TUMAN ka daku sang porsyento ukon kadamuon sang mga residente sa syudad sang Iloilo ang nagabatyag sang kahangawa ukon pagduda sa mangin epekto sang bakuna sa ila nga lawas.
Pamatuod sa sini nga kahangawa sa bakuna ang resulta sang inisyal nga immunization screening sang Iloilo City Government kon sa diin 71 porsyento ukon 6,863 sa kabug-usan nga 9,731 ka mga indibidwal nga ginpamangkot ang may kabalaka nga ginapaminsar ukon kakulba nga ginabatyag.
Kapin lang sa 29 porsyento ang luyag nga mabakunahan sang bakuna nga AZD1222 sang AstraZeneca batok sa COVID-19.
Nagapati ang mga pumuluyo nga indi na kinahanglan ang bakuna agud nga mabulong ang balatian nga ginatuga sang COVID-19. Luyag sang pumuluyo nga may mag-una sa pagpabakuna agud nga ila malantaw kon ano ang epekto sini sa lawas sang tawo. Luyag nila nga dapat mag-una sa pagpabakuna ang mga opisyal sang banwa.
Kinahanglan pa sang syudad sang malapnagon nga pagpahibalo sa pumuluyo kon ano kaimportante ang bakuna kag kon ano ang mahimo sini nga proteksyon sa lawas sang tawo batok sa virus nga nagatuga sang balatian nga COVID-19.
Kahibalo kita nga yara nauna sa listahan ang mga medical ukon health frontliners lakip ang populasyon nga mahapos iguon sang COVID-19 ukon yadton may mga balatian na kag may mahina nga immune system.
Mabudlay magkumbinsi sa tawo kon wala sang mapag-on nga pamatuod sa kon ano ka mahalaliton ang COVID-19 kag kon ano ka epektibo ang bakuna sa tion nga makasulod na ini sa lawas sang tawo.
Sa datus sang Department of Health 6 nga napetsahan Pebrero 18, 2021, naglab-ot na sa 24,185 ang kabug-usan nga covid-19 cases apang kapin naman sa 22,510 ang mga nakarekober.
Kon lantawon naton ang numero, madamo ang nakarekober bisan wala sang bakuna. Maathag man nga kon ipaidalom sa quarantine ang nag-positibo kag ang nagnegatibo, sila ang pareho nga wala sang bulong apang pagkatapos sang quarantine period, sila ang lunsay man nga hilway sa COVID-19.
Pareho lang ang ila ginahimo samtang naka-quarantine, nagakaon sang pagkaon nga bastante sa nutrisyon, nagatulog sang supisyente, kag naga-inom sang bitamina nga makapabakod sang ila immune system.
Kon paminsaron naton, mahimo man lang nga mapanas ang virus sa aton lawas kon husto ang aton pagdumala sa aton kaugalingon. Kon nagasunod kita sa pamaagi agud nga indi makalaton ukon malatnan sang iban kaangay sang pagsuksok sang facemask kag pagpanghugas sang kamot.
Diri sa syudad sang Iloilo nga may populasyon nga 474,250,makita naton nga ang kaso sang COVID-19 yara sa 5,197 kag 4,812 ang nakarekober.
Klaro man nga ang virus, kaangay sang iban nga virus, nagalaton kon may higayon nga makalaton apang indi lubos nga makahalit kon mapag-on ang aton immune system. Mismo ang aton lawas nagapakigbato batok sa sini nga virus. Kinahanglan lang naton nga pabakuron ang aton immune system agud nga makaaway kita sa virus.
Dapat ang itudlo sa aton amo nga kon paano pabakuron ang kaugalingon naton nga depensa sa lawas ukon ang immune system.
Wala bala kita sang salig sa aton kaugalingon nga immunity? Indi bala kita makahibalo ukon makakilala sa mga suldado sang aton lawas? Kulang bala kita sang pagsalig sa aton masarangan agud makapangibabaw sa balatian?
Dapat gid bala nga bakunahan ang tanan nga 474,250 ka residente sang syudad?
Wala ako nagapamalabag sa sini nga katuyuan sang aton gobyerno bangud para ini sa kaayuhan sang tanan kag pagtuman sang katungdanan para sa “general welfare”.
Apang dapat man nga respetuhon sang syudad ang mga tawo nga indi luyag magpabakuna bangud may mga pagtuon kag ihibalo man tuhoy diri.
Sa akon personal nga desisyon, mas luyag ko nga paaktibuhon ang mga suldado sang akon lawas kaysa sa magpasulod sang bakuna kag magtudlo sa ila kon sin-o ang ila kontra. Kahibalo ang aton lawas magkilala sa iya kahimbon kag sa iya kasumpong bangud kabahin na ini sang aton ginatawag nga “survival”. Mangin inutil ang aton immune system kon magsalig ini sa bakuna kon ano ang iya himuon nga pagdepensa.
Sa liwat, yara na sa Iloilo City Government ang paghimakas kon paano makumbinsi ang mga tawo nga mag-upod sa sini nga tuyo nga amligan sila batok sa COVID-19.
Kabay pa nga una naton nga mapapas ang kahadlok sa COVID-19 nga nagatublag sa aton pinsar kag balatyagon nga amo ang nagatulod sa aton sa paghimo sang mga tikang nga kon kaisa nagalisa sa lohika.
Kon makamamatay ang COVID-19, nga ang malatnan indi maabtan sang tatloka adlaw kag gilayon nga mapatay, nga makita gid ang maathag nga halit sini, manigal-ot gid ako sa linya agud una nga makapabakuna.
Ang kahangawa sa bakuna ang posible resulta man sang madamo nga pagduda. Ang ini nga pagduda ang mapanas kon padayon ang paghimakas nga mapahibalo kag ma-edukar ang mga tawo. (bertladera@gmail.com/PN)
