INDI NA kinahanglan nga magpasar pa sang ordinansa ang isa ka local government unit lamang nga may basehan sa pagdakop sa mga driver nga wala nagasunod sa ginapatuman nga patakaran kaangay ang 70 percent nga kapasidad sang kadamuon sang maakomodar nga pasahero sang jeep.
Kahibalo man ang tanan nga driver sang depasahero nga salakyan nga yara sa gihapon sa 70 percent ang sarang nila maakomodar nga pasahero. Indi na kinahanglan nga may kasuguan nga ipasar para lang tumanon sang mga driver ang ini nga pagsulundan sang national government, ilabi na sang Inter-Agency Task Force.
Matuod nga ginkakas na ang plastic barrier bangud nga wala sang balasehan sa siyensya nga makatapna ini sang paglaton sang virus apang ang plastic barrier nagaserbe nga panagang sa tawo nga indi magdikitanay sa jeep. May sikolohikal nga epekto ini sa tawo bangud kon may baral indi sila mag-insister sa pagdasok agud makapungko.
Husto ang mga asosasyon sang jeep nga wala ini sang balasehan, komporme ako dira. Pero indi lang bangud sa pagsagang sa virus ang tuyo sini kundi ma-establisar ang partisyon sa kada pasahero kag kon may distansya sila sa isa kag isa makabulig ini agud indi mangin madasig ang paglaton sang COVID-19.
Komo nga wala na sang partisyon, komo 70 percent lang ang kapasidad sang salakyan nga maka-pasakay sang pasahero, kag komo ginapatuman sa gihapon ang social distancing dapat ang driver na ang kahibalo sa kon paano sawayon ang iya pasahero.
Dapat ipabilin ang patakaran nga wala sang duhol sang plete. Dapat may ligwa ukon indi puno ang salakyan. Dapat wala kaon kag wala istorya sa sulod sang jeep.
Ang tanan nga ini nagadepende sa hugot nga pagpatuman sang driver sang mga patakaran. Dapat siya nga mag-insister kag mas gamhanan kaysa sa mga pasahero agud nga ila sundon ang mga pagsulundan.
Yara sa driver ang pagsunod sa 70 percent nga kapasidad, siya ang nakahibalo kon pila ka bilog lang nga pasahero ang makasakay sa ginatugutan nga kadamuon. Indi niya dapat pagtugtan nga maggutok ang pasahero. Ang driver ukon ang konduktor ang mas may kontrol sa pagsaka sang mga pasahero. Kon may mag-insister nga pasahero, hambalon lang nga may nagasunod pa nga jeep, nga gutok na kag basi madakpan pa ang driver kag mamultahan sang daku nga kantidad.
Hambalon ang mga pasahero nga indi maglarga ang jeep kon indi manaog ang iban agud nga mabuhinan ang kadamuon sang pasahero.
Matuod nga kadamuan sang pasahero ang nagadali, luyag nga makalab-ot sa destinasyon, kag handa nga mag-agwanta bisan nagatibi ang ila buli sa pulungkuan, may handa nga magpungko sa atang-atangan (bangud ginadunilian ang pagkabit sa likod sang jeep) kag iban pa nga paagi agud lamang nga makasakay nga indi na maka-uyang sang panahon sa pagbantay sang masakyan nga jeep.
Ang pagpasaway sang pasahero nagadepende sa driver kon iya nga tugtan. Wala sang may mahimo ang pasahero kon mag-insister ang driver sa mga patakaran nga ginasunod kag kon nagalikaw siya nga madakpan sang mga otoridad nga nagalapas sa health protocols.
Ang driver amo ang naga-uyat sang manibela. Yara sa iya ang kontrol. Kon may konsensya sya kag indi dalok kag nagapamentaha, indi niya pagtugtan nga magdamo ang pasahero labaw sa ginatugtan nga kapasidad.
May mga driver nga nagapangunyadi, sila mismo ang nagadasuk sang pasahero sa ila jeep. Ang mga pasahero wala na nagapaminsar sang risgo bangud sa handom nga makalab-ot gilayon sa destinasyon.
Sa sini nga punto, dapat ang mga lideres sang mga asosasyon sang mga tag-iya kag mga driver ang dapat nga magbantay sa ila mga katapo nga sundon ang patakaran agud nga ang paglaton sang virus malikawan.
Indi na kinahanglan sang matalom nga ngipon sang kasuguan agud nga magmanton ang tanan. Indi makagarantiya ang isa ka dosena nga layi kon ang natungdan wala interes nga magtuman.
Hangpon lang kuntani sang mga driver nga sa 9 pesos nga minimum nga plete, 10 ka pesos ang ginabayad sang pasahero sa sini nga panahon sang pandemya. Gintugtan ang mas damo nga kapasidad apang ang plete wala naglubad, nagpabilin sa10 ka pesos ang ginabayad sang pasahero.
Ginahangop sang pasahero ang sitwasyon kag sa sini hangpon man kuntani sang driver.
Likawan lang nila kuntani nga magpamentaha sa sitwasyon kag buhinan ang ila kadalok sa kwarta.
Kahibalo man kita nga ang iban sa ila, kon algo ang kita, ginadiretso man sa ilimnan kag naga-inom sang makahulubog nga ilimnon.
Ang pagduso nga magpasar sang ordinansa agud nga may rason nga dakpon ang nagalapas daw kaangay lang nga nagapangita sang bitlag agud nga ibakol sa salawayon.
Yara na ina sa tawo ang magmanton nga indi magpasaway agud nga indi mabakulan sang bitlag. Indi na kinahanglan ang bitlag agud nga mangin masinulundon nga pumuluyo sang komunidad.
Buhinan lang ang kadalok sa kwarta agud nga indi matentar sa paglapas sa patakaran, wala sang may mamultahan kag malikawan nga madamo ang malatnan.
Buhinan ang kadalok, ini ang lyabe agud magmadinalag-on batok sa COVID-19. Buhinan ang kadalok agud mangin mamag-an ang aton pagsug-alaw sa ginahandom naton nga normal nga pagsinarayo. (bertladera@gmail.com/PN)
