NAGLUKMAT naman sa aton paminsaron ang kaimportante sang alternatibo nga kuluhaan sang enerhiya kag indi dapat magsalig lang sa langis gikan sa iban nga pungsod.
Ginasiling nga kaangay sang dugo nga nagailig sa aton ugat kag nagahatag sang kabuhi ang langis. Ginakabig man ini nga dugo sang ekonomiya sang pungsod, diri nasandig ang halos tanan naton nga ginahikutar kag gina-prodyuser nga mga kinahanglanon sa matag-adlaw naton nga pagginawi.
Suno sa Oil & Gas Journal, ang Pilipinas may yara sang 139 million barrels sang napamatud-an nga crude oil, lakip na ang lease condensate, nga reserba sang 2019. Ang Pilipinas may duha lang ka aktibo nga petroleum fields: ang Galoc nga isa ka offshore field sa Northwest Palawan Basin, kag ang Alegria, isa ka onshore field sa probinsya sang Cebu.
Sadtong 2020, ang matag-adlaw nga konsumo sang Pilipinas yara sa 391,000 ka bariles sang langis.
Sa sina man nga tuig, ang total oil product consumption sang transport sector sa Pilipinas ginbulubahnta nga naglab-ot sa kapin 82.35 milyunes ka bariles nga amo ang pinakadaku nga konsumo sa tanan nga sektor. Ginasundan ini sang services sector sa kapin 20.12 milyunes ka bariles. Kon ipaanggid, agricultural sector nagakonsumo lang sang labaw sa 1.6 milyunes ka bariles sang oil products sa sina nga tuig.
Sadtong 2016, ang konsumo sang Pilipinas sa langis yara sa 429,000 ka bariles kada adlaw. Ika-35 ang Pilipinas sa bug-os nga kalibutan sa pagkonsumo sang langis ukon kapin sa 0.4% nga kabug-usan nga konsumo sang kalibutan nga 97,103,871 ka bariles kada adlaw.
Kon lantawon, sadtong 2016 ang konsumo sa kada adlaw yara sa 429,000 ka bariles nga mas mataas kaysa sa 391,000 ka bariles sadtong 2020. Patimaan nga may mga industriya nga wala na masyado nagasandig sa langis bilang kuluhaan sang enerhiya ukon gatong. May yara gikan sa iban nga kuluhaan nga amo ang ginasakdag sang iban sa aton.
Base sa datus, sadtong 2019 ang Pilipinas nag-import sang magkatuhay nga sahi sang crude oil. Kapin sa 85 percent sang kabug-usan nga crude mix (30,200 MB) ang ginakwa gikan sa UAE, Kuwait, Russia kag Saudi Arabia. Ang nabilin nga 15 percent ang gin-import gikan sa ASEAN countries, Australia, Taiwan kag South Korea.
Naglab-ot sa 88.4 milyunes ka bariles kada adlaw sadtong 2020 ang global oil production. Ang pinakataas nga produksyon nalab-ot sadtong 2019 sa kapin 95 milyunes ka bariles. Apang, ang pandemic kag iya impact sa transportation fuel demand nagresulta sa pagnubo sadtong 2020.
Magluwas sa mga hitabu nga nagapalibot sa global economic crisis kaangay sa ulihi nga bahin sang tuig 2000 kag tuig 2020, ang oil production tayuyon nga nagasaka kada tuig sa nakalipas nga duha ka dekada. Subong man, ang global oil consumption nagnubo lamang sadtong 2008, 2009, kag 2020, apang may pagsaka sa mataas nga lebel kon ikumparar sa kada tuig. Ang oil kag oil products nagapabilin nga mapuslanon nga commodities bangud kadamuan sang transportation fuels mga petroleum-based kag ang langis amo ang mayor nga raw material para sa chemicals industry.
Bisan pa nga ang kabug-usan nga produksyon nagasaka, apang nagabaylo ang regional distribution, nga ang ambit sang produksyon naganubo sa kadamuan sa Europe kag sa Commonwealth of Independent States (CIS) umpisa sang 2008, kag nagasaka sa kadamuan sa North America. Ang Middle East padayon nga nagaprodyuser sang pinakadaku nga ambit sang langis sa kalibutan apang ang United States amo karon ang worl’ds largest producer sang langis, ginasundan sang Saudi Arabia kag Russia.
Ang United States naka-prodyuser sang kadamuan sang langis sa kalibutan sadtong tuig 2020, sa kapin 16 milyunes ka bariles kada adlaw nga average. Ang Saudi Arabia kag Russia nagasunod bilang ikaduha kag ikatatlo nga largest producers, kag amo man ang naga-rank nga top two sa mga pungsod nga may mataas nga oil exports.
Ginapresentar naton ini agud nga makita naton ang dagway sang sitwasyon tuhoy sa langis ilabi na nga linibo ka mga produkto ang gikan sa crude oil nga tuman ka mapuslanon kag nag-imprubar sa kalidad sang kabuhi sang tawo sa bug-os nga kalibutan. Ang daku nga bahin sang crude oil ginagamit para sa gasolina, jet fuel, diesel, kag heating oils. Ang mas mabug-at nga mga produkto ginagamit sa paghimo sang aspalto para sa mga salakyan sa pagbiyahe lubricating oils kaangay sang petroleum jelly para sa mga habon kag detergents.
Matuod nga tuman ka importante ang ini nga produkto para sa industriya kag sa ekonomiya apang bangud sa pila na ka mga hitabu nga napamatud-an nga may daku nga epekto sa aton pagpangabuhi, kaangay sang gamo sa sang mga pungsod, kinahanglan na naton nga nga mag-amat-amat sa pagsaylo sa alternatibo nga kuluhaan sang enerhiya.
Makalikaw kita sa daku nga impact sa aton ekonomiya kon pataason naton ang porsyento sang pagsalig sa iban nga kuluhaan sang enerhiya. Ipadayon naton ang pagmoderno sang mga salakyan pampubliko agud indi na kita tuman nga magsandig sa langis.
Ipadayon man ang paggamit sang solar energy kag iban pa nga natural nga kuluhaan sang enerhiya agud nga kon may impact gid man ang gamo sa iban nga pungsod, indi kita lubos nga maapektuhan, hagan-hagan kag kasarangan lang ang halit nga matuga sa aton ekonomiya. (bertladera@gmail.com/PN)
