NASAMARAN na apang ginpilasan pa. Nagaluhod na apang ginpahapa pa. Nagadas-il na sa higad apang ginlimas pa.
Masakit batyagon ang ini nga sitwasyon nga naaguman sang mga Guimarasnon sa kamot sang mga nagadumala sa gobyerno. Naaguman na nila ang wala ginalauman nga trahedya apang mas ginpaantus pa sila sang patakaran nga kahimuan sang tawo kag gobyerno.
Dapat ginrebyu na ang mga patakaran bangud indi tanan nga pildoras ang makabulong sa angay nga balatian. Tuhay ang kinaiya sang sitwasyon sa probinsya sang Guimaras. Ang solusyon kag penalidad nga ginapatuman sang nasyunal nga pamunuan ang indi magsibu sa sitwasyon sa lokal.
Kahibalo ang tanan sa ginapatuman nga patakaran nga kon may madisgrasya, untat ang biyahe sang iban pa nga salakyan sang isa lang ka tag-iya. Nagakahulugan nga ang tanan nga salakyan sa idalom sang isa ka tag-iya ang ginapauntat sang biyahe samtang nagapadayon ang imbestigasyon.
Apang, ngaa bug-os nga sakayan ang ginpauntat sa pagbiyahe sa Iloilo kag Guimaras? Kuntani ang imbolbado lang ang wala gintugutan nga makabiyahe. Dapat bala nga mag-antus ang iban nga wala sang kahilabtanan?
Madamo sang mga factor nga dapat lantawon sa pagligwat sa mga patakaran sibu sa dikta sang panahon.
Dapat may adjustment man sa pagtakus kon ano nga kakusog sang hangin angay mag-untat ang biyahe apisar wala sang typhoon signal kag kon may naga-igsister nga habagat.
Kon ipatuman ang modernization program, dapat hatagan sang bastante nga higayon ang mga sakayan agud makatuman sa sini nga programa. Iplastar ang plano sa kon paano imprubahon ang mga pantalan lakip na ang mga dulungkaan sang roro.
Liwat nga tun-an ang trapiko sang mga sakayan sa kadamuon nila kag sang mga pasahero. Hatagan sang opsyon ang mga pasahero kon sa diin nila luyag magsakay, ilabi na kon may mga kargamento sila nga dala.
Dapat pahamtangan sang isa ka sakayan sang Philippine Coast Guard sa tunga sang Iloilo kag Guimaras sa tagsa ka adlaw nga amo ang magabantay sa sitwasyon kag agud makaresponder sa gilayon, ilabi na kon malain ang panahon.
Kahibalo ang tanan nga wala na sang liwan nga transportasyon padulong sa Guimaras kundi paagi lang sa sakayan. Kon pauntaton sila sang biyahe, nagadulog man sa pagtiyog ang kabuhi sang Guimarasnon.
Ligwaton ang pagsulundan nga nagasibu sa matuod nga sitwasyon kag angay sa pagsinarayo sang mga pumuluyo apang nakaangkla sa pagsulundan sang gobyerno nga dapat luwas ang pagbiyahe sa dagat.
Bangud sa kadamuon sang pasahero, dapat bukas man ang gobyerno lokal kag nasyunal nga dugangan ang kadamuon sang sakayan kag pasangkaron ang mga dulungkaan.
Samtang nagahulat ang tanan sa pagtukod sang taytay nga magaangot sa Iloilo kag Guimaras, nga mangin alternatibo nga alagyan kag mas makapa-uswag sa Guimaras, dapat maimprubar ang transportasyon sa dagat tubtub nga makalab-ot sa tion nga maagom ang modernisasyon nga ginahandom sang gobyerno para sa sektor sang transportasyon.
Dapat may hubon nga tukuron ang Maritime Industry Authority kag Philippine Coast Guad kaupod ang local government sang Guimaras nga magatuon sa ginapatuman nga patakaran kag agud matumod diri ang mga angay nga ligwaton.
Pamatian ang panaysayon sang mga nakasalbar agud nga matumod kon ano dapat ligwaton nga mga pagsulundan.(bertladera@gmail.com/PN)
