KLASE na naman.
Nagapanglat-as ang mga ginikanan. Nagapalibog kun sin-o ang dangpan para masabat galastuhan sa eskwelahan.
Sa tagsa ka pagbukas sang klase, nagasilinampaw ang palaligban. Ok lang ang pamilya nga isa ang estudyante pero kun madamo, palibog ka gid. Elementarya asta kolehiyo nagasilinampaw lang ang gasto. Maayo na lang gani subong kay libre na ang pagbutho sa kolehiyo.
Sa tanan nga mga programa sang Duterte administration, ang libre nga edukasyon ang isa sa pinakadalayawon. Hamakon mo ang sang una linibo nga ginabayran sa kolehiyo, subong libre na. Ang importante lang nga indi magnubo sa 80 percent ang grado sang estudyante. Mahapos ini nga malambot basta nagatutom lang kag nagatuon ang estudyante.
Pero kun ikaw man estudyante indi lang tuition kag balayran sa eskwelahan ang palaligban. Ara man nga dakol ang gasto sa pamasahe, pagkaon kag kun malayo sa balay, ang boardinghouse.
Kun ikaw isa ka amay kag ginatawag nga “bread winner” sang pamilya, ang tanan nga katungdanan natungtong sa imo abaga. Ang tanan nga paghimakas himuon mo lamang mahatagan sang kun indi man bugana nga pagsinalayo, bisan simple lang apang kumpleto.
Masakit para sa isa ka responsible nga amay nga makita nga nagaantos ang iya pamilya sa kapigaduhon. Matuod kun nabudlayan sila, ang amay man ang balasulon. Ngaa bala wala ka nagtutom sa pag-eskwela agud makakita sang matarong nga obra? Ngaa bala gindamo mo gid ang anak bal-an mo nga haloson ka makasarang? Mahapos nga pamangkot pero mabudlay nga sabton. Siguro ang sabat nga mahatag sang isa ka amay amo lang ang hipos nga pagtrabaho agud mapakaon, mapabistihan kag mapaeskwela ang kabataan.
Ang kalibutan indi patas. May nabun-ag nga manggaranon, may nabun-ag sa kaimulon. Wala ako nagapati nga kun mahimo sang iban, mahimo mo man. Tandaan nga wala nagapalareho ang kapalaran. Pero bilang isa ka amay may mapilian ka nga huyog – ang mangin responsible nga amay, ukon ang mapatinumbyaon nga haligi sang panimalay.
Bisan ano man ang pagtilaw sang kalibutan, bilang amay kita ang dapat magpakita sang kabakod sa atun panimalay. Dapat kita ang pinakaulihi nga magbatyag sang kakapoy. Kay ang atun kabaskog, kabakod sang atun panimalay.
Panginbulahan sa mga responsible nga amay, pangamuyo sang pagbag-o naman sa mga pabaya nga tatay. (jpranco1975@gmail.com/PN)