“NOTHING like it” ang pinakauna nga Digital Dinagyang Festival.
Nagpakita ini sang creativity kag henyo sang mga Ilonggo agud ma-selebrar sing maduagon ang Dinagyang bisan pa sa tunga sang panalakay sang COVID-19.
Gin-cover ini sa sulod sang pila ka adlaw sang radyo, TV kag sang nagakalain-lain nga mainstream media kag digital outlets lakip na ang popular nga Facebook kag YouTube.
Ang selebrasyon nagsugod sa Pamukaw mismo sadtong Enero 15 nga natapos sa isa ka special coverage sadtong Domingo, Enero 24, para sa fans sini sa bug-os nga kalibutan. Nag-serve bilang Fluvial Parade para sa imahen ni Sr. Sto. Niño ang motorcade palibut sa siyudad.
Ang pitu ka distrito sang siyudad gin-representar sang pitu man ka tribu, nga samtang limitado ang kadamuon may espesyal nga pagpakita sang mga eksena sa pili kag matahum nga mga lugar sa siyudad, nga sadto lang nakita sang mga bisita nga wala lubos nakalagaw sa siyudad.
Kongrats sa IFFI, sa San Jose Parish Church, kag sa administrasyon ni Mayor Jerry Treñas nga nagpakita sing wala kulang nga paghimud-os agud mapabatyag sing may kahulugan ang pagtuo sang mga pumuluyo sa kay Sr. Sto. Niño.
Viva Señor Santo Niño!
***
Isa naman ka Ilonggo nga “Filipino First” ang luyag ta dumdumon diri sang belated sa nagligad pa nga bulan sang Enero sa iya pagka-baganihan sa gyera sa pagdampig sa Demokrasya.
Ini siya amo si Sergeant Jose Cabalfin Calugas sang Leon, Iloilo, nga naga-isahanon nga Filipino nga nagbaton sang US Congressional Medal of Honor sa iya ginpakita nga talagsahon nga kaisug sadtong World War II.
Ginpakita niya ini sa pagpakig-away sa mga soldado nga mga Hapones samtang ginadampigan ang ila pwesto sa Culis, Bataan.
Natabo ini sadtong Enero 13, 1942, sunu sa kay Atty. Rex Savilla+ sa iya libro nga Interresing Facts About West Visayas, Book 15, Page 34.
Wala kahadlok nga ginsulay ni Calugas ang wala untat nga “shelling” sa 1,000 ka yarda (3,000 ka tapak) nga kalayuon sang ila battery gun position, agud lang mapwestuhan ini samtang naubos na disable sang “shelling” sang kaaway kag ginbayaan na sang mga kanyonero.
Wala pangduha-duha nga ginbayaan niya ang iya trabaho sa kusina, kon diin temporaryo anay siya na-assign, agud pwestuhan ang ila battery gun position.
Regular nga artilleryman si Sgt. Calugas sa Field Artillery (FA) Unit sang Philippine Scouts sang United States Army.
Sang matabo yadto, ugaling, si Sgt. Calugas na-assign bilang mess sergeant sa 88th Field Artillery Regiment Battery B sang Philippine Scouts.
Indi dapat maagaw ini sang kaaway! Gani, upod sang isa ka volunteer squad, ginpangunahan niya ang padayon nga pagpakig-away sa mga Hapones sa battery gun position nga ato.
Tungod sining padayon nga pagpakig-away nila napunggan pa gani nila sing mga tatlo ka bulan ang pag-abante sang mga Hapones sa Bataan.
Sang mahibal-an ini ni General Douglas MacArthur dayon sini gin-rekomendar si Calugas sa padungog sang US Cogressional Medal of Honor sadtong Pebrero 24, 1942, although ang paghatag sini sa iya naghulat tubtub maagaw na ang Filipinas sa mga Hapones.
Ginbaton ni Sgt. Calugas, nga nangin Capt. Calugas sang mag-retiro, ang ining pinakamataas nga padungog sa mga baganihan sang gyera sang Estados Unidos sadtong 1945.
Ang iya award nagpahayag sang sumunod: “For conspicuous gallantry and intrepid above and beyond the call of duty in action with the enemy at Culis, Bataan Province Philippine Islands, Jan. 13, 1942. When the battery gun position was shelled and bombed until one piece was out of action and casualties cause the removal of the remaining cannoneers to shelter, Sergeant Calugas, mess sergeant of another battery, voluntarily and on his own accord proceeded 1,000 yards across the shell-swept area to the gun position and joined the volunteer gun squad which fired effectively on the enemy although heavy bombarding and shelling of the position continued.”
***
Nalakip si Calugas sa Bataan Death March kag nahunong bilang Prisoner of War sa Camp Odonnel.
Sang ma-release siya halin sa POW Camp nagbalik siya sa pagpakig-away sa mga Hapon upod sa mga guerrilla.
Pagkatapos sang gyera, nataasan na siya sing ranggo bilang kapitan. Nabaton man niya ang USC Medal of Honor sadtong Abril 30, 1945. Nagtaliwan siya sadtong 1998 sa edad nga 91./PN
