MALAWIG na ang sakripisyo sang tanan. Gina-ugtom ang tagsa ka panahon nga yara lang sa sulod sang puluy-an. Nagabuylog sa panawagan sang gobyerno nga magpabilin lang sa balay.
Nagapanghakroy na ang mga negosyante bangud daku nga kahul-anan na ang natuga sa ila negosyo. Mas makaluluoy ang mga negosyo nga ang ila produkto madali maguba ukon madunot. Kinahanglan nila nga mamedyusan agud nga mapagwa sa ila bodega ukon talaguan, kag dapat mabaligya ini antes mag-abot ang panahon nga indi na mapuslan.
May naganegosyo nga uli na lang sa kapital. May yara nagatan-ay sang libre ang delivery agud nga maghulag ang ila produkto. Mas nag-uso na ang online trading, nagamit na sang lubos ang social media agud nga makabaligya kag makaganar sang bisan gamay agud mangin sapin-sapin sa matag-adlaw nga pagkinahanglan.
Makaluluoy man ang mga trabahador nga kon wala sang obra wala man sang sweldo. Kinahanglan na nila nga makabalik sa ila trabaho agud nga makabakal sang pagkaon kag indi magsalig sa ginahatag nga rasyon.
Bisan sin-o lang ang luyag na nga makabalik sa kinaandan nga pagsinarayo, luyag na nga mahukas ang baral sa kada barangay kag hilway nga makapangita sang palamugnan.
Nagaalipasa ang wala gid sang palangitan-an bangud, sa matuod lang, kulang ang ginahatag sang gobyerno kag indi mahimo nga isandig diri ang matag-adlaw nga kinahanglanon sang panimalay.
Nakita kag nabatyagan ini sang gobyerno sang syudad. Dapat maghimo na sang tikang kag lantawon ang posibilidad sa palaabuton kon mahimo na nga mabuksan ang mga negosyo kag makatrabaho ang mga tawo.
Base sa aton nga kaso sang covid-19 positive sa syudad, wala sang pasyente nga diri mismo lang nakakwa sang virus. Sila ang nakakwa sang virus sa gwa kag sa ila pagbalik diri, nabatyagan ang sintoma kag nagpositibo sa covid-19.
Kon matratar sang maayo agud nga wala sang may malatnan nga iban kag kon wala na sang may magdugang nga kaso sa masunod nga duha ka semana, posible na nga amat-amaton ang pagbukas sang tanan.
Pilion lamang ang negosyo nga unahon, mga importante sa matag-adlaw nga pagsinarayo, ipabilin ang social distancing, dapat magsuksok sang face mask, kag padayon ang paghugot sang border control nga wala sa gihapon sang may makasulod nga liwan.
Indi sa gihapon pagtugutan ang paghiwat sang misa, kasal, bunyag kag lubong agud malikawan ang mass gathering.
Kon magtayuyon na ang tanan sa sulod sang isa ka bulan, mahimo naman nga isunod ang iban pa nga negosyo, posible man nga ang curfew pasakaon na sa alas 10:00 ukon alas 12:00 sa gab-i imbis sa karon nga kutob alas 8:00 sang gab-i.
Madamo kita sang mahimo kon magbuylog ang tanan. Ang aton sitwasyon indi kaangay sa Luzon. Bisan madamo sang dungol kag pasaway apang mas kontrolado naton ang paglapta sang virus.
Kon nagadali na ang tanan nga makabalik sa ila kinaandan nga pagsinarayo, kon luyag na nila nga makatrabaho, kon luyag na nila nga makapangita sang ila kinawala, dapat nga subong pa lang ihatag na ang bug-os nga suporta.
Bilang Ilonggo, dapat ipakita sa akto ang pagbuylog kag pagkabalaka sa sitwasyon. Kon nagasakripisyo ang kadamuan, dapat wala sang pila ka tawo nga nagapasaway ukon nagapadungol.
Ang kadalag-an sang Ilonggo sa pag-away sa covid-19 ang matumod sa aton pagbuylog kag mapagkit ini sa maragtas nga mapabugal sang masunod nga henerasyon. (bertladera@gmail.com/PN)
