GINHULAT sang kadamuon ang pahayag ni Presidente Rodrigo Duterte tuhoy sa mangin tikang sang gobyerno-nasyunal sa pag-atubang sa pamahog sang COVID-19.
Ginbantala sini ang pagpaidalom sa ‘community quarantine’ sang National Capital Region lakip ang pagplastar sang madamo nga punto nga dapat tumanon agud nga maamligan ang pumuluyo kag malikaw nga maigo sang balatian dala sang virus.
Kon may masobra sa duha ka positibo nga kaso sang covid-19, ang probinsya mahimo ipaidalom sa quarantine.
Suspendido ang trabaho sa executive department nga sanga sang gobyerno apang dapat may pila ka magapabilin sa ila trabaho agud nga may maga-atipan sa mga pumuluyo nga nagakinahanglan sang serbisyo sang gobyerno.
Ginapangabay man sini sa pribado nga sektor nga maghiwat sang flexible work arrangement para sa ila mga empleyado, samtang dapat mangin bukas apang ipatuman ang ‘social distancing’ kag minimal workforce sa mga manufacturing kag retail businesses agud indi lubos nga mapi-ang ang ekonomiya kag may mapabilin ang lakat sang negosyo.
Magapabilin ang mass public transport sa iya nga pag-operate apang dapat sundon man ang social distancing agud nga mapunggan ang paglapat sang virus.
Umpisa kaina, suspendido na ang pagbiyahe sakay sa eroplano, sa barko, kag sa bus tubtub sa Abril 14, kag magadepende sa matag-adlaw nga pagrebyu sang inter-agency task force.
Ginbatak na sa Sublevel 2 ang code alert nga amo ang pinakamataas nga pag-aligmat batok sa covid-19.
Sa iban nga lugar, ang mga local government unit mahimo man makapatuman sang localized quarantine, ginapanugyan man ang Barangay-wide quarantine kon may yara sang duha ukon labaw pa nga mga kaso sang covid-19, kaangay man sini ang mahimo ipatuman sa mga banwa kag mga syudad.
Hugot nga ipatuman ang social distancing sa National Capital Region sa sulod sang 30 ka adlaw kag suspendido ang klase sa tanan nga level sa Metro Manila tubtub sa Abril 12, dapat magpabilin sa balay ang mga estudyante kag matuon, maglikaw sa lakwatsa ukon magkadto sa mga bar kag maglingaw-lingaw.
Dumilian man ang pagtililipon sang madamo nga tawo, ginplano man ukon nagingin tayuyon lang, sa sini nga panahon kag kon indi matuman ang social distancing may salabton na sa idalom sang penal code kag mahimo nga arestuhon sang militar ukon pulis.
Ginapanugyan sa mga Punong Barangay nga sila ang mangin pulis sa ila lugar kag kon indi nila pag-ipatuman ang mga regulasyon, sila ang mahimo man mapriso.
Ginpatuman na ang community quarantine sa bug-os nga Metro Manila kag hugot ini nga bantayan kag magahimo sang liwat nga assessment sa mga regulasyon makalipas ang pito ka adlaw.
Ginapanugyan man sa mga LGU sa gwa sang NCR nga maghimo sang angay nga tikang sa pagsuspendir sang klase kag dapat sa angay nga rason ukon kabangdanan.
Ipatawag, kon kinahanglanon, ang PNP kag AFP agud nga epektibo kag matawhay nga ipatuman ang mga patakaran, indi ini martial law, indi magkahadlok sa PNP kag sa AFP bangud yara sila agud magbulig sa tawo.
Ipatuman man ang pagdumili sa pagbiyahe sa tanan nga mga pungsod nga may kaso sang covid-19, ang makasulod lang sa pungsod amo ang mga Filipino kag ila mga himata, naga-uyat sang permanent visa kag mga diplomat.
Tugutan ang mga OFW nga makabiyahe padulong sa mainland China magluwas lang sa probinsya sang Hubei, kag kon maglala ang sitwasyon magahingyo sang bulig ang pungsod didto sa China.
Katuyuan sang sini nga patakaran amo nga amligan kag ilikaw ang pumuluyo sa covid-19, nga sa karon manubo ang kaso apang madasig ang pagsaka kag ang may ginabatyag ang hingyuon nga magpa-ospital agud nga magpabulong.
Libre ang covid-19 tests. Ginapangabay sang presidente ang pagpasensya sang tanan, ginapangayo sini ang bulig sang tanan.
Dapat nga mag-aligmat, ipaiway ang magkakugmat. (bertladera@gmail.com/PN)
