MABUDLAY matuod sa mga ordinaryo nga mga pumuluyo ang maghangop sa mga mangin-alamon – labi na gid kon ang ginahambalan amo ang ila madalom nga panghuna-huna kag tinun-an, katulad sang mga engineer, accountant, mathematician, economics professor, kag abogado.
Isa ka problema, por ejemplo sa Mathematics amo ang problema sang pagpalumba ni Achilles nga atleta kag sang mahinay kaayo nga bao (Zeno’s Paradox) gamit ang “fractions” (1/10, 1/100, 1/1,000, etc.) bilang solusyon.
Kon ini ang gamiton nga solusyon (fractions), si Achilles indi gid kalab-ut tubtub san-o sa bao. Man, kon ang bao may headstart nga 10 ka metro kag gasunod si Achilles sa bao sing 1/10 ka metro kada minuto, mientras tanto yara gihapon ang bao sa unahan sing 1/10 sang malab-ut ni Achilles.
Of course, kon maisipan mo nga ang solusyon gali paagi sa “equational values” ukon sa aktwal mismo nga sitwasyon, wala gid man gali sing problema.
Sa isa man ka ejemplo sang makalilibug nga problema, may isa nga luyag magbawi sang iya kotse nga nagdangop sa husgado.
Sa padayon nga pagbinaisay sang iya abogado kag sang kontra, naglibug na ang ulo sang tag-iya sang kotse.
Siling sang nagdaug sa kaso nga tag-iya sang kotse sa iya abogado: “Abe mo, Attorney sadtong gasugod pa lang ang aton kaso segurado ko gid nga ako ang tag-iya sang kotse. Pero sang sige ang binaisay, kag nagdaug na kita, daw galibug na ang akon ulo. Daw indi ko na segurado nga ako gid ang tag-iya sang kotse nga gindaug ta sa kaso…”
***
Daw amo man gani karon ang aton ginapaligban sa kaso nga amnestiya batok kay Senador Antonio Trillanes IV ni Presidente Rodrigo Duterte.
Ang pagbinaisay sa subong sa tunga ni Duterte nga isa ka abogado kag sang iya kadampig nga mga abogado, kag sang mga abogado ni Trillanes isa sa karon sa mainit nga isyu sa tunga sang mga pumuluyo.
Nagsugod ining problema sang nagpagwa si Duterte sang Presidential Proclamation 572 nga gapahayag nga ang amnestiya ni Trillanes indi balido, ukon “ab initio” gid gani, ukon wala epekto sa pagsugod pa lang.
Ini nga amnestiya para kay Trillanes ginpanaog ni anay Presidente Benigno Aquino III sa iya Proclamation 75 sa kay Trillanes, Brig. Gen. Danilo Lim kag 25 pa ka opisyales angot sa Oakwood Mutiny sadtong Hulyo 27, 2003 batok sa anay Presidente Gloria Arroyo.
Sa karon, nagapabilin si Trillanes sa proteksyon sang Senado agud indi siya madakop kon maggwa ini sa Senado, samtang ginatun-an sang Korte Suprema kon balido ukon indi ang Presidential Proclamation 572 ni Duterte batok sa iya.
***
Medyo galingin ang ulo sang mga pumuluyo sa sining akusasyon ni Duterte sa kay Trillanes.
Una, ngaa si Trillanes lang ang ipa-aresto ni Duterte samtang mga 27 ining mga mutineers?
Dason, sa sige na nga pag-binaisay, gintugyan na ni Duterte ang pag-isyu sang warrant of arrest kay Trillanes sa Korte Suprema, apang wala magsalig sini si Trillanes kag nagpabilin sa Senado.
Sa una nga akusasyon, ginsiling ni Duterte nga ang amnesty nga gin-isyu ni Aquino sang 2011 indi balido tungod wala nag-comply si Trillanes sa “minimum requirements to qualify under the amnesty proclamation” tungod wala man gani makita ang iya application for amnesty.
Wala man kuno si Trillanes nag-aku sang iya sala angot sa Oakwood Mutiny kag iban pa nga akusasyon.
Sang maggwa ang kopya sang Proclamation 75, kag ang media coverage, nakita na diri ang iya application kag deklarasyon sang pag-aku sang iya sala, upod sang iya kaupdanan sa Oakwood Mutiny.
May lusot naman ugaling ang Palasyo. Siling nila sa certification of amnesty nga ginpadala sa Kongreso, si anay Defense Secretary Voltaire Gazmin ni Presidente Aquino lang ang nag-pirma sa sini nga dokumento.
Dapat kuno ang Presidente gid ang mapirma, kag indi lang ang kon sin-o nga tal-os sa Presidente.
Well, inabogado ini nga problema. Ang masiling ko lang nga sa corporate organization duha ka klase ang pag-delegar sang poder – paagi sa ordinaryo nga delegasyon kag ang paghatag gid sing lubos nga poder (empowerment) sa isa ka empleyado, katulad sang pagpirma sang papeles “in behalf” sa Presidente sang korporasyon, “indisposed” man siya ukon may masakit ukon wala. (w_mateojr@yahoo.com/PN)
