[av_one_full first min_height=” vertical_alignment=” space=” custom_margin=” margin=’0px’ padding=’0px’ border=” border_color=” radius=’0px’ background_color=” src=” background_position=’top left’ background_repeat=’no-repeat’ animation=”]
[av_heading heading=’HILWAY NGA PANUGDAON NI MATT | Magsaysay: Idolo sang Masa nga ‘indi Pilipino’’ tag=’h3′ style=’blockquote modern-quote’ size=” subheading_active=’subheading_below’ subheading_size=’15’ padding=’10’ color=” custom_font=”]
Ni Wenceslao “Matt” E. Mateo Jr.
[/av_heading]
[av_textblock size=” font_color=’custom’ color=”]
Tuesday, March 28, 2017
[/av_textblock]
[av_textblock size=” font_color=” color=”]
SA sini nga bulan sang Marso, ginadumdum naton ang kamatayon ni Presidente Ramon Magsaysay, ang ikapitu nga pangulo sang Pilipinas halin kay Hen. Emilio Aguinaldo.
Siya nagtaliwan sadtong Marso 17, 1957, mga siyam ka bulan na lang tani bag-o matapos ang iya una nga termino (1953-1957) nga ginalauman pa sang iya mga humalangad nga masugpunan sang apat ka tuig sa sunod nga eleksyon.
Sadto, ang pangulo sang Pilipinas puede mapilian liwat sa dugang pa nga apat ka tuig. Sa karon, ang pangulo kis-a lang maka-pungko sa poder apang sa sulod na sang anum ka tuig.
Nalakip si Magsaysay sa 24 ka tawo (sunu sa Wikipedia) nga ginkulabos sing palad sang magtibusok ang iya ginasakyan nga presidential plane, ang Mount Pinatubo, sa bukid sang Manunggal sa Cebu sadtong kaagahon sang Marso 17.
Sang ilubong siya sang Marso 31, 1957, mga 5 ka milyon ka tawo ang nag-upod sa iya lubong, pamatuod sang iya pagka-popular.
Isa lang ang nakaluas – ang Philippine Herald reporter nga si Nestor Mata, nga kon buhi pa sa subong, naga-edad na sing 91.
Nagdaug sa eleksyon si Magsaysay, nga sadto Secretary of National Defense, batok kay Presidente Elpidio Quirino, sa slogan: “Kon wala si Magsaysay, Patay ang Demokrasya!”
Nagapamahog sadto ang mga rebelde, nga ginapanguluhan ni Luis Taruc, nga tumbahon ang gobyerno.
Si Taruc ang nagapanguna sang rebelyon sa Luzon sang Hukbalahap, ukon ang Hukbo ng Bayan Laban sa Hapon, sugod sadtong 1942 nga sang ulihi naglisu sang ila kawsa sa pag-kontra sa gobyerno.
Ang away sang gobyerno sa mga Huk nagpadayon tubtub sa panahon ni Presidente Manuel Roxas. Nalutos lang ini sa panahon ni Magsaysay tungod sa iya maayo nga programa agraryo.
Ugaling, sang mga dyes anyos sugod sadto, nagtuhaw naman ang New People’s Army nga ginpangunahan sadtong 1964 ni Jose Maria Sison sang Partido Komunista ng Pilipinas, nga sa karon sige gihapon ang pagpakig-away sa gobyerno.
Pinasahe nga pangulo si Magsaysay, nga pinasahe na nga daan sa tan-aw lang sa iya kataason nga sobra anom nga tapak (6 feet). Wala sing iban pa nga mga pangulo sang Pilipinas nga pareho sa iya kataas.
Gindaug niya ang eleksyon sadtong 1953 nga may pinakadamu nga boto (69%) sa kasaysayan sang eleksyon sa pagka-pangulo sang Pilipinas. Siya man ang pinakabata nga nangin pangulo sugod sadtong 1935 sa edad nga 46.
Gintawag siya nga “The Guy,” “Man of the Masses” kag “Idolo sang Masa” tungod sang iya pagkamalapit sa pumuluyo.
Siya gid gani ang ginakilala sa kasaysayan bilang “Best President the Country ever had” tungod sang maayo niya nga pagdumala kag madamo nga mapuslanon nga programa pang-sosyedad sa pungsod.
Gintutukan niya ang pagpauswag sang pangabuhi kag kinamatarong sang mga kubos, kag gin-away ang korapsyon kag pang-abuso sa poder.
Ginpahayag kag ginpauswag niya ang panindugan nga:
Those who have less in life should have more in law. (Ang mga kubos dapat may tuman nga pagpalabi sa kasuguan.)”
Ang isa pa gid ka pinasahe ni Magsaysay amo nga, samtang nagdaku siya nga tunay nga Pilipino, may batasan siya, sunu kay Ramon V. de Jesus sa iya libro “Zambales,” nga indi Pilipino kon pang-gobyerno ang hambalan.
Wala niya ginpahanugutan ang pagka-malimbungon (dishonesty) kag abuso sang kumpyansa (abuse of confidence) bisan sang mga tawo sa diin may kabalaslan siya.
Ginpaka-malaut niya ang paghatag pabor bisan sa iya pamilya kag mga paryente. Gindilian niya bisan ang iya manghod nga utod, nga si Genaro, nga mag-practice bilang abogado. Gin-seguro man niya nga wala siya paryente nga naghimulos sang kaayuhan halin sa gobyerno.
Sunu gani kay Jose V. Abueva, sadto presidente sang University of the Philippines, “Si Magsaysay nangin modelo sang ‘exemplary integrity’ sa serbisyo publiko sa kabug-usan sang iya kabuhi politikal.”
Gani, indi katingalahan nga nangin talaksan siya sang pala-angiran sang maayo nga pang-gobyerno.
Sa karon, ang kapinasahe ni Magsaysay ginakilala sa mga tuig-tuig nga pagpadungog sa mga tawo nga nagapakita sang kapinasahe nga binuhatan sa Asya, nga karon ginakilala bilang Nobel Prize of Asia./PB
[/av_textblock]
[/av_one_full]
