NAG-UMPISA na ang kampanya para sa nasyunal nga posisyon kag nangin magansal ang mainstream kag social media sa pagsuporta sang kada isa sa ila mga nahamut-an nga kandidato.
Bangud nga mansig hiwat sang aktibidades ang kada grupo, makita na ang linyada sang kada isa, kon sa diin siya nagasuporta kag kon ano ka sentimental ang iya pagsakdag sa iya kandidato.
Ang dungan nga proclamation rally sang magkatuhay nga grupo ang pagpakita sang ila kusog kag kapag-on sang ila kandidatura.
Pilit nga ginahublasan ang sin-o man sa iya duag nga ginasakdag kag napilitan nga magtukal sa iya panit agud nga isinggit ang iya nahamut-an nga kandidato.
Wala sang kwestyon sa kon sin-o man ang aton ginasakdag nga kandidato. Kada isa sa aton may nahamut-an, may ginapatihan, may nauyonan, may ginalauman nga makabulig sa pagbatak sang aton pungsod padulong sa mas masanag nga palaabuton.
Nagapili kita sang lider indi lamang para sa aton kaugalingon kundi para man sa nagasunod nga henerasyon. Kita ang nagapili sang aton matugyanan nga magadumala sa pungsod, magadampig sang aton soberanya, magapadayon sang aton adbokasiya nga maagom ang kaayuhan para sa tanan sa patag sang edukasyon, ikaayong-lawas, ekonomiya kag iban pa.
Kon indi sila magpili sa aton nahamut-an, indi lang naton sila pagtamayon, pakamalauton, ukon yubiton.
May nakita ang iban nga tawo sa isa ka kandidato nga wala nakita sang isa pa gid ka tawo, kag may nakita man siya nga wala man nakita sang iban nga tawo sa ginalantaw nga mga kandidato.
Mansig kampanya lang sang kandidato, itib-ong sa kutob sang masarangan nga wala sang makahas nga tikang, ukon nagapasubir sa paggamit sang poder agud nga mapaluhod ang sinakpan nga mag-upod sa kandidato nga nahamut-an.
Likawan ang magpakamalaut sa iban bangud nga kon sila ang magbalos may yara gid sang masakitan.
Wala nakahibalo ang mga kandidato sa anuman nga gina-awayan kag wala man personal nga ihibalo ukon koneksyon ang mga kandidato sa sini nga mga naga-away. Nagakapilasan ang iban sa wala pulos nga kabangdanan.
Kon sang nagligad nangin aktibo kita sa lakat sang pulitika kag masami nga nga-post sa social media, subong nga panahon dapat kalmante na kag mahinalungon sa pagpautwas sang balatyagon kag paminsaron bangud sensitibo na ang iban sa kon ano ang ila makit-an ukon mabasahan sa social media.
Halungan gid nga indi maguba ang relasyon sang kada isa bangud lang sa magkatuhay nga ginasakdag nga kandidato. Tandan naton nga ang pinilian isa lang ka adlaw, bisan pa nga malawig pa sa campaign period ang hayluhanay. Indi dapat maguba ang relasyon bangud sa sala nga emosyon.
Likawan ang sumpakilay ukon puisay nga ang topiko amo ang kandidato.
Kon mabatian nga nagasaka na ang iya tingog sa pagdepensa sa iya kandidato, signos na ina nga dapat maglikaw na sa pag-atubang sa iya, indi na magsugpon sa istorya, magbiya na sa atubang niya.
Ang pagtalikod sa nagapuis indi patimaan sang katalaw, patimaan ini nga luyag mo i-preserbar ang inyo relasyon labaw sa mainit nga diskusyon. Ikaw nga mas maalam ang dapat maghimo sang tikang agud nga indi malumos sa iya emosyon ang imo kaatubang.
Sa bahin sang social media, indi gid magtugda sa post sang iban bisan ano pa ina kalain para sa imo panan-awan, bisan binutig pa, bisan patalang pa. Kaangay lang nga ginadabukan mo ang iya punto kon sugpunan mo ang iya argumento. Kon magsupak ka, pulihan ka nila bangud nagsulod ka sa teritoryo sang kontra.
Mas maayo nga himuon amo ang pag-post sa imo kaugalingon nga wall, sa imo account, dira ka pautwas sang imo punto. Sa sini nga paagi, wala ka sang may matuga nga kontra, wala sang may mapuis sa imo, wala sang may matapakan nga iban nga tawo.
Sa simple nga pulong, tuon nga magrespeto agud ikaw respetuhon. Indi magpasilabot sa post sang iban agud nga indi ka man pagpasilabtan.
Luyag lang naton nga ipreserbar ang relasyon. Indi naton luyag maguba pagkatapos sang eleksyon. Dapat nakatuon na ang iban nga mas hamtong kaysa sa aton base sa kon ano ang mga sitwasyon sadto. Sila ang dapat magtambag kag maggiya sa mga tawo nga nagahara-hara sa pagpangapin sa ila kandidato.
Kaangay sang hurubaton nga nagasiling nga ang tanum nagatubo bangud sa ulan kag init, kag indi bangud sa kilat kag daguob.
Kon gusto mo nga makahaylo sang iban kag mag-upod sa imo, gamita ang mahumok nga tinaga bangud ini ang makapalanuhot sa iya tagipusoon. Ang masakit kag matig-a nga tinaga ginalikawan sang dulunggan, ginasikway sang dughan.
Kon manotisyahan, kon pakalainon sang isa ka tawo ang kandidato sang isa ka persona, mas nagapalayo siya, naga-distansya. Indi sini luyag nga magpasakop sa indi husto nga pagkumbinser sa tawo. Kag mabudlay siya nga hayluhon bangud nga puguso ang nagahaylo.
Gamiton naton ang sikolohiya sa pagkampanya. Ang ginapahog mas nagabatu. Ang ginahangkat mas nagapakatig-a. Ang ginapakanubo mas nagapalayo.
Indi pagpilason ang balatyagon sang iban kon luyag naton sila nga magpabilin sa aton luyo. Kumbinsihon paagi sa pagpaathag, indi paagi sa pagpamahog.
Pagkatapos sang eleksyon, kita lang man sa gihapon ang magasumalangay sa dalan, maghatib-ong sang komunidad, kag magabuyluganay sa pagtin-ad.
Umalagi ang eleksyon, dapat ini palipason nga wala sang pilason nga balatyagon.
Ipangibabaw ang maayo nga relasyon kag tipigan ang emosyon. (bertladera@gmail.com/PN)/PN
