NAMITLANGAN sa State of the Nation Address ukon SONA ni Presidente Rodrigo Duterte ang pagpa-imprubar sa internet speed kag serbisyo nga ginatan-ay sang mga telecommmunication company.
Luyag sini nga mahatagan sang atensyon nga dapat wala sang ireklamo ang tawo sa ila signal nga naga-igod kag dapat nga mag-invest sila sang dugang agud nga mapaayo ang ila serbisyo.
Panahon na nga talupangdon sang gobyerno kon ano nga sahi sang polisiya ang dapat tumanon sang mga telco kag kon bala nagatuman sila sa nauna na nga patakaran nga ginapatuman.
Amgay man mga rebyuhon ang mga polisiya nga nasaad kon bala nagaserbe ini sa katuyuan kag sa interes sang pumuluyo nga nagasandig sang halos tanan nga hilikuton sa internet.
Mas nahatagan sang atensyon ang ila serbisyo ilabi na nga kinahanglan nga may makusog nga signal sang internet para sa online learning nga amo karon ang sahi sang pagtudlo nga nagakaangay sa sini nga panahon sang pandemya.
Isa ini sa ginakabalak-an sang tanan bangud nga mangin inutil ang plano kag pagpatuman sini kon wala sang baskog nga signal sang internet. Mas makaluluoy diri ang mga yadtong nagapuyo sa kabukiran ukon sa mga maligwin nga lugar bangud nagakipaw-kipaw ukon wala na gid sang signal sa ila nahamtangan.
Magluwas sini, nakita ang kaimportante sang tayuyon kag baskog nga signal sang internet para sa online sellers nga nagabaligya sang halos tanan nga sahi sang produkto sa internet.
Nakabenepisyo man diri ang mga mangunguma nga may intyindi sa internet bangud nasapar nila ang ila kapyerdihan sa pagkadunot sang ila produkto bangud may mga transaksyon sila nga natigayon paagi sa internet.
Maathag nga ang tanan karon nga hilikuton, serbisyo sang gobyerno, negosyo, kag halos tanan nga transaksyon ang nasandig sa internet rason nga kinahanglan na ini nga imprubahon.
Suno sa statista.com, sa Asia-Pacific Region, ang South Korea ang may highest average IPv4 internet connection speed nga yara sa 28.6 megabits per second uko Mbps.
Bisan pa nga ang Singapore amo ang ikatatlo nga may madasig nga average nga IPv4 connection speed kutob sang 2017, kag sang 2018 nangin mas pinakadasig nga internet sa tanan nga may mean download speed nga 60.39 Mbps, kag nalagpasan pa sini ang iban nga mga pungsod kaangay sang U.S. kag Germany.
Bisan pa nga ang India kag ang Philippines ang may pinakanubo nga average internet connection speeds, apang ang ila year-on-year growth mas mataas kaysa sa mga nagapanguna nga mga pungsod kon sa diin ang India may 87 percent kag ang Pilipinas may 57 percent.
Kabay nga magapadayon diri sa Pilipinas ang pagpaninguha sang gobyerno sang iya National Broadband Plan agud madugangan ang pungsodnon nga internet access.
Kinahanglan naton ini ilabi na nga ginmuno man sang presidente nga dapat malikawan na ang malawig nga pila sa pagtransaksyon sa mga opisina sang gobyerno.
Panahon na nga dapat may online transaction agud mabuhinan ang malaba nga pila sang mga nagahulat nga maserbisyuhan sang mga opisina sang gobyerno.
Malikawan na ang pag-uyang sang madamo nga tion kag agud mangin produkto ang kada pumuluyo. Malikawan man ang kurapsyon bangud wala na sang personal contact nga matabu, wala na sang mga security guard nga magabaligya sang numero sa pagpila agud nga makauna sa masunod nga adlaw nga transaksyon.
Indi naman makapanukot sang sobra sa dapat nga bayaran bangud mismo ang computer ang nagasaad sang balor sang balayran kag sa online man bayaran, sa bangko ukon sa debit card sang nagaproseso.
Panahon na nga mapadasig ang serbisyo sa tawo paagi sa madasig nga signal sang internet.
Himulsuhan naton tubtub sa Disyembre kon magatuman ang mga telco sa ginamandu sa ila ni Presidente Rodrigo Duterte kag agud nga indi mabutang sa alang-alang ang ila mga negosyo, ilabi na kon nagahatag sang huol sa mga tawo.
Kahibalo kita nga may mga bagay pa nga dapat lantawon kag konsiderahon, may mga layi nga dapat tadlungon, may mga patakaran nga dapat imprubahon agud mas makapamag-an sa pagtuman sa sini nga mandu kag katuyuan.
Indi mahapos ang maggasto sang tuman ka daku. Kinahanglan man nga hibaluon kon ano ang mga sablag sa pagpadasig sa signal sang internet. Mas maayo nga matukiban kon may mga iban nga kabangdanan pa nga dapat tuksuon, tumuron, ukon ligwaton agud matigayon ang luyag sang gobyerno.
Nasandig sa kadasig sang signal sang internet ang kadasig man sang pagbangon sang aton ekonomiya gikan sa pagpusdak sang pandemya dala sang COVID-19. (bertladera@gmail.com/PN)
