BY ROBERTO ‘BERT’ LADERA
NAGBALANDRA sa mga pamatalaan ang report gikan sa Department of Health (DOH) nga kutob sang Enero 6, may kapin na sa 703 ka road traffic indicents mnga nagluntad sugod Disyembre 2, 2024 tubtob Enero 6, 2025.
Natalupangdan nga sa panahon sang paskwa madamo sang kabuhi ang nagakalastra.
Kadamuan sa sini nga mga indibidwal ukon 603 ka mga kaso ginakaulamiran sang aksidente nga wala nagasuksok sang safety accessories kaangay sang helmet.
Sa nasambit nga kadamuon sang aksidente, 497 diri ang ginakaulamiran sang motorsiklo.
May yara sang 127 ka kaso nga natukiban nga nakainom sang alak sang matabu ang aksidente.
Ang nasambit nga datus nga ginreport sang DOH gikan sa iya sentinel hospitals sa bug-os nga pungsod nga naga-monitor sa sitwasyon ilabi na sa panahon sang paskwa.
Apang, antes pa man nakabalhag sang report ang DOH tuhoy sa mga nagluntad nga aksidente sa dalanon, una na nga nakahiwat sang joint committee hearing ang Sangguniang Panlalawigan nga nagatalupangod sa sini nga palaligban bangud sa madamo ang nagakadisgrasya, nagakahul-an, kag ginabawian sang kabuhi.
Una nga gintalupangod ini ni 4th District Board Member Rolando Distura paagi sa iya Privilege Speech nga may tigulo “Stop Accidents Before They Stop You”.
Nagtulod ini sa ila nga magpangusisa kag natukiban nga nagdangat sa 126 ka indibidwal ang napatay sa vehicular accidents nga nagluntad sa Iloilo kutob sang Nobyembre 2024.
Ang nasambit nga 126 ka numero sang napatay mas mataas sa 100 ka napatay sang tuig 2023 ukon may pagsaka sang kapin sa 26% suno sa chairman sang Committee on Public Order and Security nga si 2nd District Senior Board Member June Mondejar, kag nasandig ini sa datus sang Provincial Disaster Risk Reduction and Management Office (PDRRMO) nga napetsahan November 29, 2024.
Nabuyagyag pa gid nga nagdangat sa 3,184 ka road crash incidents ang na-record sang Iloilo Provincial Police Office (IPPO) sang tuig 2024 ikumparar sa 3,132 sadtong tuig 2023 ukon pagsaka sang 52 ka insidente ukon 1.66%.
Ginpahayag ni PMaj Aldren Lamera sang IPPO nga mayoriya sang road crash incidents sang tuig 2023 kag 2023 nagtuga sang pinakadamo nga damage to property nga may 1,715 ka mga insidente ukon 54.76% sang 2023 kag 1,773 ka mga insidente ukon 55.76% sang 2024 nga nagarepresentar sang pagsaka sang 58 ka mga insidente ukon 3.38%.
Nagapangaduha ang physical injuries nga may 1,317 ka mga insidente ukon 42.05% sang 2023, nagnubo sa 1,285 ka insidente ukon 40.36% sang 2024, ukon pagbuhin sang 32 ka insidente ukon 2.43%.
Nabuyagyag man sa statistics ang minimal involvement sang mga minor nga naga-edad sang 12 tubtob 17 sa road crash incidents, nga may 96 ka mga kaso ukon 3.06% sa 3,132 sang 2023 kag 105 ka mga kaso ukon 3.29% sa 3,184 sang 2024. Nagapakita ini sang pagsaka sang 9 ka mga kaso ukon 9.38%, nga nagapatimaan sang gamay nga pagsaka sang road crash incidents nga ginakaulamiran sang mga minor.
Makita sa datus nga ang two-wheeled vehicles, ilabi na ang motorsiklo, amo ang masami nga imbolbado sa aksidente sadtong 2023 kag 2024. Ginasundan ang four-wheelers, three-wheelers, kag six-wheelers. Ang two-wheelers may 2,334 ka mga insidente sang 2023 kag 2,048 sang 2024, nga nagapabilin nga nagapanguna nga sahi sang salakyan nga imbolbado sa road crashes ang motorsiklo.
Ang nagapanguna nga mga kabangdanan sang road crash incidents amo ang reckless driving nga may 2,333 ka mga kaso sang 2023 kag 2,318 ka mga kaso sang 2024, ginasundan sang driver error, nga may 1,230 ka mga kaso sang 2023 kag 788 ka mga kaso sang 2024. (To be continued)/PN
