PADAYON pa ang pagnubo sang oil (langis) prices sa Pilipinas .
In fact, sang ulihi lang nga ini, sunod-sunod nga tatlo ka semana gid ang pag-roll back sang bili sang langis. Kag may ginapaabot pa ang publiko!
Nalipay gid sini ang aton pumuluyo kay makabawi na kita pagkatapos sang sunod-sunod nga pagsaka man sang bili sang langis kag pagluntad sang padayon man nga inflation, ukon pagsaka sang bili sang tanan nga balaklon.
Sa nahibal-an ta na, apektado sang bili sang langis ang aton pangabuhi sa halos tanan naton nga pagginawi . Pataason mo ang bili sini kag magataas man ang galastuhon naton sa pagkaon, kuryente, plete, balon sang mga kabataan sa eskwelahan, kag kon ano pa.
Ugaling, sa siling gani, lain ang sugid sa hulid. Ang plete amo man gihapon. Ang halos tanan nga balaklon amo man gyud. Bisan ang bili sang bugas indi man mapilit agud mag-ariya kay sa gihapon ang komprahanay sang iban sa ginhalinan amo man gihapon.
Matuod, halos wala man gareklamo ang may ikasarang, samtang gapamurug-ot ang mga pigado na nga daan nga gapalibug kon ano na lang ang himuon nila agud mabuhi. Ang iban basi mangawat na gid lang kag magdugang sing problema sa aton kapulisan kag iban pa nga may otoridad.
Sa sina nga sitwasyon, matakos ta ang kabakud sang pag-unonongay sang pamilya agud makabulig sa mga ginakulang. Apang, ano na lang kon pigado man ang tanan? Mamui-musi lang sang aton mata kag maghulat sang ayuda sang gobyerno? Ina kon may mabulig man ang gobyerno. Kabay pa nga may mabulig gid ang aton gobyerno sa sining mapiut nga panahon sa aton pangabuhi.
***
Samtang, ang gobyerno nagapabugal pa nga sigehon gid ang pagpatong sang ikaduha ka round sang excise tax sa langis nga P2 kada litro sa sunod nga tuig. Man, ang ila pakot amo nga magasige-sige na gid lang ang pagnubo, ukon ang pagpabilin, sang bili sang langis sa karon.
Pero, indi na gid bala magsaka pa ang bili sang langis, at least sa sulod sang masunod nga tuig, 2019? Gaduha-duha kita sini.
Ang balita naton nga naga-worry man gani ang 15 ka dalagku nga myembro sang Organization of Petroleum Exporting Countries (OPEC) sa sining sige pagnubo sang bili sang langis sa world market kay daku ang epekto sini sa ila negosyo.
Angot diri, ma-meeting gani ang OPEC sa Disyembre 6 agud tan-awon ang ila kahimtangan tungod sa sining pagnubo sang bili sang langis. Ina tungod ginadabukan pa sang Estados Unidos ini sa pagpataas sang ila produksyon sang krudo nga nagapanubo sang bili sang langis.
Ang Estados Unidos sa karon ang No. 1 producir sang oil, bisan pa nga ang Saudi gapabilin ang may pinakamataas nga reserba sang oil.
Daw wala ugaling seguro ining pagpataas sang produksyon sang Estados Unidos sang oil – sa duso ni President Trump – kay madamo na sang mga producir sini ang nagareklamo sa pag-amat-amat huyang sang ila negosyo sa oil.
In fact, ang pagnubo mismo sang quota sa kon ano lang kadamo sang langis ang ma-producir sang 200 ka pungsod nga katapo sang Paris Summit makapataas na sang bili sang langis sa idalom sang Law of Supply and Demand.
Ang Paris Summit katapuan ini sang mga pungsod nga nagapakigbato sa global warming ukon Climate Change, partikular sa pagpugong nga indi magdangat sa 2 degrees Celsius ang init sang kalibutan.
Sa pagnubo sang produksyon (supply) sang mga myembro sang Paris Summit, magataas man ang bili sang langis tungod sa pagtaas man sang pagka-kinahanglan (demand).
Tungod sini, gapati kita nga liwat magasaka ang bili sng langis sa world market sa pagsugod sang tuig 2019, ukon sa sini na mismo nga Disyembre./PN
