ANO ining balita nga nabaton naton nga ginaplano sang Department of Interior and Local Government (DILG) nga hulugan sing 24-hour curfew ang aton mga senior citizen?
Kon husto ang aton hangop sini, this means nga indi makagwa ini sila sa ila mga balay sa bug-os nga adlaw kag magpahimunong lang sa sulod balay.
Aba, masubo ina, a. Ano na lang abe kon ugali na nila magkadto kon hapon agud maghaklo sing lab-as nga hangin sa Fort San Pedro ukon dira man sa Esplanade agud mapahagan-hagan ang ila pamatyag? Ukon maglagaw-lagaw kag magpalamig sa mall nga ginatugot man sa ila?
Masunggod gid sina ang aton mga senior citizen kag ma-depress, nga amo pa seguro ang halinan sang ila temprano nga pagtaliwan, nga indi luyag matabo sang ila pamilya.
Isa pa, daw ginapagwa naton nga ang mga katigulangan naton sobra gid ang kahadlok nga mapatay sa COVID-19.
Ang nahibal-an naton nga kon mas naga-tigulang ang isa ka tawo mas nagalapit man siya sa Ginuo. Tungod sina handa na siya magpauli sa puluy-an sang Ginuo nga wala sing kahadlok kon paano kag kon san-o man nga sugaton na siya.
In other words, wala na ina sila mahadlok mapatay, labi na ang nakadangat na sa 70 ka tuig nga plastado na ang pangabuhi sang mga kabataan.
Naham-ot kita sa ina nga klase sang pagkabalaka ninyo sa ila, mga toto! Pero, salamat gid sa inyo kabalaka, although indi na kinahanglan ang inang klase nga pag-ulikid kay wala rason nga mahadlok pa ining aton mga senior citizen nga mapatay tungod sa COVID-19 ukon ano man nga balatian.
***
ISA ka residente sang Guimbal, Iloilo ang una nga confirmed case sang COVID-19 sa Iloilo.
Gin-test ini pagkatapos magreklamo sang hilanat kag padayon nga pag-ubo sadtong Marso 6 kag nagsulod na sa ospital sa siyudad sang Iloilo sadtong Marso 13.
Confirmed positive siya sa COVID-19 sa resulta nga ginpagwa sadtong aga sang Sabado, Marso 22, sunu kay DOH-6 regional Director Marlyn Convocar.
Natural lang mabalaka ang mga taga-Guimbal tungod nagapuyo sa Guimbal ining pasyente.
Ipa-lockdown ta na bala ang bug-os nga Guimbal agud indi makagwa ang mga nakasalamuha sang biktima agud mapahapos ang contact tracing sa ila?
Indi pa ugaling pwede, sunu kay Dr Convocar. Kinahanglan may duha gid anay ka positive cases agud ma-deklarar ang pag-lockdown sang Guimbal.
Kon amo ina, ang mahimo na gid lang anay amo ang masupog nga contact tracing agud matultulan ini sila kag ma-isolate bag-o pa nga makapanglaton sang dugang.
Pero, kinahanglan gid bala mag-panic ang mga taga-Gumbal kag pati ang iban pa sa probinsya kag siyudad sang Iloilo?
Natural nga reaksyon ang mahadlok kita sa madasig nga paglapta sang isa ka masupog nga balatian katulad sang COVID-19.
On second thought, indi man seguro dapat mag-panic gid kita kapin pa kon importante ang aton lakat. Mas mangin maamligon na gid lang kita seguro.
Sunu sa World Health Organization kag sa aton Department of Health, ang COVID-19 malaton lang paagi sa close contact (at least isa ka metro ang antad) sa mga tawo nga infected.
In other words, kon malayo ka man lang sa sining mga “carrier” sang COVID-19, indi ka man ma-infect kon indi ka man lang malab-ut sang respiratory droplets halin sa pag-ubo ukon pagpangatsi (lakip na ang panupla) sang yara sa imo tupad.
In fact, bisan gani isahanon ka lang nga indi infected upod sa kadam-an sa barangay nga may COVID-19, indi ka man malatnan kon wala ka man maka-close contact sa bisan isa sa ila.
Amo ina kon ngaa ginapatuman ang Social Distancing, nga indi ka malatnan kon indi ka malab-ut sang droplets sang ubo ukon pangatsi (ukon panupla) sang isa ka “carrier”.
Maghugas man sang kamot sa kada tion nga makakapot sang mga uluyatan, kag indi magtandug sang kamot sa nawong lapit sa ilong, mata kag baba, kag malikawan na nga malatnan sang COVID-19.
Magtakop man sing baba agud makalikaw sa infection kag agud indi man makahatag sing infection sa iban.
So, easy lang. Papusngaha lang sila basta malayo ka lang sa ila kag indi malab-ut sang ila ubo, pangatsi kag sang panupla pa nila./PN
