GINAPLANUHAN na kag nagasugod na sa pagsugilanon ang mga transport cooperative sa mga eksperto sa pagbalay sang sistema agud nga magamit ang tap card sa pagplete sa mga modernized mini-bus nga nagabiyahe diri sa syudad kag pila ka bahin sa probinsya sang Iloilo.
Ang tap card indi na bag-o sa aton tungod kadamo na sang kaangay sini nga ginagamit sa matag-adlaw nga tanan, ilabi na kon may yara sang debit card ukon applications nga na-download sa cellphone. Masiling naton nga isa ini ka reloadable transport card ukon card nga magamit sa pagbiyahe ukon pagsakay sa moderno nga salakyan, ini ang ginalodan sang kantidad kag ang plete sang pasahero diri ginabuhin sa load sang card.
Mas kombenyente ang tap card tungod nga wala na sang balaison pa sa sensilyo sang mga pasahero, ilabi kon kulang ang kambyo sang konduktor ukon sobra ang kantidad nga naimprinta sa resibo.
Sa simple nga pag-usar, may dala kita nga tap card nga may unod nga kantidad, idat-ol lang sa ila machine ukon equipment agud mapat-inan sang sistema kon diin ka nagsakay. Sa pagpanaog, liwat nga idat-ol ang card kag dira mahibaluan kon pila ka kilometro ang imo biyahe gikan sa pagsaka mo kag sa pagpanaog mo, kag ang balor sang imo plete ang otomatiko nga mabuhin sa imo tap card.
Mas kombenyente tungod wala na sang cash nga bitbiton. Bisan ang mga dumuluong ang indi mabudlayan kon pila ang plete, wala na sang may mamangkot kon pila ang plete gikan sa isa ka lugar pakadto sa isa ka lugar tungod otomatiko ang computation sang system.
Indi na ini bag-o sa iban nga tawo nga nakapadulong sa iban nga lugar kaangay didto sa Hong Kong nga may yara sang octopus card. Sa kada pagsakay sa tren ukon bus, dapat may card kada pasahero tungod diri ang iya plete. Sa mga dumuluong kag tumandok sa Hong Kong, may yara sang booth sa terminal kon sa diin pwede makabakal sang card kag mapalodan agud magamit ini. Kon masaku ang imo pagsakay-sakay, mahimo mo malodan liwat sa ila booth ukon bisan diin nga 7/11 stores. Ang kada terminal may booth nga mahimo mo malantawan kon pila pa ang nabilin nga load sa imo card ukon matsekyar mo ang balanse.
Sadtong didto ako sa Hong Kong kag sa akon hana nga pagpauli, ginbalik ko ang octopus card sa booth, gintsek ang amount kag ginbalik sa akon ang nabilin nga balanse.
Sa pag-umpisa sini, madamo sang mamag-uhan apang sa dalayon mabatyagan sang kadamuan ang kombenyente nga mahatag sini sa mga pasahero.
Isa pa sa ginalantaw ko nga mabulig sang tap card kon may sistema nga mapasad amo ang pag-angkon sang datus kon ano gid man kadamo sang pasahero ang nagasaka kag nagapanaog sa salakyan sa partikular nga ruta. Diri naton mahibaluan ang ratio sang pasahero kag salakyan, kon matuod nga ginakulang sang yunit sang salakyan sa kadamuon sang pasahero.
Ang datus sini magamit sa mas masangkad nga mga pagtulun-an. Makita diri kon ano kadamo ang estudyante, senior citizens, kag regular nga pasahero. May salandigan ang tagpasad sang polisa kon ano ang angay nga himuon kag ipatuman nga patakaran.
Ipahigad na naton ang lutaw nga sugid sang numero nga ginakamasaan sadto sa paggamit, ginataming sa kawsa kag pagpanukod sa mga pagsupak nga ginahimo batok sa patakaran.
Indi na kita makabutig kon bala piyerdi, ukon may ginansya ang nagabiyahe tungod maathag ang datus gikan sa sini nga moderno nga sistema. Ma-capture sini ang kadamuon sang pasahero kag ang mga oras nga bulyada ang pasahero, magluwas sa naandan naton nga peak hours ukon oras sang tagpauli sang mga estudyante kag empleyado.
Mas makasukot ang gobyerno sa kita sang transport cooperative tungod may resibo kag may datus. Indi kaangay sadto nga kon pamangkuton ang driver kon kumusta ang iya biyahe, masabat sila nga pigado, kulang ang kita para sa pagkaon apang hubog na bangud sa madamo nga nabakal nga ilimnon.
Liwaton ko, ang tap card makahatag sang kombenyente sa pasahero kag sa transport sector, makabulig sa pag-capture sang datus agud nga matun-an kag magamit sa iban pa nga ideya agud mas mapaayo ang serbisyo kag sistema, kag masiguro naton nga magabayad sang husto nga buhis gikan sa ila kita tungod direkta sa machine nga marehistro ang income kag daku ang mabulig sa gobyerno sang ila pagabayaran nga buhis.
Tion na nga amat-amaton naton nga bag-uhon ang sistema tubtob malikop naton ang tanan kag mangin bahin na sang matag-adlaw nga pagsinarayo. (bertladera@gmail.com/PN)
