PANUGDAON
BY ROBERTO ‘BERT’ LADERA
MADAMO natingala kon ngaa indi makita ang presensya sang Department of Tourism sa kahiwatan sang Dinagyang Festival. Nagsugod nga nangindulaan sa eksena ang DOT sadtong nag-umpisa man sa pagdumala ang Iloilo Festivals Foundation, Inc. (IFFI).
Luyag naton nga tingban nila ang paghikutar sa sining aktibidades agud nga mas mangin mapag-on ang pagpatigayon kag mas mangin bantugon sa bug-os nga kalibutan.
Pasiplatan naton kag balikan ang ginpamunuan sang IFFI.
Nanumpa sadtong Setyembre 16, 2019 ang bag-o pasad nga mga katapo sang IFFI. Ang panumpa ginpangunahan mismo ni Mayor Jerry Treñas. Katungdanan sang IFFI nga pangunahan ang bantugon nga tourism kag cultural celebration, ang Dinagyang Festival, sadtong Enero 2020.
Gin-organisar ang IFFI sa katuyuan nga pangunahan kag dumalahan ang tanan nga festival kabuylog ang Iloilo City Government.
Gintukod ang IFFI matapos ginbungkag ang Iloilo Dinagyang Foundation, Inc. (IDFI). Nadula man diri ang landong sang DOT bisan pa nga padayon ang ila mga lihok may angot sa turismo sang pungsod.
Sadto pa man, wala naga-untat ang bulig sang DOT. Sadtong January 29, 2020, ginpasiguro ni DOT Secretary Bernadette Romulo-Puyat ang padayon nga suporta sang DOT sa tourism business sang Iloilo paagi sa pagbubo sang kabug-usan nga P340.7 million para sa tourism infrastructure requirements sang probinsya paagi sa Tourism Infrastructure and Enterprise Zone Authority (TIEZA).
Ginpahibalo man niya nga aprubado man sang TIEZA ang alokasyon nga Php 135 million nga usaron para sa restoration sang tatlo ka bantugon nga landmarks sa Iloilo nga amo ang Arevalo Plaza, Molo Plaza, kag La Paz Plaza.
Nalakip man sa TIEZA funding ang pagpakay-o sang historical Jaro Belfry, ang konstruksyon sang Tourism Information Center and Tourist Rest Area (Green Restroom) sa Esplanade 3, pag-imprubar sang Iloilo Convention Center, kag pag-develop sang Sunburst Park.
Wala nagdinalok ang DOT, apang ngaa halos wala sila ginalawag ukon ginahatagan sang rolyo sa pagprekurar para sa Dinagyang Festival.
Kon nasambit man sila, kaangay sang hutik nga pila lang ang kababati. Kon yara ang ila presensya, daw pasiplat lang ginlamon sang nagadagsa nga tumalan-aw.
Mas manami nga kabahin sa mga sinapol sang IFFI ang Iloilo City Tourism Office kag Department of Tourism 6. Isa ini ka tourism event, para ini sa industriya sang turismo kag indi ini negosyo lamang nga ang mga negosyante lang ang makahibalo.
Tandaan naton nga may amot ang Iloilo City Government kag Iloilo Provincial Government, magluwas pa sa mga pribado nga sektor kag mga negosyante nga todo ang suporta sa Dinagyang Festival.
Dapat mangin hayag ang subong nga mga opisyales sang IFFI nga ginapangunahan nanday Mr. Rito “Judgee” Peña bilang Chairman kag Mr. Allan Ryan Tan bilang President.
Kinahanglan sang pumuluyo nga mabatian kag makit-an kon pila ang nagsulod nga kita. Dapat iplastar kon sin-o ang nag-amot, kon pila ang kita sa mga aktibidades, ang kita gikan sa sukot sa mga kiosko, ang kita gikan sa sukot sa mga photographer, kag iban pa.
Milyunes ang aton gina-istoryahan. Kabay pa nga may milyunes man nga kaathagan agud nga mahibaluan naton kon bala husto ang pagdumala sa resources kag kon ano pa ang sarang naton nga himuon sa palaabuton.
Sa kadugay sang pag-uyat sang IFFI, ano ang mga programa ukon proyekto nga nadulot sini para sa benepisyo sang mga pumuluyo. May mga aktibidades bala sila pagkatapos sang kahiwatan sang Dinagyang Festival? Paano ginadumala ang income, pila ang ginagasto kag pila ang ginatigana para sa tayuyon nga pagdalagan sang ila talatapan? Kon may sobra ukon ligwa gikan sa kita, paano ini ginagamit?
Kon hayag kag may athag nga direksyon, mas madamo ang maganyat nga magsuporta sa IFFI agud nga mas epektibo sini nga mapatuman ang iya mga programa kag mga proyekto nga iya ginabalik para sa benepisyo sang mga Ilonggo.
Ang hayag nga pagdumala makaganyat sang madamo nga tagasuporta apang ang malikom nga pagdumala magatuga sang pagduda, makapadula sang pagsalig, kag magapaguba sa organisasyon.
Nagahulat ang pumuluyo sang Iloilo sa pagbuyagyag nga pagahimuon sang IFFI angot sa ila pinansyal. Ihumlad ang dokumento umpisa sa pagsugod ninyo tubtob sa sining bag-o lang natapos nga 2025 Iloilo Dinagyang Festival.
Kahibalo ang mga Ilonggo nga indi ninyo sila pagpaslawon sa ila ginalauman nga hayag nga pagdumala. (bertladera@gmail.com/PN)
