[av_one_full first min_height=” vertical_alignment=” space=” custom_margin=” margin=’0px’ padding=’0px’ border=” border_color=” radius=’0px’ background_color=” src=” background_position=’top left’ background_repeat=’no-repeat’ animation=”]
[av_heading heading=’PAUTWAS! | Wala septic tank’ tag=’h3′ style=’blockquote modern-quote’ size=” subheading_active=’subheading_below’ subheading_size=’15’ padding=’10’ color=” custom_font=”]
BY JOEL FRANCO
[/av_heading]
[av_textblock size=” font_color=’custom’ color=”]
Thursday, March 23, 2017
[/av_textblock]
[av_textblock size=” font_color=” color=”]
MAY KASILYAS man apang diretso sa tubig….
Ini ang sitwasyon sang 20 percent sang mga panimalay sa syudad sang Iloilo nga kadam-an ara nahamtang sa mga komunidad sang mga informal settlers.
Kun basehan naton ang 2010 nga statistics, may 90,681 ka households sa syudad sang Iloilo. Kun 20 percent sa ila ang wala sang septic tank, nagakahulugan nga 18,136.2 ka panimalay ang direkta nga naga-dispose sang ila higko sa suba ukon sa baybay. Ini ang kabangdanan kun ngaa ang Iloilo River nagapabilin nga mataas ang coliform level kag manubo ang dissolved oxygen. Buot silingon, mataas ang polusyon sa aton suba.
Ang nabilin nga numero may mga septic tanks man. Pero ang problema, pila ka tuig na nga wala matinluan. Iban sa mga ini nagaalalawas na kag nagasimpon man sa kanal ang higko. Kaangay lamang nga wala ka sini sang septic tank. Base sa standard sang gobyerno, dapat kada 3-5 ka tuig matinluan ang mga septic tanks sang isa ka panimalay.
Apang nahibaluan nyo bala nga nga madamo sa gihapon sang mga Ilonggo ang wala nagapatinlo sang ila septic tanks?
Makadumdum lang sila kun mag-clog na kag mag-awas ang higko. Ano abi kay ang problema wala man sang sensiro nga programa para diri.
Ang local water utilities amo ang may katungdanan sa sewerage. Ugaling bangud sang kadako sang investment halos ginapabay-an na lamang ini sang gobyerno. Tubtob subong wala pa sang wastewater ukon septage water treatment ang syudad. Subong pa lang ini nadumduman sang mga environmentalists.
Siling ni USAID Be Secure Project Sanitation leader Engr. Jose Serafin Tecson dapat mag-invest na ang mga local government units kag business sector sa wastewater treatment facilities. Ini bangud nga sa pag-abot sang 2025 may mga syudad na nga mawad-an sang tubig ukon kulangon sang tubig ilimnon. Ini ang makatalagam nga matabu ilabi na nga ang syudad sang Iloilo wala sang kaugalingon nga kuluhaan sang tubig.
Siling ni Tecson ang mga wastewater, kaangay sang gamit sa panghugas, panglaba kag iban pa nga pagpaninlo sa balay, mahimo maproseso agud mangin tubig ilimnon liwat. Ugaling wala pa kita sang kaangay nga teknolohiya.
Subong ara na sa Konseho ang septage ordinance. Nagatuyo ini nga ma-dispose sang husto ang mga wastewater gikan sa mga panimalay kag ma-treat sa isa ka pasilidad sa Calajunan sanitary landfill. Subong man isa na ka pribado nga kumpaniya nga nagapatindog sini.
Daw makatilingala nga sa pihak sang kauswagan sang syudad, may iban pa nga indi makapatindog sang ila septage. Indi ini bangud nga wala sang kwarta kundi indi ini prioridad sang mga Ilonggo.
Ini nga mga kakulangan, nakita na ang epekto sa aton palibot. Siling sang survey sang isa ka ahensya sang gobyerno mataas ang coliform level sang tubig sa syudad. Buot silingon, mahigko kag kontaminado sang higko sang tawo ang underground water sang syudad. Ginasiling nga resulta man ini sang mga septic tanks nga wala matinluan sa malawig nga panahon gani ang seepage sini nagalambot na sa mga water sources sa syudad.
Ngaa nakadangat na kita sa sini nga sitwasyon? Ngaa kinahanglan pa naton ang bulig sang mga dumuloong para diri? Bangud kulang kita sang sense of ownership ukon ang pagpanag-iya sang atun palibot. Bale wala lang kita gani ang aton mga akto nagabunga sang problema sang ulihi nga henerasyon.
May septic tank ka bala? Napatinluan mo bala ini sa nakaligad nga 3-5 ka tuig? Kun wala pa, maghulag ka na. (jfranco1975@yahoo.com/PN)
[/av_textblock]
[/av_one_full]
