MAY NAKA-schedule na kita nga kolum para sa Miyerkoles (Disyembre 19), gani wala naton napasulod sa amo sina nga petsa ang pagpanginbulahan naton sa aton Miss Philippines Catriona Gray sa iya pagdaug bilang Miss Universe 2018 sadtong Lunes, Disyembre 17.
Wala man makagwa ang kolum ta sang Biyernes (Disyembre 21) kay na “lost in transit” sa email. Subong, Sabado, Disyembre 22 na ini naka-schedule.
Ulihi man mainit gihapon ugaling ang aton pagpangibulahan sa kay Miss Gray sa ining aton kolum subong nga Sabado.
***
Gabuylog kita sa bug-os nga pungsod sa paghatag sang aton mainit nga pagpangibulahan sa kay Miss Gray sa pagdaug niya bilang Miss Universe 2018 nga ginhiwat sa Bangkok, Thailand sadtong Lunes.
Sa iya pagdaug, daku siya matuod nga bugal sang pungsod. Nalipay man kita nga siya mismo nagpabugal gid nga siya Filipino bisan pa katunga sang iya pagkatawo isa ka Australyano sa bahin sang iya amay.
Sang pamangkuton siya kon ano ang tig-ulo sang kanta ang luyag niya pamatian sa isa ka preliminary nga hugnat, siling niya “Raise your flag!” nga nagatumod sa iya pagka-Filipino.
Ika-apat na si Miss Gray nga Miss Universe naton halin sa kay Gloria Diaz, Margie Moran kag Pia Wurtsbach.
Naga-panginbulahan man kita kay Miss Gray partikular sa aton pagkahibalo nga isa siya ka Bicolana nga pareho sa nagtaliwan kag palangga ko nga iloy.
Makabulusog sa balatyagon ang iya sabat sang makasulod na siya sa Top 3, nga amo gid seguro ang nagpadaug sa iya.
Sa sining iya sabat ginpabatyag niya sa bug-os nga pungsod kag sang kalibutan ang iya kabalaka sa mga kabataan – indi tungod sang kaimolon kundi tungod sang kakulang sang suporta sa unay nga dalamguhanon sang kabataan agud mangin madinalag-on man sa ulihi.
“Working in some of the poorest areas of my country, I found that it was a lack of child support, not poverty, that killed their dreams,” siling gani niya sa Question & Answer sa Final 3.
Matuod, indi handom sang tanan nga mag-manggaran. Kundi ang malab-ot lang sang ila nalipayan nga huyog kag handom – mag-doktor man, abogado, CPA man, ukon bisan lang bilang mga kubos nga social worker, nga amo sa karon ang aton adlaw-adlaw nga mga baganihan sa ila wala pahuway nga pagtatap sa kinahanglanon sang mga labing kubos naton nga mga utod.
Diri seguro, sa sini nga panahon sang kapintas sang pangabuhi, dapat magbatyag ang mga ginikanan, labi na gid yadtong nagagamit sang ila kabataan sa pagduso sang droga ukon agud ma-kwartahan sa cyber sex kag bastuson sang mga manyakis nga mga pedophile kag kasubong nga mga sira ulo.
Wala kita nagpaabot sang sabat ni Miss Gray sang yara siya sa Top 5 sa kon ano ang iya panghuna-huna angot sa paggamit sang marijuana, ukon cannabis.
Maisug yadto nga tindug pabor sa paggamit sang medicinal, ukon medical, marijuana tungod isa pa ini ka ilegal nga droga sa pungsod upod sa mas mind-altering, ukon nagapa-“high” nga recreational marijuana.
Mangin-alamon man ang sabat niya sa iya pag-kumpara sini sa bisyo sang alcohol (makahulubog nga ilimnon) kag panigarilyo nga makahalalit man apang malikawan ang kahalitan sa husto (in moderation) kag nagakaigu nga paggamit.
In fact, matudlo niya seguro sa iya ihibalo ang paggamit sang marijuana sa madamo nga pungsod. Mga 25 sang 50 ka estado sa Estados Unidos ang nag-legalize na sang marijuana, medicinal kag recreational man.
Sa Nicaragua kag Canada tugot na gani ang paggamit sang recreational marijuana sang publiko. Legalized man ang paggamit sini sa iban nga pungsod, although sa kalabanan regulated ini.
Apang masiling bala naton ini sa kaso sang Pilipinas? Ang paggamit sang marijuana, kon bala mapuslanon kag “safe” depende seguro sa eksperensya sang kada pungsod. Amo gani nga indi pareho ang ila pagtan-aw sa kon bala itugot ini ukon indi, ukon tubtub diin bala pwede ini mapahanugutan.
Sa Pilipinas ugaling may negatibo kita nga experyensya. Sunu sa Department of Health, sadtong 1980s kalabanan nga pasyente nga gina-treat kag gina-rehab sa addiction mga marijuana users tubtub nga nagsaylo na ang bisyo sa shabu.
Gani indi pa kita seguro makasugbo sa sina nga bisyo sang basta-basta lang. (w_mateojr@yahoo.com/PN)
