MAKATULUBLAG ang mga balita nga nagakibot sa aton kada adlaw may kaantanan sa nagaluntad nga mga aksidente nga naga-utas sa kabuhi sang pila ka mga indibidwal.
Indi mahinago sa tagsa sa aton ang kasubo tungod nga may mga menor de edad nga nagakapatay bangud sa aksidente, ginatugtan sila nga magmaneho sang motorsiklo nga daw kaangay lang nga nagamaneho sila sang bisikleta.
Kon menor de edad, kalabanan wala sang lisensya kag wala sang proteksyon kaangay sang helmet gani nagaresulta sang patal nga kasamaran sang ila lawas.
Sang 2023, nakabalhag ang Philippine National Police-Highway Patrol Group (PNP-HPG) sang 4,029 ka aksidente sang motorsiklo umpisa Enero tubtub Abril.
Sadtong 2022, nabalhag ang 8,342 ka mga insidente sa bug-os nga tuig.
Ginalantaw sang kadamuan kon ano bala ang mga kabangdanan sang sini nga mga insidente. Ginabusisi agud matalaid ang mga rason kag kon paano ini mahatagan sang angay nga solusyon.
Indi lamang ini isyu sang disiplina kag paghalong sang mga nagamotorsiklo. Dapat lantawon man ang desinyo sang dalan kag konsiderahon ang mga motorsiklo nga naga-usar man sang mga dalanon. Indi lamang dapat nakapokus sa mga salakyan, pribado man ukon pampubliko nga transportasyon.
Malapad ang dalan apang kulang sa mga signages. Dapat man nga ipatudok sa mga nagamaneho sang mga salakyan nga may mga motorsiklo man nga kaangay nila nga nagagamit sang karsada.
Dapat hangpon nga ang mga nagamotorsiklo kag nagabisikleta wala sang proteksyon indi pareho sang mga salakyan nga ang ila pasahero yara sa sulod sang kahon nga metal.
Indi man mahinago nga may mga ulibaron nga nagamaneho sang motorsiklo. Nagakadisgrasya bangud nga hubog, natuyo kag wala sa pokus ukon nagablangko ang paminsaron.
Kag, bangud man sa pagtolerar sang mga ginikanan ukon mga himata sa mga kabataan nga magmaneho sang motorsiklo nga nagaresulta sang ila pagkadisgrasya.
Isa man sa ginatudlo nga rason sang aksidente amo ang mga layaw nga ido nga gulpiyada lang magsumalang ukon maglumpat ukon magbalabag sa dalan. Dapat nga wala sang ido sa mga karsada.
Suno kay Assistant Secretary Vigor Mendoza II sang Land Transportation Office (LTO), ila ginabulubanta nga katunga sang populasyon sang kabug-usan nga motorsiklo sa pungsod ang may delingkwente ukon expired registrations.
Ginabulubanta nga may masobra sa 8.5 million ka mga motorsiklo kag madamo sini ang delingkwente sa ila rehistrayon. Ginalantaw ang kapin sa 16 million tubtob 17 million nga kabug-usan nga populasyon sang motorsiklo sa pungsod.
Sa nakalipas nga 20 ka tuig, nakita sang LTO sadto nga ang mga motorista una nga maparehistro sang ila brand-new vehicle ukon motorcycle, apang wala na naga-renew sang iya registration sation nga mag-expire.
Ginabulubanta sang LTO nga kada tuig, kapin isa ka milyon ka vehicle registrations ang wala gina-renew ukon nangin delingkwente, nga sa karon, nagabug-os sa 60 percent sang tanan nga mga salakyan sa dalan.
Dapat papag-unon sang LTO ang iya sistema sa pagrehistro paagi sa pagplastar sang madasig nga proseso sa mga dokumento.
Dapat gilayon nga makita sa data base ang mga motorsiklo nga wala nakarehistro kag matumod ang mga tag-iya ukon ulihi nga nahamtangan agud gilayon nga matundaan para sa iya katungdanan.
Sa sini, kinahanglan sang LTO sang bag-o na sistema, bag-o nga proseso, bag-o nga panan-awan sa pag-atubang sa problema, mga hilikuton nga naga-upod sa hulag sang panahon.
Tion na nga mag-adoptar ang LTO sang makabag-o nga teknolohiya agud nga mapangapinan ang mga motorista batok sa mga wala ginalauman nga mga hitabu sa dalan.
Dapat nga magsugilanon ang LTO, DPWH, kag iban pa nga sektor kon paano solusyonan ang problema sang nagaluntad nga mga aksidente sa dalan. Dapat mangin bukas ang paminsaron sang kada isa sa paghangop sa matuod nga sitwasyon.
Madamo na sang madasig kag moderno nga motorsiklo, mas nagalapad ang mga dalan apang ang aton patakaran wala nagahalin sa iya ginsuguran.
Padayon nga magadamo ang mga motorsiklo kag scooter sa dalanon sa paglipas sang panahon bangud mas kombenyente ini nga sakyan kag mas makapanigal-ot sa dalan agud makalampuwas sa guot nga trapiko.
Samtang nagadamo ang motorsiklo kag scooter, mas taas man ang posibilidad sa pagluntad sang mga aksidente kag mas madamo ang mahimo nga madisgrasya nga mga indibidwal.
Paano naton maatubang ang problema sa sini nga panahon kon ang aton solusyon nadihon sadtong nakalipas nga dinag-on? (bertladera@gmail.com/PN)
