DAKU nga bugal sang Iloilo kag sang Western Visayas ang pagdaug ni Miss Rabiya Occeña Mateo sang Balasan, Iloilo bilang Miss Universe Philippines 2020.
Pangaduha na ini siya nga Ilongga nga Miss Universe Philippines. Una si Louise Aurelio Vail sang Arevalo, Iloilo City sadtong 1965. Sulod sa Top 15 ini siya sa Miss Universe Pageant sa Miami Beach, Florida.
Indi man kita malipat nga ang Miss Philippines una nga ginkilala sa katauhan sang Queen of Manila Carnival sadto, sunu sa historian nga si Atty. Rex Salvilla (+) sa iya “Book 6: Interesting Facts about Western Visayas”.
Si Atty. Salvilla presidente sadto sang Iloilo Historical Association kag Western Visayas Historical Foundation, Inc. Isa man siya ka accredited speaker sa lokal nga kasaysayan sang Philippine Centennial Commission kag National Commission on Culture and Arts.
Ginkilala nga Miss Philippines ang Queen of Manila Carnival tungod nagaisahanon sa kadaku ini nga beauty contest sang mga maanyag nga mga lin-ay sa pungsod. Una ini ginhiwat sadtong Pebrero 1908.
Tungod sini, matudlo naton ang pila pa ka Ilongga bilang dugang nga Miss Philippines – nga sa karon na-categorize sa Binibining Pilipinas, Miss Universe Philippines, Miss International Philippines, Miss World Philippines, kag kon ano pa nga titulo.
Isa sa ila amo si Purificacion “Pura” Villanueva, ang una nga Miss Philippines, nga bugal sang Arevalo, Siyudad sang Iloilo kag sang aton rehiyon nga Western Visayas. Ginkoronahan siya bilang Queen of Manila Carnival sadtong 1907.
Manunulat siya kag tagdampig sang mga kababaehan sang iya panahon, katulad, sa karon, ni Miss Universe 2018 Catriona Elisa Magnayon Gray.
Nagsunod ang iya anak nga si Maria Villanueva Kalaw Katigbak, ang “Queen of the Orient of the Manila Carnival” sadtong 1931. Isa man siya ka manunulat, katulad sang iya iloy, nga nangin senador sang pungsod sadtong 1961-1967.
Sumunod si Mercedes M. Montilla bilang 1936 Queen of Manila Carnival. Tumandok siya sang Sipalay, Negros Occidental kon diin nangin alkalde siya sa sulod sang tatlo ka termino.
Ang iban pa nga beauty queens halin sa Western Visayas galakip kanday:
* Aurora Pijuan, 1970 Miss International; Binibining Pilipinas- International 1969 Margaret Rose “Binky” Orbe Montinola, Top 15; Emma Ruth Yulo, 1969 Miss Queen of the Pacific, 2nd Runner-Up; Dolly Ascalon, Bb. Pilipinas-International 1976; Geraldine Edith “Pebbles” Asis, Bb. Pilipinas-Universe 1987, semi-finalist;
* Philippine Centennial Queen 1998 Carmela Arcolas; Bb. Pilipinas-Universe 1998 Jennifer Barrientos; Bb. Pilipinas-Universe 1991 Anjanette Palencia Abayari; kag Siobhan Salvilla Cox , 2004 Miss New Zealand-Philippines.
***
Sa iya pagdaug, ginpangunahan ni Rabiya ang 45 pa ka contestants sa isa ka maduagon nga coronation night sadtong Oktubre 25, 2020 sa Baguio Country Club.
Natawo sia sadtong 1996, nga ang ngalan nagakahulugan “Princess” ukon “Queen” sa tinaga nga Muslim. Anak siya sang isa ka Muslim Indian-American doctor nga naghigugma sa isa ka Ilongga nga taga-Balasan, Iloilo.
Sang magdaug siya bilang Miss Iloilo 2020 angot sa pag-selebrar sang Iloilo Dinagyang, ginhingadlan man siya dayon nga Miss Iloilo Universe 2020 bilang pambato na sa Miss Universe Philippines 2020.
Nagtapos si Rabiya nga cum laude sa kurso nga Bachelor of Science in Physical Therapy sa Iloilo Doctors College. Nagatrabaho siya subong bilang lecturer kag review coordinator sa SRG Manila Review Center.
***
Indi ko seguro paryente si Miss Rabiya Mateo bisan pareho kami sing apelyido tungod wala man ako sing nahibal-an sa ila pamilya halin sadto. Kon paryente man, basi malayo na kaayo lapaw sa pakatlo, nga ginakilala namon nga suod gihapon sa amon.
Pero nasaktan gid ako sa akusasyon sang isa ka kandidata nga wala nagdaug. Kesyo nagdinaya si Rabiya. Ginbuligan siya kuno sang kon sin-o agud makabentaha sa iban. Gintagaan siya kuno sini sang mga kwestyon in advance para ma-preparahan niya sing maayo. Imposible! Aba, kag namahog pa nga may ibulgar siya! Sang ano?!
Basi nalipat ka nga maalam (cum laude) si Rabiya kag kaya niya sabton ang ano man nga kwestyon sing mas maayo sa imo. Silingon mo indi ka lang makabaton sing kapierdihan. Bad loser ka!
Ang mga Ilonggo mabuot, pero masakit man kon mangagat, katulad ni Miriam Defensor nga idolo ni Rabiya, gani kwidaw maghimu-himo ka lang sing istorya! Basi magbalik pa ina sa imo./PN
