GAPATI kita nga ang tanan nga vaccine nga gintagaan sing Emergency Use Authorization (EUA) may suficiente nga “efficacy” (at least 50%) kag “safe” sa pagpakig-away sa COVID-19.
Ginalauman ta man nga tani indi man magkulang ini sa pagka-epektibo (effective) sa gwa sang laboratoryo sa “real world”.
As of March1, 2021, aprubado sang Philippine FDA ang EUA sang Pfizer/bioNTech (95% efficacy), Oxford Astra Zeneca (70.4% efficacy), kag Sinovac Coronavac nga may 50% efficacy.
Una nga nag-abot sa Filipinas ang Sinovac kag gintugtan dayon sang Department of Health (DOH) sa pagpangbakuna sa mga health workers. Nagsunod ang AstraZeneca. Together, may mga 300,000 na ang nabakunahan sa karon sa bug-os nga pungsod.
Sa nahibal-an ta na, ang “efficacy and safety” sining mga vaccine resulta lang sang mga pagtuon sa laboratoryo, kag posible lain man ang resulta sa gwa sa “real world”.
Ang natabo sa “real world” sang sini lang amo nga duha sining mga vaccine ang nagka-problema.
Ang Pfizer/bioNTech ginbalita nga may napatay sa nabakunahan.
Ang Astra Zeneca naman ginbangdan sing “blood clots” sa utak. Wala naman sing napatay diri, ugaling, siling sang World Health Organization.
Maabtik nga gin-criticize ining mga vaccine sang Western countries sang mga media outlets sang China. Ginpabugal man nila nga ang ila Sinovac vaccine nga “safer” i-kumparar sa iban nga vaccines.
Sa mga pagsayasat indi ugaling mapamatud-an nga amo gid ining mga vaccine ang kabangdanan sang kamatayon kag sang “blood clots”sa utak sang mga nabakunahan.
Gani sige gihapon ang pagpabakuna sa Pfizer/bioNTech sa United Kingdom kag iban pa nga pungsod sa Uropa, although pila ka pungsod ang nagpauntat anay sang paggamit sang AstraZeneca tubtub indi pa lubos madula ang kakulba sang publiko angot sa sining problema.
Pero paano nga “safer” ang Sinovac, sunu sa sining Chinese media?
Ang isa ka slide nga ginpagwa sa Brazil, nga ginpakita ni Dr. Julian Tang nga isa ka clinical virologist sa University of Leicester, ang nagpahayag sini.
Sa sining pagpahayag, gina-stratify ang resulta sang infected symptomatic COVID-19 cases sa “Mild” (85 kaso sa vaccine vs 167 sa placebo), “Moderate” (7 vs 31) kag “Severe” (0 vs 7).
Indi kita makasiling kon ano gid ini ka-reliable, labi na gid ang “0 vs 7” nga resulta, tungod wala mahibaluan kon ano gid kadamo ang mga study volunteer, katulad sang reklamo sang mga researchers sa Western countries para sa ila peer review. Pila pa ka impormasyon nga luyag nila mahibal-an ang wala man mabasahan sang publiko sa fact sheet sang Sinovac.
Sa kaso sang Pfizer/BionTech, sobra 43,000 ang ginamit nga study group (vaccine kag placebo) bag-o sini ginpagwa sa publiko ang resulta sang ila pagtuon, nga nagasiling nga “effective and safe” ini sa kabug-usan.
***
Ginpanindugan pa gid ugaling sang Chinese media nga “safer” ang Sinovac tungod wala kuno sing napatay sa aktwal nga pangbakuna.
Ayhan? Basi dira lang sa China kon diin kontrolado ang impormasyon.
Sa gwa sang China may isa gani ka report nga nagasiling nga may napatay pagkatapos tusukan sang Sinopharm, nga isa man ka Chinese vaccine.
Diri mismo sa Filipinas, may balita sang sini lang nga may isa ka health worker nga napatay pagkatapos nga gintusokan sang Sinovac vaccine.
Gintusokan sang Sinovac vaccine ining 47 anyos nga health worker sadtong Marso 4, 2021, sunu sa Inquirer.Net.
Sang Marso 8 na-test positive siya sa COVID-19. Gin-advisan siya sa pagpa-ospital apang namalibad ini, sunu sa sa isa ka opisyal sang National Adverse Events Following Immunization Committee (NAEFIC).
Sang Marso 10 nagpasugot na siya nga ma-ospital, apang ulihi na kay nabawian na siya sing kabuhi tatlo ka adlaw despues.
Maabtik nga ginpangapinan sang DOH ang Sinovac vaccine.
Wala kuno napatay ang health worker tungod sa Sinovac vaccine, kundi sa COVID-19 nga nag-igu sa iya. Wala lang mahibal-i kon bala sang bag-o siya nagpabakuna ukon pagkatapos sina nga wala pa mag-epekto ang vaccine.
Ga-sufrir gali siya kuno sang mga balatian nga high blood pressure, diabetes kag controlled bronchial asthma.
Sa matuod man ang pahayag sang NAEFIC ukon indi (sa wala nagapati), gina-suhestyon naton nga dapat mangin maamligon gid ang aton health authorities sa ila pangbakuna.
Labi na gid sa kaso sang mga senior citizen kag ang may delikado nga ginabatyag, katulad sang napatay nga health worker.
Dapat may maid-id gid nga medical check-up kag anticipation batok sa adverse effects sang bakuna sa ila, lakip na kon basi may serious allergic reaction sila sa ingrediente mismo sang bakuna./PN
