NABATYAGAN na ang paggutok sang trapiko sa bisan diin nga bahin sang syudad sang Iloilo. Kadamuan ang nagapamalaklon nga nagapadulong sa calle real ukon sa downtown area nga amo ang masami ginakadtuan sang mga suki gikan sa kabanwahanan sang probinsya sang Iloilo.
Naga-idas ang mga pasahero sa dalan nga nagalaum nga makasakay gilayon sa jeep nga limitado ang kapasidad. Lunsay puno ang jeep nga nagalabay kag magkatuhay nga nawong ang makita nga ang iban sa ila posible subong lang nakapadulong sa syudad bangud sa malawig nga pagtenir sa tagsa nila ka puluy-an.
Sa kinaandan, nagapamakal sang inughatag nga mga regalo sa mga ihado kag ihada. Nagapati ang tanan nga ang paskwa tion sang pagpaambit sang grasya kag dapat mangin maalwan sa kada isa.
Tradisyon ini nga mabudlay balion, pukanon ukon panason. Nakapat-in na ini sa panimuot kag balatyagon sang kada isa nga mga Kristiyano nga nagabuylog sa sini nga tradisyon.
Apang, minilyon man ka mga Kristiyano ang wala naga-obserbar sang paskwa. Lakip diri ang Quakers, Jehovah’s Witnesses kag mga katapo sang Churches of Christ.
Pila sa sini nga mga Kristiyano ang wala nagasaulog sang Disyembre 25 bangud sa pagpati nga wala nasulat sa Bibliya nga nabun-ag si Kristo sa sina nga adlaw.
Bisan ang magkaangay nga Kristiyano nga nagasaulog sang paskwa may magkatuhay nga pamaagi sa pagselebrar sini.
Ginakwestyon sang iban ang selebrasyon bangud para sa ila wala nasulat ang paskwa sa Bibliya kag wala ini ginmandu ni Kristo sa iya mga disipulo nga saulugon ang paskwa.
May mga tawo nga wala untat ang pamangkot kon ano ang mayor nga simbolo sang paskwa, kon bala si Santa Claus, ang reindeer, mga gindekorahan nga mga puno sang kahoy, mistletoe, manger, kag iban pa.
Ang petsa nga Disyembre 25 ang gikan sa festival nga nagaselebrar sa kaadlawan sang ancient sun god nga si Mithras.
Sa sini nga punto, ang pagsaulog sang paskwa nagahatag sang kapagsik sa ekonomiya. Ang mabaton nga mga bonus sang empleyado ang husto lang man nga ibakal para sa noche buena kag agud ipamaskwa sa mga ihado kag ihada.
Kinaandan naton ini nga gawi nga nadiktahan na sang komersyo. Ang ginahulat nga bonus husto lang nga gastuhon kag mas maayo kuntani nga itigana ini bilang emergency fund. Ang paskwa nagakahulugan na sang materyal nga bagay ukon regalo.
Kon magpahigot kita sa sini nga sistema kag indi kita maminsar sang kon ano pa gid ang maayo nga alternatibo nga sahi sang pagselebrar, magapabilin kita nga ulipon sang sistema tubtub kita ang nagakabuhi.
Ginatan-ay ko ini nga ideya agud imuklat naton ang aton paminsaron. Kargado ang aton pinsar kag balatyagon sa mga doktrina nga ginpatulon sa aton sang simbahan kag sang aton puluy-an.
Nagasaulog kita nga “kaangay sang hipon nga tulog nga ginadala sang anod.” Kinahanglan naton nga mag-analisar kag magpaminsar kon ano ang aton ginasaulog, kon diin nagsugod, paano natigayon, kon balamay balasehan, kag iban pa nga pamangkot nga makahatag sang kasanag sa aton nadulman nga paminsaron.
Indi ko gusto nga magsupak sa sini nga tradisyon apang luyag ko lang nga magtuon kita sa pag-usisa, sa pagkwestyon para sa kaathagan sang tanan kag agud mahatagan sang higayon nga mabungkag ang kadena sang tradisyon nga nagahigot sa tagsa ka henerasyon.
Ang kada relihiyon may kaugalingon nga pagpati kag ang iban sa ila wala gid nagakatingala kag nagakwestyon sa sini nga selebrastyon. Ang kada kultura kag tradisyon may mga ginasunod man nga padugi sa ila selebrasyon nga pinasahi kag tuhay sa ginabuhat sang mga Kristiyano. Ang iban nagasupak gid kag may iban man nga nagalungo-lungo na lamang agud nga wala na sang balaison kag wala sang may matabu nga komprontasyon.
Matuod, nagaselebrar ako sadtong bata pa, sadtong naghamtong na, apang bangud sa mga pamangkot nga luyag ko masabat, nasalapuan ko ang mga ideya nga dapat konsiderahon.
Sa karon, tahaw na ang akon pag-upod sa sini nga selebrasyon. Mas ginapasulabi ko ang pagpaambit sang kaalwan, pagpalangga, pag-ulikid kag pagpapag-on sang relasyon sa aton isig-kapareho.
Dapat mangin sentro diri ang “values” kag indi ang materyal nga bagay nga ang talaksan amo ang kadamo sang kwarta.
May nagakasubo bangud kabus sa income kag indi mabakal ang ginahandom nga bagay. Nagakaila ukon nagakahisa ang iban nga wala sang ikasarang sa mga yadtong dagaya ang ila grasya nga gina-uyatan.
Para sa akon, wala sang petsa ang paskwa. Kon ang kahulugan sini amo ang pagpalangga-anay, pagpaambitanay, kaalwan kag pag-ulikid, dapat himuon naton ini sa matag-adlaw nga tanan. Dapat kada adlaw ang paskwa kag dapat wala sang petsa. (bertladera@gmail.com/PN)
