NAGALIPAS ang tanan nga pagkabutang sa kalibutan, buhi man ukon wala sang kabuhi. Kaangay sang tawo, nagagabuk man ang pader, nagakatuktukan man ang salsalon.
Mahimo ka nga magkanugon apang ang tanan may higayon, ang tanan may tinion kag nagalipas santu sa natagna niya nga oras.
Samtang mabakod pa ang puno, masunson ang iya nga pagpamunga, ginatangla, ginasingit, ginadayaw, kag ginapakamahal sang mga nagatamod sa palibot.
Apang, matapos ang pila ka higayon sang iya pagpamunga kag paglapta sang iya mga kaliwat nga iya ginalantaw magatal-os sa iya, ini ang amat-amat nga malaya, nagatapok ang sanga, nagakabali sa huyop sang mamadlos nga hangin, nagakawasak kon magtupa sa duta, kag ginawasay agud nga magolu sa kalan kag mangin sampat nga panggatong.
Kaangay sini ang kahimtangan ni Gov. Arthur Defensor Sr., nag-abot na ang panahon nga natungkad na sang iya kusog ang kisame sang kadalag-an kag angay na nga mag-idag siya sa salog nga kuntento kag magpasalamat sa higayon kag pagsalig nga gintugyan sa iya sang mga pumuluyo.
Nangin sampaton siya nga puno kag ang iya mga bunga nagapakita man sang angay sa iya nga mga kahimuan.
Apang, indi tanan nga bunga ang naga-ilog gid sa puno nga iya ginhalinan. Pareho sila sa kinaiya, apang may pagbinatasan, may panimuot, may balatyagon, may karakter ang tagsa ka puno nga iya nangin kaliwat.
Matuod nga nangin mabungahon apang basi kulabos ang iya katam-is, kabus sa panabor kag pilit lang nga ginadayaw bangud sa iya linahi.
Samtang may amay nga nagadikta sa mangin tikang sang iya anak, may yara sang anak nga magasupak sa dikta sang iya amay. Indi lamang makita, apang sa hulag mamulalungan nga wala sang gana, pilit nga ginatuman ang luyag sang nagadikta nga amay sa iya.
Natapos na ang panahon sang puno, indi na ini maliwat sang bunga. Indi na matupungan sang bunga ang puno nga sa iya nagtuga.
Panahon na nga islan ang kaliwat sang puno sang tuhay naman nga sahi sang puno nga matinggas, mabungahon, may ipabugal kag labaw sa tanan, luyag nga pun-an sang makabulusog nga bunga ang mga tawo nga nagahulat sang iya nga pagserbisyo.
Masum-od na sa panan-awan, masum-od na sa panamil, masum-od na sa palamatin-an. Kaangay sang matam-is nga nagalanggaw kag sa ulihi nagatahaw.
Ang puno indi ang bunga. Apisar nga isa ang ngalan ukon ginhalinan, ukon gingikanan apang tahaw na ang kinaiya.
Naglipas na ang katinggas ni Gov. Arthur Defensor Sr. kag ang iya anak ang indi maka-ilog sa iya. Kaangay sang mga bantugon nga ngalan sa pulitika sadto, ang ila mga anak ang wala nakalab-ot sa nalab-utan sang ila ginikanan. Lantawa si Senator Sonny Angara, si anay Senator Bongbong Marcos, kag iban pa nga wala nakalapaw, ukon bisan nakatupong man lang, sa nahimuan sang ila mga amay nga naghatag sang bugal sa ila apelyido.
Matuod nga ang handom sang puno amo ang magbilin sang legasiya, apang ang bunga nagahimo sang trabesiya kag kontrobersiya.
Tion na nga tapson ang laya nga puno kag indi na pag-itanum ang kuribod nga bunga. (bertladera@gmail.com/PN)
