SALAMAT kay ginpasugtan man ni Presidente Duterte nga matagaan ligwa ang Demokrasya sa pagpabakuna sang mga pumuluyo.
Ang balita lokal sadtong Martes, Enero 19, nagasiling nga ginapasugtan na ni Presidente nga makapili ang mga indibidwal nga mga pumuluyo kon ano nga vaccine ang kuhaon nila nga may pagsalig sila, nga pwede ma-provide sang mga ospital halin sa ila mga source basta may approval sang Food and Drug Administrasyon (FDA).
Tungod baklon man ini sang mga ospital, natural lang nga baklon man ini sang mga pumuluyo. Libre naman ang vaccine nga ma-provide sang gobyerno.
Thanks Mr. President. Indi ka man gali authoritarian gid ā Kaluy-an ang kalag nanday Hitler, Mussoini, etc.! – sa kon ano ang luyag sang pumuluyo sa ila democratic right āā¦to life, liberty and pursuit of happiness.ā
***
Bati naton nga medyo maluya ang paghiwat sang pyesta sang Tubungan, Iloilo sadtong Domingo, Enero 17. Ang patron saint dira amo si San Antonio de Abbot.
Wala natabo diri ang kinaandan nga pagsinadya kag pag-inabot sang mga bisita agud mamonson kag magbayluhanay sang kahidlaw sang mga himata kag mga abyan.
Well, ina kay indi pa tugot ang pagtinipon-tipon sang madamo nga tawo tungod sa ginapatuman pa nga physical distancing kag iban pa nga health measures agud matambagan ang pamintas sang COVID-19.
In other words, pinamilya lang anay ang pagsaulog sang pyesta paagi sa gamay lang nga handa kag pagtipon sang pamilya para sa pagpadungog kag ang pagpangayo sing bugay kay San Antonio de Abbot kag sa Diyos.
On the other hand, may maayo man seguro nga nadulot ini tungod makapahuway ang mga pumuluyo sa dalagku nga galastuhanan sa ina nga okasyon sa pag-abebar sa mga bisita kag nagaduaw nga mga himata. Indi bala?
***
Daku nga bugal sang mga IIonggo ang madamo nila nga āFilipino firstsā. Una na dira si Gat Graciano Lopez Jaena nga nagpanguna sang Reform Movement batok sa abusado nga gobyerno sang Espanya sa Filipinas upod sanday Dr. Jose Rizal kag Marcelo del Pilar.
Diri sa Western Visayas madamo pa ang aton āFilipino firstsā among the professionals, awardees sa nagkalain-lain nga padungog, pagkilala sa ila outstanding nga ihibalo kag pagtukib sa edukasyon, siyensya kag teknolohiya, mga outstanding athletes here and abroad, kag ang First International Chess Master sang Asia nga si Eugene Torre.
Ini nga ihibalo nakuha naton sa libro parte sa brief history sang mga Ilonggo, courtesy sang aton abyan nga si Marite Luzurriaga.
Sorry, indi ko na lubos maathagan ang titulo sang libro tungod nalakip ini sa ginhalitan sang Bagyo Frank sa amon lugar sa Mandurriao sadtong pila tuig nga nagligad. Madamo gani sang pinanid sini ang indi ko na mabasahan samtang ginatuki-tuki ko kon kinahanglan.
Luas sa sining mga āFilipino Firstsā halin sa Western Visayas, nga matawag man nga Ilonggo Country, may isahanon nga bagay diri, samtang indi man kilala gid diri sa pungsod, nga natagaan sing daku nga importansya sa kalibutan.
Ini amo ang isahanon nga dungog sang Philippine dialect nga Ilonggo nga malakip sa 62 ka lenggwahe nga napagkit (inscribe) sa dingding nga bato nga nagalikop sang kaluastro (cloister) sang Pater Noster Church sa Jerusalem. Sa duog nga ini gintudluan ni Jesukristo ang mga pumuluyo sang palangadion nga āAmay Namonā (Our Father).
Tungod sini nasapawan sini sa pagpadungog ang mga panguna nga mga dialect sa pungsod nga Tagalog, Cebuano kag PampagueƱo nga wala nalakip diri, kundi ang Ilonggo lang.
Ginlakip gid gani ini ni Atty. Rex Salvilla+ sa iya Interesting facts About West Visayas sa Book 8, pahina 48.
Gintagaan man ini sing pagtalupangod ni Francis Unson sa iya Facebook article. Ginlaragway pa ining inscription sa Facebook sang traveller kag photographer nga si Quing Obillos.
Ining āAmay Namonā (Our Father) nga palangadion nabalhag (unedited) sing masunod: āILONGO . Amay namon nga yara ka sa mga langit, pagdayawon ang imo ngalan, umabut sa amon ang imo ginharian, matuman ang imo buut diri sa duta siling sang sa langit. Panhatagan mo kami nian sang kan-on namon sa matag-adlaw, kag patawaron ang mga utang namon siling nga ginapatawad namon ang mga nakautang sa amon, kag dili mo kami ipadaug sa mga panulay, hinonoo luason mo kami sa kalaut. Amen.ā/PN
