. Nahadlok ang mga pumuluyo nga mahalitan kag mabutang sa peligro kon magsaka sila sa overpass.
Suno sa amay sang bata, naaktuhan niya mismo ang iya anak nga nagadalagan bangud sa kahadlok kag iya ginpadulungan ang overpass kag nakita ang lalaki nga naga-edad sang 31-anyos, naga-uyat sang botilya sang rugby, may bitbit nga asalan kag matalom magtulok.
Sa bulig sang traffic auxiliary kag guwardiya sang INHS, ila ginkadtuan ang overpass, apang madasig nga nagdalagan ang lalaki pakadto sa Barangay Magsaysay, La Paz.
Sadtong Marso 8, 2021, may lalaki man nga nagsaka sa atop sang overpass kag naglumpat.
Natabu ang pagsaka sang lalaki nga wala nakilala takna alas 9:13 sang aga. Pasado alas 9:20 sang ini ang naglumpat sa idalom. Wala nahibaluan ang rason sang iya pagsaka kag paglumpat.
Nagtupa sa karsada nga una ang iya tiil kag gilayon nga gindapatan sang pagbulong sang mga nagresponder nga mga otoridad.
May mga report man sadto nga ginahimo nga talabuan sang mga lalaki nga nagabaligya sang hingalit nga kalipay ang nasambit nga lugar. Kon magkagat na ang dulom, may duha ka landong nga nagapaayaw sa kabugnaw kag wala sang sablag nga palibot.
Ginmuno kon man sadto nga tuman ka baho sang lugar, ilabi na kon maglabay ka kag magdapya ang hangin, bangud nga dira nagahigko ang wala nahibaluan nga persona ukon mga persona. Gilayon man nga tinluan sang pamunuan sang syudad agud nga makuha ang higko sang tawo kag madula ang baho.
Ang halimbawa sang overpass amo ang malahalon nga baso nga naka-display lang sa sulod sang aparador. Ginagamit lang kon may bisita ukon para sa mga importante nga tawo nga luyag hatagan sang labaw nga pasulabi.
Kon usaron lang kuntani ini, daku nga bulig ini sa subong nga panahon sa paghagan-hagan sang guot sang trapiko sa sina nga lugar. Basta may klase, sa aga kag hapon, tuman ka gutok sang sina nga dalan bangud sa bulyada sang mga salakyan kag sa tuman ka damo sang mga estudyante nga nagatabok.
Mangin matalunsay ang ilig sang trapiko sang mga salakyan kon ang tanan nga estudyante didto sa overpass magsaka agud makatabok.
Nagapondo lang ang mga salakyan bangud gina-akomodar ang madamo nga tumalabok sa pedestrian lane.
Kinahanglan pa gid siguro sang dugang kag mas madalom nga pagtuon kon paano mangin mapuslanon ang overpass antes ora-orada nga magdesisyon nga indi ang taltalon agud nga madula sa aton panan-awan.
Yara sa aton ang pamaagi kon paano panginpuslan ang isa ka istruktura. Pamangkuton naton ang aton kaugalingon kon ngaa wala lubos nga nausar ini, kon ano ang aton kakulanga, kag kon ano pa ang angay nga himuon.
Nagaluntad lamang ang indi manami nga hitabu sa overpass tungod nga wala ini lubos nga ginatalupangod agud mapanginpuslan sing lubos.
Kinahanglan lang sang mga padugi ukon dugang nga istratehiya agud nga mapanginpuslan ini suno sa iya katuyuan. (bertladera@gmail.com/PN)
