SA AKON trabaho sadto bilang newspaper reporter tubtub nangin editor-in-chief sang tatlo ka daily local newspaper sa Iningles, duha ka weekly magasin sa Iningles kag isa ka tri-weekly sa Hiligaynon, kag newspaper columnist na lang sa akon retirement age, indi malikawan nga may magpalapit gid agud manugid sa imo sang nahibal-an nila nga korapsyon sa gobyerno ukon ano man nga isyu nga may kahilabtanan sa interes sang mga pumuluyo sa aton Demokrasya.
Pila sini ang mangisug gid sa pagtindug bilang testigo sa imo report. Pwede na matalakay ini nga impormasyon. Pwede na ini ipahayag sa media nga dapat na sabton ang isyu sang natungdan, public servant man siya ukon sa pribado man nga sektor nga may kahilabtanan sa public interest.
Ang pila ugaling indi mo na madala sa balita ukon sa panugdaon tungod ang source indi luyag makilal-an kag wala man sing masaligan nga dokumento nga mapakita. Ginadala na lang namon ini bilang blind item kag kon may lamod sang akusasyon ginapaagi lang ini sa pamangkot, katulad sang: “Matuod bala ini sir, ma’am?” agud malikawan nga maakusaran sing libel sa bahin namon nga mga peryodista.
Although, kon kis-a mapaylan ka man sing libel agud mapauntat ka lang sa padayon nga pagdala sang isyu sang imo naigu. Ina tungod ma-isyuhan ka sang korte sang sub judice samtang akusado agud punggan ka anay sa padayon nga pagdala sang isyu. Well, napaylan ako sing malapit 30 ka libel cases nga ang tanan na-dismiss naman.
***
May ara man nga ang ginasugid sa imo nga sadto pa niya ginahimo apang madugay na niya gin-untat, katulad sang kaso sang nangin abyan ko sang ulihi (Kaluy-an ang iya kalag!).
Sunu sa iya, madugay na ini siya naga-negosyo sang mga expired medicine tubtub nangin-iskandalo na ini sa pila ka public hospital nga ginakuhaan niya, kag, tungod sini, nag-untat na gid lang ini siya sa sining negosyo sa expired medicine. Maayo lang kay nakalusot siya sa iskandalo.
Ginabaligya man niya kuno ini sa pila ka botika sa iya ka-deal sa ospital.
Wala man siya kuno ma-konsyensya kay pwede pa magamit ang mga ini tungod sang ila extended shelf life, ukon grace period sa kabuhi sini halin sa expiration date.
Daw nag-manggaranon gid kuno siya diri. Wala ugaling niya masugid sa aton kon otorisado sang ospital ang pagnegosyo niya sa iya ka-deal sa ospital.
Pero, may extended shelf life gid man bala ang pila ka bulong lapaw sa ila expiration date? May ara kay napamapatud-an naton ini sa akon 2nd booster shot batok sa Covid-19. Ginpahibalo ako sang nars bag-o ako tudlukan sang vaccine kon sugot ako tuslukan bisan sa extended life na sang vaccine.
Nagsugot ako kay luas sa pagsalig ko sa nars nakabasa man ako parti sa ining extended shelf life sang mga bulong. Nagalab-ut sang pila bulan sa iban, pila ka tuig sa iban pa gid, kag mas madugay pa gid nga panahon sa kaso sang pila ka bulong nga mapamatud-an nga indi paglus-aw sang kahimtangan sini sa kadugayon.
In other words, wala man sing peligro ang ginabaligya sang aton abyan nga expired medicine tungod sa mapamatud-an nga extended shelf life sini.
Ugaling lang kay basi ang nasudlan niya amo ang ilegal nga transaksyon upod sa iya ka-deal kon ngaa na-iskandalo gid, nga ginhaum-haum ko gid lang agud indi maupang ang iya pagsugid.
***
In fact, nakamutik na ang aton mga otoridad sining pagbaligya sang expired medicine, subong man sang fake nga mga bulong kag sang ilegal nga pagbaligya sang mga bulong sa mga sari-sari store nga madale mabiktima sang mga haslo nga mga ambulant seller.
Si DILG Sec. Eduardo Año nagmando na gani sa mga LGUs agud magpasar sang mga ordinansa nga naga-ban sang pagbaligya kag pagbakal sang mga bulong sa mga sari-sari store halin kay sin-o lang.
In fact, naka-report na gani sang kasubong nga anomaliya ang Food and Drug Administeration (FDA). Natukiban nila nga may 78 ka sari-sari store ang nakabaligya sining illegally sold nga mga bulong sa na-inspeksyon nila nga mga 185 ka outlet. Nadiskubrihan man nila nga 13 sini ang nagabaligya sang fake nga bulong.
Sa idalom sang Section 30 sang Philippine Pharmacy Act, ang FDA-licensed lang nga mga drug outlets ukon pharmacies ang tugot magbaligya sang bulong sa publiko.
Sa karon naka-isyu na ang DILG sang memorandum circular sa mga LGU agud magbulig sa pagpangdakop sining nagabaligya sang unauthorized medicine./PN
