MAKAKULUGMAT kon makakita kita sang mga tawo nga armado sang malagba nga armas-luthang, may tabon ang guya, wala sang mabasahan nga ngalan ukon indi naton sila lubos nga makilala ukon matumod.
Mas labi ang aton kakulba kon yara sila sa palibot kag wala kita kahibalo sang ila tinutuyo. Imbis nga magkinasadya kita sa isa ka okasyon, mas nagapangibabaw sa aton ang kakugmat bangud sa ila kahaladlukan nga presensya.
Kaangay sini ang natabu sa kahiwatan sang Tambobo Festival sa Ajuy, Iloilo sadtong Septiembre sang sini nga tuig.
Ang presensya sang armado nga kalalakihan nagtulod kay 5th District Board Member Carol-V Espinosa-Diaz nga mangayo sang kaathagan sa Iloilo Provincial Police Office, kag sa pagduso sa Sangguniang Panlalawigan nga hatagan ini sang igtalupangod.
Madasig nga nag-akto ang Committee on Public Order and Security nga ginapamunuan ni 2nd District Senior Board Member June Mondejar. Ginhiwat ang committee hearing angot nga maathagan ang mga sirkumstansya nga nagapalibot sa presensya sang mga armado nga tawo.
Natukiban nga ang mga ginareklamo nga mga tawo nga nagabitbit sang malagba nga armas-luthang lunsay mga security guard sang Enforcement Security and Investigation Agency, Inc. (ESIAI) nga nabase sa Ajuy, Iloilo.
Gin-aku mismo sang Enforcement Security and Investigation Agency, Inc. nga ginpangabay sila nga mag-augment sa kapulisan agud nga mapabilin ang kalinong kag katawhay samtang ginahiwat ang Tambobo Festival.
Nakita sang Philippine National Police Regional Civil Security Unit VI (RCSU) nga may mga paglapas nga nahimo. Wala sang Special Duty Detail Order (DDO) ang mga gwardiya, wala sang existing contract sa tunga sang ESIAI kag Municipal Government of Ajuy.
Tungod sini, ila ginpasar ang apat ka resolusyon, una diri nga dapat imbestigaran sang Philippine National Police Supervisory Office for Security and Investigation Agencies (PNP-SOSIA) ang natabu kag pasakaan sang angay nga kaso criminal kag/ukon administratibo ang Enforcement Security and Investigation Agency, Inc. (ESIAI) sa posible nga paglapas sa kasuguan.
Ikaduha, ginahingyo ang Philippine National Police Regional Civil Security Unit 6 nga magpagwa sang Administrative Orders agud nga indi na matabu ang natabu ukon indi na ilugon sang iban nga security agencies sa iban nga mga lugar sa probinsya sang Iloilo.
Ikatatlo, ginahingyo si Police Colonel Bayani Razalan nga mag-isyu sang direktiba sa mga Chiefs of Police of Municipal/City Police Stations nga dakpon ang mga security guard nga nagabitbit sang luthang sa gwa sang ila nadesignar nga pwesto ukon area of responsibility.
Ikaapat, kon nagakinahanglan sang augmentation ang isa ka banwa para sa pagpabilin sang kalinong kag katawhay sa ila lugar, kon may yara man sang okasyon, dapat didto sila hingyo sa Iloilo Provincial Police Office (IPPO) kag indi sa private security agency.
Mas maayo nga nahatagan ini sang igtalupangod. Paagi sini mahibaluan sang pumuluyo nga gina-monitor ang banwa sang Ajuy agud masigurado nga mapabilin ang kalinong kag katawhay sugod subong tubtob sa palaabuton nga eleksyon.
Ginapanugyan ni Mondejar sa mga security agencies nga indi magpagamit sa pulitika, indi magpagamit sa pulitiko. Dapat neutral sa palaabuton nga eleksyon. Monitoring ang mga gwardiya kag sundon ang policy ukon guidelines sa proper deployment sang mga security guard.
Ginapangabay man sini sa mga local chief executives nga maghingyo sang augmentation sa IPPO director nga handa gid nga magtugot sini para mamentinar ang kalinong kag katawhay, ilabi na sa kabanwahanan kag bug-os nga probinsya sa pangkabug-usan.
Ginahingyo man sini sa pumuluyo sa probinsya, nga kon may nahibaluan nga posible mangin problema ukon threat sa peace and order situation, gilayon nga ipahibalo sa kapulisan, ukon sa IPPO, ukon sa gobernador, ukon sa iya bilang chairman sang Committee on Public Order and Security sang Sangguniang Panlalawigan.
Ang natabu sa banwa sang Ajuy kuntani mangin leksyon nga indi magpadasu-daso sa pagpahamtang sang mga armado nga tawo bisan pa nga maayo ang tinutuyo nga mapabilin ang kalinong kag katawhay sa isa ka lugar.
Tandaan naton nga may mga patakaran, pagsulundan, kag kasuguan nga dapat ikonsiderar sa paghimo sang mga tikang.
Nagapasulod na kita sa panahon sang eleksyon. Kahibalo ang tanan kon ano ka init sang sitwasyon, gani dapat ang aton hulag indi makatuga sang pagkatublag.
Pangabay man sa mga tag-iya sang security agencies, kasubong sa pahayag sang president sang Enforcement Security and Investigation Agency, Inc., nga indi magpagamit sa pulitika. (bertladera@gmail.com/PN)
