MAIWAT ang paglaum nga ginahandom sang mga Ilonggo nga makapauli gikan sa Metro Manila. Madugay na sila nga nagahulat sa kon ano ang klaro, patas, kag may pag-ulikid nga plano sang syudad sang Iloilo para sa ila.
Kaangay sang iban, madugay na sila nga nagpaidalom sa 14 ka adlaw nga quarantine. Makapila ka beses naman sila nga nakakwa sang sertipikasyon nga wala sila sang may ginabatyag nga anuman nga sintomas sa ila nga lawas.
Indi nila mahangpan kon ano ang klaro nga patakaran nga pagasundon agud nga makapauli. Nagarisgo sila sa pagpadulong sa mga lugar kon sa diin makakwa sang mga kinahanglanon nga papeles ukon sertipikasyon. Ginasulay nila ang peligro. Nagapangibabaw ang ila handom nga makapauli labaw sa risgo nga ila ginapangatubang sa tagsa ka maggwa sila sa ila ginapuy-an.
Ginakinot nila ang kwarta nga ila gina-uyatan kag halos ginadalukan na nila ang ila kaugalingon nga magbakal sang pagkaon bangud mas labaw sa ila tuyo nga makumpleto ang gina-require nga papeles sa ila.
Kaangay lang nga nagalantaw sila sa nasidlangan nga nagahulat sa kon san-o magabutlak ang adlaw. Tuman ka dalok sang iwag nga ila ginapangita. Nagapalangluya na ang ila lawas. Ginalamon na sang depresyon ang ila paminsaron kag balatyagon.
Mas makakululba kon maglisa ang pinsar sang mga Ilonggo nga naga-agunto. Imbis nga isolation center ang ila tup-an sa ila pagpauli, basi sa rehabilitation center sila magtupa bangud nga naglindo-lindo na ang ila paminsaron.
Wala sila nagapangayo sang pabor sa Iloilo City Government. Nagahingyo lang sila sang patas, maathag kag sigurado nga patakaran agud nga sila ang makapauli kag makaupod ang ila pinalangga sa kabuhi.
Wala sila nagapangayo sang espesyal nga pagtratar. Kahibalo sila nga indi sila kaangay sang mga overseas Filipino workers nga may espesyal nga pagtalupangod sang gobyerno. Nagalaum lang sila nga, kaangay sang OFW, makapauli man sila.
Nagapakig-angot man sila sa email kag sa mga persona nga may koneksyon sa gobyerno apang ang mas makasabat kuntani sa ila amo ang city government mismo, apang nagakadismaya sila bangud nga ang email nga ginapabugal sang city government ang wala nagasabat sa ila pamangkot.
Makaluluoy ang mga nagahuyango na nga mga Ilonggo sa Metro Manila. Biktima sila sang pagpatumbaya. Kaangay nga ginsikway sila bangud wala sang may nagatalupangod sa ila.
Nagakaubos na ang ila kwarta sa paugat kag hangla sa wala sang kasiguraduhan nga plano sang gobyerno kon makapauli sila ukon indi.
Kuntani may isa ka platform sa social media ukon link nga mahimo ma-access sang mga Ilonggo agud dira sila makapakig-angot kag dapat may naga-atipan sa ila ukon may nagasabat.
Sa sina nga paagi, madeterminar sang city government kon pila ka Ilonggo pa ang luyag magpauli kag kon ano ang ila kahimtangan sa karon.
Sa sina nga platform, magiyahan sila kon ano ang himuon agud nga mapadali ang ila nga pagpauli.
Makatilingala lang bangud sa iban nga lugar wala man sang problema ang mga locally stranded individual ukon LSI sa ila mga local government unit ukon LGU.
Ayhan ginapabudlayan lang sang Iloilo City government ang iya kaangay nga Ilonggo nga makapauli?
Nakahangop kita nga dapat magpangapin kita diri agud indi kita masudlan sang virus. May mga nakaplastar naman nga mga pagsulundan nga ginatuman nga makahatag sang pagpaniguro nga indi magdata ang kaso sang COVID-19 sa syudad sang Iloilo.
Apang, mabudlay gid nga lab-uton ang gobyerno sang syudad.
Ginasiling nga “justice delayed is justice denied”. Ayhan ang pagpabungol sang city government sa mga LSI nga makapauli ang pamaagi man sa pagpabatyag nga ipaiway lang anay nilaang magpauli para mapabilin ang ulay nga dagway sang syudad, hilway sa mantsa sang kaso sang COVID-19?
Maabot ang adlaw nga mareyalisar sang mga ultimo nga LSI nga tuhay ang pagtratar nga ginapatuhoy sa ila sang syudad nila nga pinalangga, mas labaw ang OFW kaysa sa ila.
Tubtub san-o ayhan mareyalisar sang city government nga nagaagwanta na ang iya mga pumuluyo sa lugar nga indi ila teritoryo? Basulon ayhan sila kon ngaa didto sila nagtenir? Ano ayhan ang panulok sa ila sang banwa nga ila ginbun-agan?
Sa tagsa ka adlaw kag gab-i nga nagalipas ang palangkutanon wala nagakapanas kon tubtub san-o maga-agunto ang mga Ilonggo kag makapauli sa Iloilo. (bertladera@gmail.com/PN)
