SA ATON Demokrasya, ang mga pumuluyo lang ang may lubos nga gahom (sovereignty/supreme power) sa paghusgar kon sin-o ang mamuno sang gobyerno.
Indi kon sin-o ukon ano lang nga ma-impluwensya nga grupo sa sosyedad, sibilyan man ukon militar, nga wala sang bendisyon sang kadam-an sang mga pumuluyo.
Maathag ini sa Preamble sang aton 1987 Constitution nga ang pangbungad gasiling: “We, the sovereign Filipino people…”
Ginaathag pa gid ini sa Article II: Declaration of Principles and State Policies nga nagsailing sa Section 1: “The Philippines is a democratic and republican State. Sovereignty resides in the people and all government authority emanates from them.”
Mapakita ini nga “supreme power” sang mga pumuluyo paagi sa pag-elejer sang mga kandidato sa nagakalain-lain nga pwesto sa gobyerno.
Sa gahom man sang mga pumuluyo ang pag-pasar (enact) sang kasuguan paagi sa People’s Initiative, sa pagboto sa Referendum kag Plebisito sunu sa panugyan sang Konstitusyon.
Kon may mapakita man nga agresibo nga hublag kadam-an, ma-justfy ini sa ila kinamatarong sa Right to Peaceful Assembly kag sa ila pagpautwas sang ila hibubun-ot sa mga rally sa ngalan sang Right to Freedom of Expression sa idalom sang Bill of Rights, nga tubtub pa gani sa popular uprising batok sa isa ka malupigon nga rehimen, katulad sang 1986 “bloodless” Edsa Revolution nga nagpukan sang martial law regime ni anay strongman Ferdinand Marcos Sr.
***
Mahamot ang pagtamdanay ni PBBM kag VP Sara Duterte sugod sadtong gaupod sila nga nagakampanya tubtub sa ila pagdaug sa presidential election sang Mayo 2022 kag tubtub nga makapungko na sa poder.
Apang sa wala lang sing madugay halin sang 2023, lubos na naglas-ay ang ila pag-upod. Siling gani ni VP Sara nga nag-abot na sila sa “point of no return”.
Ngaa ayhan? Ina seguro kay sa iya panan-aw pakulahaw lang ang pagpangapin ni PBBM sa iya amay nga si anay presidente Rodrigo “Digong” Duterte nga akusado sa “crime against humanity” angot sa extrajudicial killings (EJK) sa idalom sang War on Drugs nga sang ulihi naglab-ut sa International Criminal Court tubtub nga pwede na siya mahulugan sing warrant of arrest sang ICC.
Ining EJK nagpatay sang sobra 6,000 ka drug suspects sunu sa record sang kapulisan. Sunu ugaling sa mga human rights advocate, naglab-ut gid ini tubtub 30,000.
Ginreklamo man sang Kamara ang paggasto sang PhP11 ka Milyon nga confidential fund ni VP Sara sa sulod lang sang wala pa duha ka semana, ang paggamit sang budget sang Dept. of Education nga gapanimaho sing corruption, kag ang sobra ka daku nga budget sang Office of the VP nga ginkaltasan gid sing daku sang Kamara.
Kag nag-ibwal na ang masakit nga mga sugilanon ni VP Sara.
Sa isa ka early morning presscon, ginpahayag ni VP Sara nga nakapakigkita siya sa isa ka assassin (mamatay tawo) agud ipapatay si PBBM, si First Lady Lisa, kag House Speaker Martin Romualdez kon mapatay siya, nga nagapahilom nga ining tatlo may handom nga ipapatay siya.
Wala ini ugaling naghatag sing pamatuod sa iya akusasyon, gani nagagwa nga ining akusasyon kag iban pa mga conspiracy theories lang ini. Kag luyag lang sini pakalainon si PBBM kag ang iya administrasyon paagi sa patu-patu nga naga-cater lang sa emosyon kag bias sang tagpalamati.
Kakululba ugaling ini, sunu kay Pedro, kay basi makapukaw lang ini sang reverse psychology sa mga kontra ni PBBM agud ipapatay matuod si PBBM apang ipabangod ini kay VP Sara, nga ang pagbulos sini sa presidency magtuga lang sang civil war sa pungsod tungod indi ini mabaton sang mga sumulunod ni PBBM.
Whatever, nagadugang lang ini sa pagkakinahanglan sang serious national security measures for both PBBM kag VP Sara.
***
Samtang, indi na mabatas sang madamo ining mga akusasyon ni VP Sara nga gindugangan pa ni Digong, gani naghulag na ang mga concerned agud pasabton si VP Sara sa iya mga akusasyon, nga sunu sa mga security advisers nagatandog na ini sa national security.
Kag nagwa na ang mga criminal complaint batok kay VP Sara angot sa Sedition, ukon pagganyat nga pukanon ang pang-gobyerno sa pungsod, kag sa Terror Law nga nagaprotejer sang basic rights kag fundamental liberties sang mga pumuluyo batok sa terorismo.
Ang League of Cities of the Philippines (LCP) nagpasar gani sang resolution nga nagakondenar sang malain nga pinanghambal ni VP Sara nga, sunu sa ila, naga-threaten sang “ stability of the duly constituted government led by President Ferdinand Marcos Jr.”
May lihok man sa Kamara nga ipa-impeach si VP Sara.
Ano naman ayhan ang ma-depensa ni VP Sara? Well, ang aton Bill of Rights nagahatag sa iya sang Right to Freedom of Expression, nga kon ugaling galapaw na sa required boundary sang kasuguan pwede siya manabat kag mapriso./PN
