MAY kabangdanan ang tanan nga palaligban kag matukiban lamang kon ini ang pagatutukan kag usuyon ang rason kon ngaa nagatuhaw ang palaligban.
Kaangay ini sa ginhimo sang Task Force Flooding nga gintawag man nga Task Force Tag-ulan nga nagpangtultol sa mga lugar kon sa diin masami nagaluntad ang pagdanaw kag halos wala na naga-ilig ang tubig-ulan. Kon tuman ka munog sang pag-ulan, ang tubig ang nagaawas na sa dalan kag matingala ka lamang nga bisan pa may drainage apang wala nagahubas ang tubig.
Natukiban nga kapin sa 120 ka kilo sang nagkurta nga sebo ang natipon sa drainage dira sa bahin sang Barangay Mabolo-Delgado sa tabok sang Infante Avenue.
Nakita man ang kapin sa duha tubtub tatlo ka tonelada sang tumpok sang basura nga amo ang kabangdanan sang pagbarado sang mga ginaagyan sang tubig.
Ginlantaw man ang bahin sang Iloilo Terminal Market kag posible nga ila man tsekyaron ang iban pa nga mga lugar nga may kaangay nga sitwasyon. Matuod nga masami na nga nagaluntad ang pagbaha kag masami man nga nagareklamo ang mga pumuluyo sa sini nga huol nga matuga sa ila.
Nahangpan man sang city government ang sitwasyon kag bisan pa nga may yara sang mga proyekto ang gobyerno-nasyunal para diri apang makabig nga indi sa gihapon makasolbar sa nagaluntad nga problema.
Madamo sang kabangdanan nga dapat konsiderahon agud nga masolbar ang problema bangud nga manubo ang syudad sang Iloilo rason nga kon magtaub ang tubig dagat ang nagasul-ob sa mga drainage kag kon magdungan ang pagbubo sang ulan, ang tubig-ulan ang nagapondo kag indi makailig bangud nagasumalang ang dagat.
Bangud sa barado nga mga drainage naton nga ang nagabara amo ang tumpok sang mga basura gikan sa mga wala patugsuling nga mga pumuluyo, gikan sa mga damak, kag wala nagahatag sang pasunaid sa ila sosyudad.
Bangud man sa mga iresponsable nga mga pumuluyo nga ang usado nga mantika gikan sa ila ginluto ang ginbubo lang sa kanal rason nga nagakapot sa mga basura, sa lunang kag mismo sa kanal nga iya nahamtangan nga sa ulihi nagakurta na kag mabudlay na nga itulod sang daludo sang tubig.
Tion na nga dapat magdihon sang ordinansa nga magatalupangod sa mga nagabaligya sang pinirito nga manok paagi sa paglibod gamit ang motorsiklo nga may sidecar ukon mga bisikleta nga may kargadera sa kilid ukon mas kilala sa tawag nga vending bike.
Dapat nga sabton ang pamangkot kon paano gina-dispose sang mga nagalibog ang ila usado nga mga mantika, kon sa diin nila ginadala kag kon ano ang nagakatabu matapos nga indi na nila magamit ang mantika para sa pagprito sang manok, sa fishball, kikiam, kag iban pa.
Tion na nga hatagan sila sang giya kon paano ang husto nga paghaboy sang mantika nga indi makatuga sang pagbara sa mga drainage.
May mga bagay nga indi mamulalungan kon wala pa sang may matuga nga kahalitan. Gamay nga bagay nga daw indi matalupangdan apang ang epekto magatuga snag huol sa tanan. (bertladera@gmail.com/PN)
