SA ISA KA interbyu sang media sadtong nagligad lang nga adlaw, si P/Brig. General John Bulalacao nagpahibalo nga nakabaton siya sang text sang pagpamakal boto sa mga banwa sang Igbaras kag Miag-ao sa Iloilo.
Gin-mensyonar pa gani niya ang ngalan nga Biron-Garin, sunu sa texter.
Wala ugaling niya ginhatag ang lubos nga mga ngalan sining duha. Gani, basi ginadala lang ang ngalan sining duha sang kon sin-o nga nagapatigayon sining aktibidad.
Kon naangot gid man ang ila ngalan, ina tungod kay may mga nagasugid nga may nagapanagtag sing mga balde sang grocery, mga notebook kag mga school bag sa pila ka miting ni Cong. Ferjenel Biron.
Kon husto ang pagpamati naton mismo sa isa niya ka tagpamaba, may ara gid man kuno nga pagpanghatag sining mga bagay sa mga miting ni Congresman Biron. Indi ugaling kuno baylo sa pagboto sa iya kundi dala lang sang iya kaalwan.
Si Congressman Biron kasumpong ni Congressman Toto Defensor sa pagka-gobernador sa Iloilo.
Wala sing kasubong nga huring-huring man lang nga nakaabot sa aton nga nagapanghatag si Congressman Toto Defensor sang sining mga bagay.
Ang ginapasalig lang ni Toto Defensor amo ang daku nga kaayuhan nga nadala sang amay niya nga si Gob. Art Defensor Sr. nga luyag niya sundon, kag ang limpyo nga ngalan nila nga duha.
Ang PRO-6 regional director nagpanugyan sa publiko nga agud maseguro gid, dapat kuhaan sing retrato ang ining mga buhat para mapresentar bilang ebidensya.
Isa ka radio station gani ang nag-report nga madamo na nga mga retrato angot sini ang ila nabaton, kag tani matindugan ini nga ebidensya sang testigo agud madakpan ining nagahimo sini kag mapasakaan kaso.
Pero, may mangisug ayhan nga mag-presentar sang ila kaugalingon agud magpasaka sang kaso sa mga natungdan nga dala ang ebidensya sining retrato? Kag mangisug man bala siya agud mag-testigo?
Wala kapuslan ang ining akusasyon kon wala sing magtindug agud ipahayag ining iya nakit-an nga pagpanghatag sining mga bagay.
Tani, may ara, agud matagaan sing leksyon ining tagbuhat ukon mga tagbuhat agud mapabakud pa gid ang aton kawsa para sa “clean and honest election”.
***
Sunu sa Omnibus Election Code, vote-buying, pati na ang vote-selling, mga election offenses ini.
Ang madakpan kag mapamatud-an maga-sufrir sang pagkabilanggo sa sulod sang 1 tubtub 6 ka tuig, disqualification sa pag-hold public office, kag ang indi pagtugot sini nga makaboto liwat.
Makasala sing vote-buying ang isa ka tawo kon nagahatag (gives), nagatanyag (offers), ukon may pangako (promises) sing kwarta (money) ukon ano man nga may balor (value) agud mahikayat (induce) ang isa ka tawo agud magboto pabor ukon kontra sa isa ka kandidato ukon punggan (withhold) ang iya boto sa tion sang eleksyon, sunu sa sining Omnibus Election Code.
Ang vote-buying nagalakip sang paghatag, pagtanyag ukon pagpangako sang kwarta; trabaho; promotion; food, groceries, gadgets, livestock, water and electricity services, franchise ukon grant, infrastructure projects, scholarships, political, financial and other forms of favor (among others).
Sunu gani kay Comelec spokesperson James Jimenez, ang vote-buying magalakip man sang vouchers, katulad sang voucher para sa isa ka hospital confinement, nga wala na pulos kon malutos ang kandidato.
Lakip man sa vote-buying ang pangako nga ilakip ang isa ka botante sa Conditional Cash Transfer (CCT program), ukon ang 4Ps, kon magdaug ang kandidato.
Tungod ugaling wala sing mag-aku nga kandidato kag ang gintagaan sang ano man nga pabor, importante nga makapakita ang naga-akusar sing mabakud gid nga ebidensya, nga kon mahimo lang isa ini ka eye-witness account. (w_mateojr@yahoo.com/PN)
