ANG Sigma Rho Fraternity ginasiling nga amo ang una nga campus fraternity nga gintukod sa Asya sadtong 1913 sa UP-Diliman.
Madamo gani sang mga myembro sini nga kilala karon sa patag sang pulitika, hudikatura, nagakalain-lain nga pwesto sa gobyerno, edukasyon, sports, literature, kag iban pa.
Sa Iloilo mismo karon, yara si Senate Minority Leader Franklin Drilon, Gov. Arthur Defensor Sr., Cong. Arthur Defensor Jr., constitutionalist Atty. Pol Causing, kag madamo pa.
Tungod sa pagtinukod sang mga tsapter sa gwa sang UP-Diliman sang mismo orihinal nga mga myembro sang mother fraternity, ginpakamaayo na gid lang ang pag-unify sining tanan nga mga tsapter – diri sa pungsod kag sa iban nga bahin sang kalibutan – sadtong 2012.
Sa karon, natukod na gani ang Samahan ng mga Sigma Rho Fraternity ng Pilipinas Inc., nga ginabug-usan na sang mga brods kag sis (sorority) halin sa sadto pulos mga brods lang.
Ang Samahan opisyal nga nag-existir sang marehistro na ini sa Securities & Exchange Commission (SEC) sadtong Pebrero 15, 2013.
Ang una nga National Convention sang Samahan ginhiwat sadtong Oktubre 26, 2013, sa diin ang una nga napilian nga presidente amo si UP-Los Baños Prof. Rex Demafelis, nga isa ka Ilonggo.
Ang National Convention sa tuig nga ini hiwaton sa palaabuton nga Oktubre 27-28 sa Iloilo, sa diin luas sa ila tuigan nga pagtililipon pagasangkaron pa gid ang mga unification efforts, labi na gid sa relasyon sini sa mga tsapter sa Mindanao.
May workshop kag plenary nga patigayunon sa Oktubre 27 agud masabat ang mga problema. Isa ka formal nga panyapon sa isa ka otel diri sa siyudad ang magatakop sang convention sa masunod nga adlaw, Oktubre 28.
***
Isa sa mga isyu nga ginaduso sang pila ka myembro nga athagon sa convention amo ang daku nga poder sang Grand Archon, ang ginakilala nga pangulo sang fraternity.
Ang Constitution & Bylaws sang Sigma Rho (SR) nagasiling: “The word of the Grand Archon is law.” Nagagwa nga ining poder sang Grand Archon indi santu sa pagkilala sa frat bilang “Seekers of the Right”.
Mas angayan ini (Seekers of the Right) sa poder sang hwes nga nagapatuman sang kasuguan kag indi sang diniktador nga poder sang isa ka pangulo.
Sadto, ang pagtan-aw gid man sa isa ka Greek-named fraternity amo nga gintukod ini sa isa ka military nga pag-ginahum, kag ang orihinal nga gahum sang Grand Archon “was to command the army”. Diri gani seguro nagtuhaw ang diniktador nga poder sang Grand Archon.
Personal sa akon, wala ugaling sa akon kinaiya ang mag-diktador bisan sa diin nga pagpamuno sang ano man nga grupo.
In fact, nangin Grand Archon ako sadtong 1971 a la coup d’ etat tungod sa sobra nga poder sang nauna sa akon.
Ang ginbuslan ko nga Grand Archon kilala sa pagka-istrikto sa mga katapo kag amat-amat sila nga nagtanom sing disgusto sa iya. Nakibut na lang gani ako nga gin-deklarar ako sang grupo bilang bag-o nga Grand Archon kag sa akon na sila nag-ugyon.
Sang ako na ang Grand Archon may iya man ako nga mga sulundan kag panghuna-huna kon ano ang maayo sa mga brods kag sis. Apang pirme ko gid gina-konsulta ang mga katapo.
Ginpaluag ko ang kabudlay sa “initiation”, apang ang “state of mind” sa “initiation” wala ko lubos mapatuman. In fact, diutayan lang mapatay ang isa ka neophyte sang akon panahon. Natambagan ini ugaling sang nahingagaw ko punggan ang “pagpaantos” sa isa ka “neophyte”.
Nagsige ang pagka-istrikto sa “initiation” sang mga “neophytes”. Sa 22 gani nga nag-apply daw duha lang ang nakapasar sa “initiation”.
Ginpanugyan ko man ang polisa: “Brods and sis are what they are forever!” In other words, wala sing isa sa ila nga makapamana ukon makapangasawa sa kon sin-o nga brod ukon sis. Apang wala ko mapunggan ang pag-asawahay sang iban.
Wala ko ugaling ginkilala ini nga akon kapaslawan tungod gani wala sa akon kinaiya nga mag-diktador. In fact, nangin malapit pa gani ako sa mga myembro.
Tungod sini, sa palaabuton nga pagdiskusyon sa problema sa gahum sang Grand Archon, kumpormi ako nga tagaan ang gahum sini sing “democratic” nga paghangop nga indi na kinahanglan ligwaton pa. (w_mateojr@yahoo.com/PN)
