[av_one_full first min_height=” vertical_alignment=” space=” custom_margin=” margin=’0px’ padding=’0px’ border=” border_color=” radius=’0px’ background_color=” src=” background_position=’top left’ background_repeat=’no-repeat’ animation=”]
[av_heading heading=’CANDIDO Ika-7 nga gua’ tag=’h3′ style=’blockquote modern-quote’ size=” subheading_active=’subheading_below’ subheading_size=’15’ padding=’10’ color=” custom_font=” av-medium-font-size-title=” av-small-font-size-title=” av-mini-font-size-title=” av-medium-font-size=” av-small-font-size=” av-mini-font-size=” admin_preview_bg=”][/av_heading]
[av_textblock size=” font_color=” color=” av-medium-font-size=” av-small-font-size=” av-mini-font-size=” admin_preview_bg=”]
“Nadumduman ko ang ginsiling mo sadto. Luyag mo sang nagalupad nga kabayo agud mapangita mo ang imo iloy.”
“Wala na. Bisan napulo pa siguro ka nagalupad nga kabayo, sa pamatyag ko, indi ko na makita si Nanay.”
“Indi ka maghambal sang subong sina, Kiko.”
“Nagahambal lang ako sang matuod. Wala na gid sang paglaum. Kon may kabangdanan para magkit-anay pa kami liwat, tani sadto pa. Palangga ko gid ang akon iloy, ginpangita ko sia. Apang tubtub na lang siguro sa pagpangita ang tanan.”
*
Masobra napulo ka tuig kami ni Kiko sa Awstralya. Tubtub natak-an na kami sang panalum sang perlas. Sang nagdaug ako sa loteriya, namat-ud kami nga magpauli sa Pilipinas. Nahidlaw na ako kay Mayang; kag, pagkatapos sang malawig nga mga tinuig, nagkalangkag gid man ako nga magbalik sa malinong nga baryo sang Lilo-an, sa malinong nga banwa sang Malinao, sa malinong nga probinsya sang Aklan.
Pag-abot namon sa Manila, didto kami sa Tondo naghapit, kay Binong Rabaria.
Si Albino, kasimanwa ko gikan sa Aklan. Tatlo ka adlaw pagkatapos nga nakapanaog kami sa barko halin sa Awstralya, ginpakilala niya kami kay Procopio. Si Procopio, utod ni Andres. Kag si Andres, Supremo sang Katipunan—ang likum nga hubon nga nagapakigbato para sa kahilwayan sang mga Pilipino gikan sa mapintas kag malupigon nga mga Katsila.
Madali kami nga nahaylo ni Binong kag ni Procopio; nagpasakup kami sa guban sang mga Katipunero. Nagpirma kami sang amon pag-ugyon nga naggamit sang amon kaugalingon nga dugo bilang tinta.
Sang ginsiling ni Procopio nga may buko si Pingkian nga magbalhag sang pamantalaan kag kartilya sang Katipunan, ginhatag ko ang daku nga bahin sang akon dinag-an sa loteriya agud mabakal ang imprenta. Nakita ko sa Awstralya kon ano ang sarang mahimu sang pamantalaan. Luyag ko suportahan ang mga plano kag buko sang Katipunan.
Setyembre 1896 sang natukiban ang likum sang Katipunan. Nagpatimaan yadto sang indi na mapunggan nga pag-ilinaway. Nasindihan na ang mitsa sang rebolusyon. Ang siling ni Andres Bonifacio, “Subong na! Wala na sang iban nga tion. Kon indi subong, ayhan wala na sang iban pa nga kahigayunan.” Nagpati ang tanan sa iya.
Luyag man kuntani namon ni Kiko nga magpakig-away didto sa Manila, apang ginsiling sang Supremo nga mas makabulig kami kon amon matukod ang sanga sang Katipunan sa Visayas, ilabi na sa Aklan. Gani, sakay sa balandra nga Santisima Trinidad, nagpanakayon kami ni Kiko padulong sa Aklan.
*
Nagdungka ang balandra sa Tinagong Dagat pagkatapos sang Paskwa, 1896. Nag-abot kami sa malinong nga baryo sang Lilo-an sang madason nga adlaw. Liwat kami nga nagkit-anay ni Mayang. Kag iya ginsaysay sa akon ang pagkamatay ni Lola Marcosa, kag ang iya mahimayaon nga pagkayab sa langit.
Sang nakita ko si Mayang… sang nahikap ko ang iya nawong, liwat nga nabuhi ang akon mga binuy-an nga panaad.
“Nalipat ka, Didong. Apang ako, wala. Padayon ako nga naghulat, padayon nga naglaum.”
“O, Mayang, patawara ako…”
[/av_textblock]
[/av_one_full]
